منطقه ی مورد پژوهش با مساحت حدود 163 کیلومتر مربع و در مختصات جغرافیایی 18 و44 تا 30 و 44 عرض شمالی و 19 و 39 تا 30 و 39 طول شرقی واقع شده است . منطقه ی مورد مطالعه به لحاظ ساختار زمین شناسی ، ویژگی های سازند های سطحی ، مشخصات هیدرولوژی ، اقلیمی ، توپوگرافی و فعالیت های تکتونیکی ، از نظر وقوع پدیده های ژئومورفولوژیکی بسیار متنوع می باشد ، وقوع لغزش های متعدد ، جریانات واریزه ایی و ریزش سنگ و بسیاری از پدیده های دیگر ، چهره منطقه را شدیداً تغییر می دهد . گذشته از فرایند های فعال کنونی که سطوح دامنه ها را شکل می دهند ، بخشی از اشکال کنونی حاصل فرایندهای مورفودینامیک فعال گذشته است که با مکانیسم متفاوت از شرایط حاضر به دامنه ها شکل داده اند و موجب بر جای ماندن مواریث کنونی شده اند که هیچ تناسبی با مکانیسم های کنونی ندارند مانند مخروط افکنه ها ی فسیل شده و تراس های رودخانه ای مرتفع و .... ، در این تحقیق با توجه به شواهد ارائه شده در زیر ثابت گردیده است که شدت تغییرو تحولات اقلیمی و هیدرولوژیکی گذشته به مراتب بیشتر از شرایط حاضر بوده و این تحولات ، تغییرات عمده ای را در منطقه و سطح دامنه ها پدید آورده است . آبرفت های دیرینه ، شکل گیری چاله های برفی ، وقوع پدیده های لغزش و جریانات واریزه ای ، حاصل چنین تغییر و تحولات به شمار می آیند .وقوع لغزش های متعدد چهره ی دامنه ها را شدیداً تغییر داده است ، بر این اساس علل و عوامل وقوع لغزش ها مورد بررسی قرار گرفته اند ، اغلب لغزش ها بر روی آبرفت های قدیمی و در اثر شستشوی پای دامنه ها و خالی شدن پاشنه ی دامنه ها و بر هم خورد ن تعادل دامنه ای رخ داده اند .پدیده ی ژئومورفولوژیک مهم دیگر که از اشکال مهم ناپایداری محسوب می شود ، وقوع جریانات واریزه ای است . حاکمیت اقلیم خشن در ارتفاعات ، وجود رطوبت کافی و افت دمای شبانه ، استقرار تکه های برفی ، سنگ های رسوبی و آتشفشانی را شدیداً تخریب کرده است ، به طوری که در پای دامنه های سنگی منطقه می توان به وفور مخروط های واریزه ای را دید . هریک از این پدیده های ژئومورفولوژیکی درتهدید سکونتگاههای روستایی نقش داشته و علاوه بر زمین لغزش و جریانات واریزه ای ، فعالیت های تکتونیکی در تغییرات منطقه و تهدید مناطق مسکونی روستائیان نقش داشته است . علاوه بر عوامل درونی می توان به عوامل بیرونی مثل سیل و زمین لغزش و .... اشاره کرد که همه ساله مساکن و مزارع روستایی را تخریب و تهدید می کنند . غیر از عوامل طبیعی ، فعالیت های انسانی نیز در افزایش تأثیر این عوامل نقش داشته و با تخریب محیط و دستکاری آن فعالیت پدیده های ژئومورفولوژیک بیشتر شده است .

موضوع مورد بحث در پژوهش، ارزیابی فعالیت های نئوتکتونیکی بر اساس شاخص های تکتونیکی و شواهد ژئومورفولوژیکی در حوضه آبریز علی آباد چای هوراند می باشد. هدف تحقیق در این پژوهش این بود که فعالیت های نئوتکتونیکی را بر اساس شاخص های تکتونیکی و شواهد ژئومورفولوژیکی منطقه مشخص کرده و اثبات کند و نسبت فعالیت های نئوتکتونیکی را در بخش های مختلف حوضه نشان دهد. روش تحقیق بدین گونه بود که ابتدا با توجه به ده نوع شاخص تکتونیکی، فعالیت های نئوتکتونیکی در حوضه مشخص شده و از تمام شاخص ها میانگین گرفته شد و پس از اثبات فعالیت تکتونیکی حوضه با توجه به این شاخص ها، اشکال و شواهد ژئومورفولوژیکی حوضه مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفت و با جمع بندی نتایج شاخص ها و شواهد ژئومورفولوژیکی به نتیجه نهایی که وجود و اثبات فعالیت نئوتکتونیکی در حوضه است دست یافت و به همین دلیل، جهت اجرای پژوهش از داده های متعددی مانند نقشه های توپوگرافی و زمین شناسی 1:50000 از حوضه مذکور و عکس های ماهواره ای و نقشه های شیب – گسل- هیدرولوژی – tin-dem و نرم افزار (arcgis) استفاده شد و دستگاه جی پی اس و آلتی متر جهت ارزیابی های میدانی مورد استفاده قرار گرفت و یافته های تحقیق چنین بیان داشت که فعالیت نئوتکتونیکی منطقه بر اساس تقسیم بندی شاخص lat ،50 درصد فعال- 30درصد نیمه فعال و 20 درصد غیر فعال می باشد که اکثر فعالیت های نئوتکتونیکی در امتداد گسل های مهم منطقه مشاهده می گردد و شواهد ژئومورفولوژیکی عبارتند از پرتگاه گسلی- دره های خطی- چشمه های گسلی- تراس های رودخانه ای- مئاندری شدن رودها- آبشارها و تندآبها - اشکال تک شیبی و آینه گسل جوان. طبق سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) پژوهش مذکور به این نتیجه نهایی رسید که فعالیت نئوتکتونیکی حوضه آبریز علی آبادچای، در امتداد سه گسل اصلی و همچنین در اکثر گسل های فرعی حوضه که سیستم هیدرولوژیکی حوضه نیز انطباق کامل با امتداد گسل ها دارد، فعال می باشد و بدین جهت مسئولان و برنامه ریزان بهتر است که شواهد و پدیده های مورفوتکتونیکی موجود در حوضه و اثرات آن را در برنامه ریزی های محلی و منطقه ای خود مدنظر قرار دهند..

امروزه سیل یکی از رایج ترین و پرهزینه ترین بلایای طبیعی جهان است که خسارات و تلفات انسانی و مادی زیادی را بر جوامع انسانی وارد می سازد. برای پیشگیری و کاهش اثرات سیل اجتناب از قرار گرفتن در معرض این مخاطرات و توانایی کنترل و مهار سطح آب و عملیات مربوطه از اهمیت زیادی برخوردار می¬باشند. پهنه بندی پتانسیل سیل خیزی یکی از روشهایی است که جهت کاهش خطرات ناشی از سیل می توان اتخاذ کرد. در این پژوهش با استفاده از روش l-thia و مدل منطق فازی و ahp اقدام به پهنه بندی پتانسیل سیل خیزی در حوضه آجرلوچای شده است. جهت انجام این کار از هشت فاکتور طبیعی (ارتفاع، اقلیم، واحداراضی، شیب، لیتولوژی، تراکم زهکشی، روان آب و کاربری زمین) استفاده شده است. نتایج بدست آمده از پهنه¬بندی سیل¬خیزی در منطقه نشان می دهد که بیشتر مساحت حوضه (حدود 6/65 درصد) طبقات با خطر کم، خیلی کم و خطر متوسط قرار دارد. این مناطق بیشتر در بخش های غربی و پست حوضه قرار گرفته اند. همچنین در جنوب شرق حوضه نیز علی رغم کوهستانی و پر شیب بودن می¬توان پراکندگی این طبقات را مشاهده کرد. بررسی نقشه های و لایه های به کار رفته در پژوهش نشان می دهد که این منطقه از حوضه به دلیل برخورداری از گروه هیدرولوژیکی a، جنس سازندهای سست تر و نفوذپذیرتر، کاربری مرتعی و شیب کم از نظر پتانسیل سیل¬خیزی در کلاس خطر پایین قرار گرفته است. بیشتر مناطق پر خطر حوضه در نیمه شرقی و شمال شرقی حوضه قرار گرفته است. این مناطق از نظر کاربری زمین اغلب از نوع زمین هایی کشت دیم و یا مرتع فقیر می باشند. همچنین در این مناطق زمین¬ها از نظر تراکم شبکه زهکشی در کلاس بالاتری قرار دارند که خود عاملی برای سیل خیز بودن حوضه می-باشد. درصد زمین های پر خطر حوضه در دو کلاس پتانسیل زیاد و خیلی زیاد در حدود 4/34 درصد از کل مساحت حوضه می باشد. که درصد قابل توجهی می باشد.

منطقه مورد پژوهش با مساحت حدود 547کیلومترمربع و در مختصات جغرافیایی 39درجه و 15دقیقه تا 39درجه و 30 دقیقه عرض شمالی و 24درجه و 12دقیقه و 30ثانیه تا 44درجه و 29دقیقه طول شرقی واقع شده است. منطقه مورد مطالعه به لحاظ ساختار زمین شناسی ، ویژگیهای سازندهای سطحی ، مشخصات هیدرولوژی ، اقلیمی، توپوگرافی و فعالیت های تکتونیکی ، از نظر وقوع پدیده های ژئومورفولوژی بسیار متنوع می باشد، وقوع لغزشهای متعدد، جریانات واریزه ای و ریزش سنگ و بسیاری از پدیده های دیگر، چهره منطقه به ویژه دامنه های جنوبی قیه داغ ، بایندر، دامنه های شمالی سبدداغ و چرکین داغ را شدیدا تغییر می دهد . گذشته از فرایندهای فعال کنونی که سطوح دامنه ها را شکل می دهند، بخشی از اشکال کنونی حاصل فرآیندهای مورفودینامیک فعال گذشته است که با مکانیسم متفاوت از شرایط حاضر به دامنه ها شکل داده اند و موجب برجای ماندن مواریث کنونی شده اند که هیچ تناسبی با مکانیسم های کنونی ندارند مانند مخروط افکنه های فسیل شده و تراسهای رودخانه ای مرتفع و... در این پژوهش با توجه به شواهد ارائه شده در زیر ثابت گردیده است که شدت تغییر و تحولات اقلیمی و در نتیجه هیدرولوژیکی گذشته به مراتب بیشتر از شرایط حاضر بوده است.همچنین در منطقه مورد نظر جریانات واریزه ای نیز اتفاق می افتد . مسیر رودخانه ها در بیشتر موارد مسیر خطوط گسل را دنبال می کند و فعالیتهای تکتونیکی نیز در انحراف رودخانه ها از مسیر اصلی بخوبی مشهود می باشد.