امروزه امنیت ملی کشورها یعنی واقع شدن در وضعیتی که بتوان از حساسیت و آسیب پذیری ارکان نظام در مواجهه با تهدیدات داخلی و خارجی فروکاست ، از اهمیت ویژه ای برخوردار است . دلیل این اهمیت از یک سو متاثر از تحولات داخلی و افزایش سطح آگاهی های عموم و از سوی دیگر گوناگونی تهدیدات در صحنه روابط خارجی است. در بکارگیری مفهوم امنیت ملی که در نوشتار حاضر بعنوان متغیر وابسته مطرح گردیده دو نکته مهم نهفته است:اولا آحاد مردم بلحاظ برخورداری از حقوق فردی و اجتماعی احساس امنیت کنند و آن را در ابعاد خرد و کلان امنیت فرد، گروه و دولت مجسم نمایند ثانیا با تحقق امنیت داخلی و ایجاد همبستگی ملی، امکان مصون ماندن از تهدیدات خارجی که نوعا متوجه تمامیت ارضی ، نظام سیاسی ، ارزشهای رایج و ... خواهد شد، زمینه تحقق منافع و اهداف ملی نیز فراهم شود. تحقیقا نظام اجتماعی حاصل توافق افراد بر ارزشهای مشترک به منظور نیل به پیشرفت و دستیابی به اهداف مشترک است، چندانکه توسعه انسانی در صدر اهمیت آن قرار دارد . بنابراین در استقرار ساز و کارهای امنیت پایدار و در تبیین ضرورت پرداختن به امنیت معطوف به اقتدار فرهنگی نقش مردم بیش از هر اقدام سخت افزارانه ای حایز اهمیت است. چرا که برآیند مطلوب هر نظام سیاسی که چگونگی فضای امنیتی جامعه نیز متاثر از آن است ، عبارت از میزان رضایتی است که آحاد مردم از عملکرد آن نظام در تعامل با محیط پیرامونی دارند. در شرایط امنیت معطوف به اقتدار فرهنگی زمینه بسط و توسعه آئین های مدنی ، باورهای مشترک و پیشگیری از ناهنجاریهای سیاسی و اجتماعی فراهم گردیده و با تولید و باز تولید ارزشهای انسانی در جامعه ، بالتبع سایر ارزشهای حیاتی که منافع ملی، اهداف ملی، امنیت ملی و ... ترجمان آن هستند ، تضمین خواهد شد. در غیراینصورت با ایجاد گسست در مبانی اجتماعی و سیاسی و باورهای عمومی که نتیجه بلامعارض عدم پیوند و تعامل بین مردم و دولت است، امنیت ملی نیز در مقابل انواع آسیب ها شکننده بوده و در واقع حساسیت هایی که می باید بطور متعارف و طبیعی حل و فصل گردد به تهدیدی مبدل می شود که کل نظام را با مخاطره جدی روبرو می سازد. لذا در این نوشتار باتاکید بر ساز و کارهای نرم افزارانه امنیت سعی شده است نقش تاثیرگذار مشارکت سیاسی در امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران و در ادوار مختلف مورد واکاوی قرار گیرد.