طی دو دهه اول انقلاب اسلامی ایران به دلایلی نظام سیاسی متکثر همراه با احزاب سیاسی قدرتمند در کشور شکل نگرفته است . در فاصله سالهای 1360 تا 1376 ه . ش تفکر سیاسی حاکم در کشور اندیشه جناحی بوده است تفکر جناحی ماهیت رسمی و حقوقی ندارد. جناح اساسنامه و مرامنامه ندارد و از عدم شفافیت رنج می برد و حتی کادر رهبری و اعضای هواداران مشخصی ندارد رفتار سیاسی در جناح بندی غالبا مبتنی بر تصمیم گیریهای محفلی و تابع نظرات تعداد معدودی از سرکردگان جناحی بوده است . در این پژوهش باستناد قراین و شواهد و اطهار نظرهای صاحبنظران دانشگاهی و مسئولین سیاسی کشور نشان داده می شود که جنبش اصلاحات طی سالهای 1376 به بعد جناح بندی سیاسی کشور را شفاف تر کرده و بسترهای لازم را برای توسعه تحزب ایجاد نموده و این امر موجب ظهور احزاب سیاسی جدید شده است .