در این پایان نامه، یک پروژه مهم تونلسازی در شهر تهران معرفی شده است . این پروژه شامل دو تونل موازی با سطح مقطع بزرگ ، هریک به قطر 16/5 متر میباشد. فاصله تونلها از یکدیگر حدود 4 متر بوده و از زیر ساختمانهای مسکونی و خیابانهای مهم در عمق کمی عبور می کنند. حفاری تونلها با استفاده از روش نوین اتریشی (ناتم) انجام می شود. با توجه به روش اجرا و موقعیت پروژه، رفتارسنجی یکی از بخشهای مهم و ضروری در حین عملیات اجرایی تونلها میباشد. در این پایان نامه ضمن مروری بر فلسفه و اهداف رفتارسنجی حفاری تونلها به روش ناتم، اصول طراحی برنامه های رفتارسنجی شرح داده شده است . همچنین روشهای رفتارسنجی در سازه های زیرزمینی و ابزارهای مورد استفاده در این زمینه مورد بحث قرار گرفته و نکاتی در مورد انتخاب ، نصب و بهره برداری از آنها مطرح شده است . نتایج حاصل از رفتارسنجی در مراحل اولیه اجرای پروژه فوق الذکر گردآوری، پردازش و ارائه شده است . این نتایج با مقادیر حاصل از مدلهای اجزاء محدود مقایسه و جهت تصحیح مقادیر محتمل پارامترهای مکانیکی خاک مورد استفاده قرار گرفته اند. نتایج این مطالعه در طبقه بندی جنس خاک در طول تونل و همچنین کالیبراسیون مدلهای اجزاء محدود تونل استفاده شده است . این مدلها در پیش بینی رفتار تونل در مراحل بعدی حفاری بسیار مهم و ضروری میباشند.