نام پژوهشگر: ضیاء عامریان

مطالعه هیدرولوژی حوضه رودخانه جراحی با تاکید بر سیل خیزی منطقه مورد مطالعه: شهرستان شادگان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید بهشتی - دانشکده علوم 1377
  ضیاء عامریان   حسن لشکری

سیل، همه ساله در گوشه و کنار کشور ایران، خسارتهای هنگفت و غیرقابل جبرانی را ایجاد می کند. هر سال چندین نفر بوسیله سیل جان خود را از دست می دهند، هزارن متر مکعب آب شیرین وارد آبهای شور شده و از دسترس خارج می شود در حالیکه هر قطره آن ارزش حیاتی دارد. همه ساله میلیونها تن از خاک ارزشمند بوسیله سیلابها وارد دریاها و دریاچه ها می شود، در صورتی که برای تشکیل هر سانتی متر آن در شرایط کشور ما چند دهه و گاه چندین صد سال لازم است . بارانی که بعد از روزها و گاه ماهها انتظار می بارد، اینچنین از دسترس خارج شده و ضمن آن آسیب های جدی و ماندگار برجای می گذارد. بسیاری از برنامه های عمرانی و زیربنایی کشور تحت تاثیر این مسئله قرار گرفته است . همه ساله بخش همگفتی از بودجه کشور صرف بازسازی قسمتی از خرابیهای حاصل از این پدیده می شود، چرا که بازسازی و ترمیم و اصلاح خاکهای فرسایش یافته از آن جمله می باشند. در شهرستان شادگان، با توجه به شرایط توپوگرافی منطقه (شیب کم زمین، قابلیت نفوذپذیری کم و ...) و همچنین شرایط اقلیمی حاکم بر حوضه آبخیز رودخانه جراحی (که منطقه شادگان دلتایی از این رودخانه می باشد)، همه ساله سیل های مخربی در منطقه به وقوع پیوسته و پهنه وسیعی از شهرستان را می پوشاند. بعنوان نمونه، بر اساس نوشته های رسانه های گروهی، بر اثر سیل رودخانه ای جراحی و کارون در فروردین 77، در شهرستانهای شادگان، رامهرمز و اهواز 7 نفر جان ود را از دست داده اند که این، غیر از تلفات مالی می باشد که بر اثر این سیل میلیاردها ریال صرف بازسازی خرابیهای حاصل از سیل خواهد شد. حال با توجه به اینکه تا کنون مطالعه جامع، علمی و مستدل از رفتارهای رودخانه جراحی، عوامل موثر در سیل، سیکل وقوع سیل ها، احتمال و دوره برگشت سیلهای مخرب آن انجام نگرفته است ، این مطالعه ضروری می نماید. -1-2 اهداف تحقیق: این تحقیق 5 هدف کلی را دنبال می کند که عبارتند از: -1 اندازه تاثیر عوامل توپوگرافی، پوشش گیاهی، خاک و لیتولوژی حوضه در ایجاد سیل رودخانه مشخص گردد. -2 الگوهای اقلیمی موثر در سیل رودخانه را شناسایی و احتمال وقوع سیل را پیش بینی کند. -3 با بررسی و شناخت رفتارهای هیدرولیژیکی رودخانه، زمان لازم برای رسیدن به دبی در اوج رودخانه را پیش بینی کند. -4 با تهیه هیدروگراف واحد رودخانه، مقادیر هیدروگراف سیل بعد از هر بارشی (با شدت و مدت مختلف) قابل پیش بینی باشند. -5 حداکثر دبی لحظه ای ممکن رودخانه را با استفاده از توزیعهای فراوانی مختلف و برای دوره های برگشت متفاوت ، تخمین بزند.