نام پژوهشگر: عماد موحدزاده
عماد موحدزاده نسرین مصفا
بدنبال پیروزی انقلاب اسلامی ایران و تغییر اصول حاکم بر سیاست خارجی و اولویت یافتن رابطه با کشورهای جهان سوم و همچنین در راستای کمک به مسلمانان محروم و صدور ارزشهای انقلابی، دولت جمهوری اسلامی ایران تصمیم به اجرای برنامه های سازماندهی شده برای کمک به کشورهای مسلمان از جمله جمهوری متحده تانزانیا گرفت که رسما در سال 1364 بدنبال سفر ریاست جمهوری وقت ایران به کشور تانزانیا این کشور بعنوان نخستین دریافت کننده کمکهای اقتصادی منظور گردید. اکنون بعد از گذشت بیش از یک دهه از شروع این فعالیتها، ارزیابی عملکردهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و نیز پیامدهای حاصله از آن بمنظور تاثیر بر روند سیاستهای مشابه در چهارچوب تئوریک اعمال سیاست خارجی ضروری بنظر می رسد. در این رساله پس از بررسی اجمالی از اوضاع اقتصادی، سیاسی، فرهنگی کشور تانزانیا، مهمترین فعالیتهای انجام شده ایران، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و با تطبیق این عملکردها با فعالیتهای کشورهایی همچون جمهوری خلق چین (بدلیل تشابه دو انقلاب چین و ایران علیرغم تفاوت ایدئولوژیک) و عربستان سعودی (بدلیل تشابه اسلامی) بهاین نتیجه رسیده که اقدامات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی انجام شده هر چند در ابتدا دارای جنبه های مثبت و مفید برای منافع و سیاست خارجی ایران بوده اما بمروز زمان و از دهه دو انقلاب با عنایت به مشکلات اقتصادی داخلی و نیز ضعف دیپلماسی بکار گرفته شده چه از نظر سیاستگذری و چه از نظر افراد اعزامی، اثرات منفی فراوانی را موجب گردیده بطوریکه توسعه روابط خارجی را در کشورهای مسلمان آفریقایی دچار مشکل نموده است . در پایان نیز با تاکید بر حضور جمهوری اسلامی ایران در آفریقا و خصوصا تانزانیا تاکید گردیده اولا در اصول و اهداف این حضورها مجددا باید بازنگری شود و ثانیا با استفاده از تجارب دیگر کشورها همچون جمهوری خلق چین که راه طولانی را تا رسیدن به نوع سیاستگذاری صحیح و کارا پیموده فعالیتهای خود را در دو زمینه کوتاه مدت و بلندمدت برای نیل به اهداف مورد نظر تقسیم نموده و در این راستا با برنامه ریزی صحیح پیش رفته و ثالثا با بهره برداری اصولی از سابقه پذیریش اسلام و حضور ایرانیان بالاخص در کشوری همچون تانزانیا با اعزام افراد متخصص و آگاه به آداب و رسوم منطقه، با برنامه ریزی دقیق به بازشناسی اسلام و گسترش ارزشهای اسلامی پرداخته شود.