عنوان مادرشهر مشهد و شهرهای پیرامون: برنامه ریزی جهت کاهش نارسائیهای خدماتی، تولیدی شاندیز موضوع رساله حاضر است که به مطالعه مادرشهر مشهد و شهر پیرامونی (شاندیز) و همچنین نوع ارتباطی که بین مادرشهر و شهر شاندیز وجود دارد، پرداخته شده است که در راستای این رابطه، نارساییهایی در زمینه های خدماتی و نارساییها به برنامه ریزی جهت کاهش معضلات و نارسائیهایی که در زمینه های خدماتی و تولیدی نصیب شاندیز گردیده است (با تاکید بر اصول نظریه اولمن) مورد بررسی قرار گرفته و در پی شناسایی این نارسائیها به برنامه ریزی جهت کاهش معضلات و نارسائیهای موجود اشاره شده است . این تحقیق در هفت فصل تنظیم گردیده است که طی آن (فصل اول) کلیات تحقیق و فرضیه ها با تکیه بر روشهای تحقیق در علوم اجتماعی و جغرافیا و نیز چگونگی عملیات میدانی همراه با تعاریف و مفاهیم به اضافه ارائه برخی از نظریات و مدلهای موجود در روابط مراکز جمعیتی با یکدیگر به طور مفصل مورد بررسی قرار گرفته است . پس از آن (در فصل دوم) به بررسی شهرنشینی در جهان و ایران، دورانها و مقاطع زمانی مختلف شهرنشینی در ایران و همچنین اشکال سلسله مراتب شهری ایران اشاره شده است . در فصل سوم به مشخص به بررسی خصوصیات تاریخی، طبیعی و قابلیتهای فراوان انسانی مادرشهر مشهد، به طور مفصل اشاره شده است . در فصل چهارم نیز به مسئله جغرافیای تاریخی، پتانسیلها و فقر طبیعی، جمعیت و تحولات آن در ناحیه و شهر شاندیز اشاره شده است به همراه مسائل فوق، نقش عوامل طبیعی در جاذبه های جمعیتی شاندیز مورد بررسی قرار گرفته است . در فصل پنجم اقتصاد ناحیه شاندیز موضوع مورد بررسی بوده است . در این فصل موضوعاتی از قبیل اشتغال، تولید، درآمد و بهره وری در فعالیتهای اقتصادی از جمله کشاورزی (باغداری-کشاورزی-دامداری)، صنایع (صنایع سنگین، روستایی، دستی) و خدمات (روستایی، تولیدی و مصرفی، اداری و سیاسی) مورد بررسی قرار گرفته است . در فصل ششم به بررسی نوع و میزان روابط اجتماعی، اقتصادی بین مادرشهر مشهد و شهر شاندیز پرداخته شده است که در این فصل به نقش و عملکردهای مختلف مادرشهر مشهد اشاره شده است و با توجه به نوع عملکردها، به بررسی روابط اجتماعی بین مادرشهر مشهد و شاندیز در تبادلات جمعیتی کوتاه مدت و بلندمدت بین دو مرکز جمعیتی و همچنین بررسی نقش توریسم در تغییرات جمعیتی و فرهنگی شاندیز پرداخته شده است . در فصل هفتم و تحت عنوان نارسائیهای خدماتی، تولیدی شاندیز و ارائه راهکارها ارائه شده است که این نارسائیها در بخش های گوناگون خدمات ، صنایع، کشاورزی و باغداری به همراه نارسائیهای گذران اوقات فراغت مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت راهکارها و پیشنهاداتی جهت کاهش و یا از بین بردن نارسائیهای موجود ارائه گردیده است . در خاتمه لازم به ذکر است از آنجایی که رساله موجود در چهارچوب فرضیات نظریه اولمن پی ریزی و این نظریه برای بررسی رابطه مادرشهر مشهد و شاندیز مناسب تشخیص داده شده بود توانست اصول موجود در نظریه اولمن (مکمل بودن-وجود فرصتهای مداخله کننده و قابلیت انتقال) را به طور مشخص و روشن نمایان گرداند.