نام پژوهشگر: مهری محمودی

رابطه قشربندی اجتماعی و گرایشات و رفتارهای دینی در شهر تهران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1378
  مهری محمودی   عماد افروغ

این پژوهش به بررسی رابطه بین "قشربندی اجتماعی" به عنوان متغیر مستقل با متغیرهای "دانش "، "باور دینی"، "گرایش دینی"، "حس دینی"، "تجربه دینی" و "رفتار دینی" به مثابه متغیرهای وابسته می پردازد. فرض اساسی این پژوهش این است که افراد متعلق به پایگاههای اقتصادی-اجتماعی متفاوت ، از نظر ارزشها، عقاید و گرایشها نیز متفاوت است . قشربندی اجتماعی که باعث بهره مندیهای متفاوت اقتصادی-اجتماعی برای اقشار مختلف جامعه می شود، خرده فرهنگهای متمایز از یکدیگر را نیز پدید می آورد که افراد وابسته به این خرده فرهنگها را از لحاظ دانش ، باور، گرایش ، حس ، تجربه و رفتار دینی از یکدیگر تفکیک می کند. براساس چارچوب نظری پژوهش بعضی از فرضیات این تحقیق عبارتند از: -1 میزان "دانش دینی" طبقات بالا و متوسط از طبقات پایین جامعه بیشتر است . -2 عمق "باورهای دینی" طبقات پایین از طبقات بالا بیشتر می باشد. -3 باورهای طبقات پایین نسبت به طبقات بالا قدسی تر و ماوراء الطبیعی تر می باشد. -4 "گرایشات دینی" طبقات بالا در جهت جداکردن دین از زندگی روزمره می باشد در حالیکه طبقات پایین به آمیختن دین با زندگی روزمره گرایش دارند. -5 میزان "حس دینی"، "تجربه دینی" و "نوع رفتارهای دینی" در اقشار مختلف جامعه متفاوت می باشد. برای انجام بررسی فوق و سنجش فرضیات پژوهش ، با توجه به شاخص قیمت زمین مسکونی و شاخصهای مربوط به متغیرهای مستقل از بین مناطق سه گانه تهران سه منطقه 1، 8 و 15 که به ترتیب شاخص مناطق بالا، متوسط و پایین می باشند انتخاب گردید. و انجام مصاحبه و پرسشنامه در محله های مناطق مذکور صورت گرفت . پرسشنامه در دو قسمت تنظیم شد که قسمت اول به سنجش متغیرهای مستقل مانند درآمد، سواد، منزلت شغلی و قسمت دوم به سوالات مربوط به سنجش متغیرهای وابسته اختصاص یافت . با استفاده از روش جمع آوری فراوانیها، مقایسه میانگین ها و رگرسیون دو متغیره و چند متغییره، متغیرهای مستقل و وابسته مناطق با یکدیگر مقایسه و تبیین و تفسیر شدند. نتایج حاصل از این پژوهش عبارتند از: متغیر سواد با باور دینی به میزان -0/23، با گرایش دینی به میزان -0/23 و با حس دینی به میزان -0/16 ارتباط دارد. متغیر محله با حس دینی به میزان 0/49 و با رفتار دینی به میزان 0/34 ارتباط دارد. با توجه به مقادیر بدست آمده این طور استنتاج می شود که: -1 بین متغیر "محله" و متغیرهای "باور دینی" و "رفتار دینی" رابطه معکوس وجود دارد. به عبارتی اقشار بالای جامعه که دارای سواد بیشتری می باشند، از نظر نوع و میزان "باور دینی"، "گرایش دینی" و "حس دینی" در سطوح پایین تری نسبت به اقشار پایین جامعه می باشند.