در این نوشتار با توکل به خدای متعال سعی شده است که "مصالح مرسله" از دیدگاه اهل سنت و نیز ادله عالمان شیعه در رد حجیت آن را بیان نموده تا پایه مصلحت گرایی و مصلحت سنجی در جهان اسلام تبیین شده و در نتیجه فرق اساسی آن با مصلحت نظام و به طور کلی مصلحت در حکومت اسلامی روشن گردد. سپس به جایگاه خلافت و حکومت در نزد عالمان اهل سنت پرداخته و معلوم می شود که اهل سنت ، حکومت و احکام سلطانی را فقط از جنبه تاریخی و بصورت شرح حال حکام و سلاطینی که بر جامعه اسلامی حکم رانی نموده اند، بدون در نظر گرفتن حکومت ناب اسلامی و استحقاق اولوالامر برای زمامداری جامعه اسلامی که توسط خود آن حضرت صلی اله علیه و آله شناسانده شده اند و نیز ولایت فقیهان در زمان غیبت ، بررسی نموده اند. و پس از آن اهمیت احکام حکومتی از نظر فقیهان امامیه بررسی شده است که شامل: تعریف جامع احکام حکومتی،فرق حکم و فتوی، حکم اولیه و ثانوی، اولی بودن حکم حکومتی و بررسی پیشینه تاریخی احکام حکومتی در اسلام می باشد. و بالاخره نقش عنصر مصلحت در صدور احکام حکومتی بررسی گردیده و مباحث بسیار مهمی از قبیل: تشریع نبودن انشاء و صدور احکام حکومتی و اینکه پیش داشتن احکام حکومتی در چارچوب شریعت انجام گرفته و به معنای نسخ و یا تغییر احکام شرعی از سوی ولی فقیه نیست بلکه دستور توقف اجرای حکم مهم و انجام حکم شرعی اهم است و این کار در مرحله اجرای احکام صورت می گیرد و نه تشریح است و نه فوق شریعت عمل نمودن و نیز فرقهای اساسی مصلحت در نزد اهل سنت و شیعه و ملاکهای تشخیص مصلحت در حکومت اسلامی، بحث شده است .