رساله حاضر حاصل پژوهشی است درباره (تحول فعل در زبان فارسی دری) انجام گرفته است . این رساله در سه بخش تدوین شده است . در بخش نخست تحول زبان فارسی از دیرباز تا کنون مورد بررسی قرار می گیرد. در این بخش ضمن توصیف ویژگیهای زبانشناختی پارسی باستان و فارسی میانه چگونگی تحول پارسی باستان به فارسی میانه مورد بررسی قرار می گیرد. سپس نظرات گوناگون در مورد ریشه فارسی دری و چگونگی بسط و گسترش این زبان در سراسر ایران مطرح می شود. در پایان، دوره های چهارگانه فارسی دری معرفی می شوند. این تقسیم بندی بر اساس تغییرات گونه نوشتاری زبان (نثر) انجام شده است . در بخش دوم، ابتدا در مورد فصل، وجه های مختلف فعل در فارسی امروز و زمانهای گوناگون هر وجه، توضیح مختصری داده می شود. سپس زمانهای مختلف سه وجه اخباری، التزامی و امری معرفی می شوند و چگونگی تحول ساخت این فعلها به طور جداگانه مورد بررسی قرار می گیرد. در بخش سوم، ابتدا به بررسی چگونگی تحول سه وجه شرطی، مصدری و وصفی پرداخته می شود. سپس وجه های منسوخ شده در فارسی امروز معرفی می شوند و چگونگی کاربرد از این وجه ها از آغاز پیدایش نثر فارسی دری تا زمان منسوخ شدن مورد بررسی قرار می گیرد. در پایان، ساختهای ویژه ای از فعل مجهول که در دوره های نخست فارسی دری به کار می رفته و در فارسی امروز منسوخ شده است ، معرفی می شوند.