نام پژوهشگر: ماندانا فضل اللهی
ماندانا فضل اللهی غلامرضا امین
قرار گرفتن در معرض اشعه خورشید اثرات مفید و مضری روی بدن انسان دارد. نورد خورشید به مقدار کم برای پوست بسیار مفید است ولی زمانی که بیش از حد در معرض اشعه خورشید قرار گیریم، پوست تحریک پذیر و سرخ شده و در صورت تابش بیشتر، حتی ممکن است به سرطانهای پوستی نیز مبتلا شویم. بنابراین لازم است تا ضمن بهره گیری از مزایای نور خورشید، خود را در برابر اثرات منفی آن ایمن کنیم. به موادی که بتوانند از نفوذ اشعه uv به پوست جلوگیری کنند محافظ یا ضد آفتاب گفته می شود، که شامل ضد آفتابهای فیزیکی (انعکاس دهنده های اشعه uv) و ضد آفتابهای شیمیایی (جاذبهای اشعه uv) می باشند. ترکیبات ضد آفتاب براساس قدرت محافظتی شان در برابر نور خورشید طبقه بندی می شوند. برای این منظور از واحدی به نام spf استفاده می شود که از مقایسه مقدار انرژی uv لازم برای تولید مینیمم اریتم در پوست محافظت شده و محافظت نشده به دست می آید. روغن های گیاهی جز ضد آفتابهای شیمیایی طبقه بندی می شوند که علاوه بر جذب طول موجهای مضر نور خورشید، ورود امواج uva به لایه بازال و در نتیجه پیگمانتاسیون پوست را تحریک می کنند و از آنجائی که تحریک و حساسیتی در پوست ایجاد نمی کنند جایگزین مناسبی برای مواد شیمیایی می باشند و استفاده از آنها در فراورده های آرایشی - بهداشتی رو به افزایش است . روغن آفتابگردان نیز یکی از روغنهای گیاهی است که توانایی جذب اشعه اریتموژنیک (uvb) و عبور اشعه پیگمانتوژنیک (uva) را دارد و به علت وجود vit e مانع از پیری و خشکی پوست ناشی از اشعه خورشید می باشد. لذا به عنوان یک عامل ضد آفتاب و برنزه کننده طبیعی در فراورده مورد تحقیق به کار رفت . ابتدا با روش extraction، از مغز روغن دار میوه آفتابگردان (با نام علمی hellanthus annus l.) روغن گیری شد، سپس روغن به دست آمده به عنوان ماده موثره برنز کننده در پایه های تهیه شده کرم ولوسیون وارد شد و از بین فرمولاسیونهای نهایی تهیه شده و با بررسی خصوصیات ارگانولپتیکی و فیزیکوشیمیایی فرمولاسیون برتر انتخاب شد. فرمولاسیون نهایی کرم w/o حاوی روغن آفتابگردان - ایزوپروپیل مریستات - لانولین - موم زنبور عسل - بوراکس و آب می باشد. در مرحله بعد فاکتور محافظتی کرم برنزه کننده حاوی روغن آفتابگردان با روش اسپکتروفتومتری و با مقایسه با کرمهای برنزه کننده با spe معلوم، 4 تا 5 تعیین شد.