نام پژوهشگر: طهمورث وفایی
طهمورث وفایی احمد شمیرانی
مطالعات چینه شناسی و بیواستراتیکرافی زمین های پالئوزوئیک بالایی در منطقه زاگرس مرتفع بر این نیز توسط زمین شناسان چندی انجام شده است . گزارش حاضر بخشی از zone زاگرس مرتفع را که در 80 کیلومتری شمال غرب شهر یاسوج (مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد) واقع است مورد بررسی های سنگ شناسی، فسیل شناسی و میکروفاسیس و محیط رسوبس قرار می دهد سازن دالان متعلق به پرمین در دو مقطع چینه شناسی دشت رز و چال خر از ماسه سنگ ، آهک ، دولومیت ، شیل، لاتریت و بوکسیت تشکیل یافته است که در منطقه دشت رز 282.5 متر و چال آخر 305 متر ستبرا دارد. در هر دو مقطع ذکر شده رسوبات سازند دالان با یک واحد ماسه سنگی قرمز-قهوه ای و لکه دار به ضخامت 5-15 شروع می شود این ماسه سنگ بطور دگرشیب بر روی سنگ آهکهای شکلاتی رنگ سازند دالان قرار میگیرد و بصورت تدریجی در زیر کربناتهای یکپارچه و توده ای سازند دالان قرار دارد. با مطالعه نمونه ها و تعیین میکروفاسیس و تفسیر محیط رسوبی سازند دالان در ناحیه به این نتیجه می رسیم که در ناحیه دشت رز و چال آخر محیط رسوبی کربناته و کم عمق نزدیک ساحلی و آواره ای حاکم بوده است به همین سبب رسوبات این مقاطع کاهش ضخامت فوق العاده ای نسبت به سایر مناطق نازک و شناسایی 19 خانواده فسیلی، تعداد 33 جنس و 30 گونه و نیز یک جنس جدید فقرگونه های فسیلی را بخوبی آشکوب ها دخالت دارند نمی توان مقاطع فوق را بیوزوناسیون نمود لذا چون مجموعه فسیل های یافته شده در بخش زیرین رسوبات فوق الذکر در اشکوب های مرغابین زیرین تا فوقانی اغلب نقاط جهان و ایران گزارش شده اند بنابراین بخش زیرین مقاطع دشت رز و چال آخر به مرغابین زیرین تعلق دارد این بخش بطور پیوسته و تدریجی بر روی ماسه سنگهای لکه دار و قرمز (با ضخامت ناچیز 5-15 متر) قرار دارد که بر اساس موقعیت لیتواستراتیگرافی آن را به سازند دالان فراقان نسبت داده ایم. بخش بالایی سازند دالان در مقاطع چینه شناسی دشت رز دارای جنس شاخص و با ارزش shanita sp. می باشد که وجود اشکوب آباده ئین-جلفین را اثبات می نماید لایه های انتهایی پرمین در ناحیه شامل دولومیت و آهک می باشد که فاقد هر گونه آثار فسیلی است (یا فسیل ها از بین رفته است) این لایه های دولومیت -آهکی تا محل پدیدار شدن لایه های کلاریادار تریاس زیرین (سازند خانه کت) ادامه دارد این بخش از سازند دالان به اشکوب های جلفین و دوراشامین تعلق دارد که با پیوستگی رسوبی در زیر آهکهای کلاریادار تریاس قرار دارد از مطالعه مجموعه میکروفسیلها محرز گردید که در ناحیه دشت رز و چال آخر خروج زمینها از آب بر خلاف البرز و ایران مرکزی در اشکوب دوراشامین صورت نگرفته بلکه ایم ناحیه از زاگری مرتفع همانند ایران مرکزی و آباده و شهرضا در اشکوب مذکور رسوبگذاری ادامه داشته است و علت نبود بیوزون های آمونوئید را در این منطقه بر خلاف پنداشت (دکتر زاهدی-رحمتی-ایلخچی) با تایید گفته (باغبانی 1369) با احتیاط به شرایط اک .لوژیکی مربوط می دانیم. بنابراین مرز رسوبات پرمین و تریاس در ناحیه مورد مطالعه با پیوستگی رسوبی گزارش می شود و پرمین فوقانی در محدوده مورد مطالعه دارای اشک وب های مرغابین زیرین-میانی فوقانی، آباده ئین و نیز جلفین و دوراشامین می باشد.