نام پژوهشگر: غلامرضا بصیری پور
غلامرضا بصیری پور حسینعلی کوهستانی
حوزه و دانشگاه بعنوان دو مرکز مهم فرهنگی، علمی صلاتح و ارتقا جامعه را در اختیار دارند. در راستای کیفیت آموزشی، استان بعنوان مستقیم ترین عامل انتقال مفاهیم، نقش حائز اهمیت تری نسبت به سایر ارکان آموزش را ایفا می نماید، تعامل یاددهنده و یادگیرنده که خود مستقیما متاثر از سبک رفتاری استاد است ، از جمله مواردی است که می تواند در اثربخشی و کارائی استاد (مدرس) موثر باشد. پژوهش حاضر که به بررسی سبک رفتار کلاسی اساتید حوزه و رابطه آن با اثربخشی کلاسی و همچین مقایسه سبک های رفتار کلاسی و اثربخشی اساتید حوزه و دانشگاه پرداخته است بر نظریه سه بعدی اثربخشی ردین (3-d) استوار می باشد. در بعد مطالعه جامعه دانشگاهی، از گزارش پژوهشی رئوفی (1375) و در جامعه پژوهشی اعضای هئیت علمی دانشگاه فردوسی مشهد استفاده شده است . همچنین اساتید مدارس تحت برنامه حوزه علمیه شهر مشهد جامعه پژوهشی ما را تشکیل داده اند. این پژوهش دارای دو سوال کلی و سه فرضیه آماری در جهت مقایسه سبک های رفتار کلاسی و اثربخشی اساتید حوزه و دانشگاه بطور عام و اساتید حوزه و رشته های علوم انسانی بطور خاص بوده است . از نتایج به دست آمده این پژوهش می توان به غالب بودن سبک رابطه مداری با 145 انتخاب در اولویت اول و سبک رابطه - وظیفه مداری قوی با 130 انتخاب بعنوان اولویت دوم در بین اساتید حوزه علمیه اشاره نمود. نمودار اثربخشی حوزه از نوع کجی منفی است که حکایت از توصیف اثربخشی فعالیت آنان از دید طلاب دارد. این یافته ها با نتایج حاصله از مطالعه سبک رفتاری و اثربخشی اساتید دانشگاه، همخوانی نشان می دهد. در مطالعات تحلیلی برای مقایسه اثربخشی اساتید حوزه با سبک های رفتار کلاسی مختلف و از طریق آزمون های آماری تحلیل واریانس و دانکن و با احتمال 95 درصد، دو سبک رابطه مدار و رابطه - وظیفه مدار قوی دارای اثربخشی بیشتری نسبت به سبک رابطه - وظیفه مداری ضعیف نشان داده شده است . مطالعات همبستگی بین سبک های رفتار کلاسی و اثربخشی نشان دهنده ارتباط مستقیم میان دو سبک رابطه مدار و رابطه - وظیفه مدار قوی با اثربخشی با احتمال خطای کمتر از 0/0001 می باشد. همچنین با همان احتمال قبلی است . تحلیل رگرسیون انجام شده نیز به تایید خط مستقیم رگرسیون به دو سبک رابطه مدار و رابطه - وظیفه مدار قوی برای اثربخشی می پردازد. مقایسه میانگین نمرات اساتید حوزه و دانشگاه و اساتید حوزه با اساتید رشته های علوم انسانی دانشگاه در نمرات سبک های رفتاری و همچنین اثربخشی آن، بیانگیر بالا بودن نمره اساتید حوزه در سبک های رابطه مدار، رابطه - وظیفه مدار قوی و وظیفه مداری و نیز اثربخشی و نیز اثربخشی در هر دو مقایسه می باشد. در پایان این پژوهش محدودیت هایی از قبیل تفاوت زمانی یکساله در اجرای پرسشنامه در دانشگاه و حوزه و اجرای دوگانه پرسشنامه در حوزه و دانشگاه اشاره شده است و همچنین پیشنهاداتی به پژوهشگران و دست اندرکاران تعلیم و تربیت از قبیل علل موقعیت حوزه و اجرای پژوهش در کل حوزه علمیه شامل کلاسهای تحت برنامه و کلاسهای آزاد ارائه گردیده است .