نام پژوهشگر: ذبیح الله رامش خواه

تحلیل عوامل نظریه های ذهنی شخصیت خلاق (اساتید و دانشجویان رشته های فیزیک ، هنر، الهیات ، روانشناسی و مردم بدون تحصیلات دانشگاهی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1378
  ذبیح الله رامش خواه   مریم وفایی

مطالعه ای در دو مرحله با هدف کشف ابعاد مفهوم شخصیت خلاق در بین استادان دانشگاه دانشجویان و مردم بدون تحصیلات دانشگاهی در ایران، انجام شد در مرحله مقدماتی از استادان دانشگاه در رشته های فیزیک ، هنر، الهیات ، روانشناسی و مردم بدون تحصیلات دانشگاهی خواسته شد تا بارزترین ویژگیهای فرد خلاق را در رشته خویش (برای استادان دانشگاه) و یا به طور کلی (برای مردم بدون تحصیلات دانشگاهی)، فهرست نمایند. در مرحله دوم بر مبنای صفاتی که در هر گروه حداقل توسط دو نفر فهرست شده بود، فهرست صفاتی تهیه و از دانشجویان رشته های مذکور و مردم بدون تحصیلات دانشگاهی خواسته شد تا میزان موافقت خود را با هر یک از صفات بر روی مقیاس 9 درجه ای لیکرت مشخص سازند نتایج نشان داد که مفهوم شخصیت خلاق در بین گروههای دارای تحصیلات دانشگاهی و بدون تحصیلات دانشگاهی از تفاوت قابل توجهی برخوردار نمی باشد. علاوه بر این تحلیل داده ها در مرحله دوم 5 عامل، بداعت تفکر و مهارتهای شناختی، گرایش اخلاقی (ارزشی)، اجتماعی، آمادگی فردی و سبک شخصیتی، آمادگی انگیزشی و سبک شخصی، آمادگی دانشی و آگاهی عمومی را آشکار ساخت . نتایج حاصل از مقایسه این عوامل با نظریه های علمی خلاقیت بیانگر همپوشی قابل ملاحظه ای به ویژه در عوامل (1، 4، 5) بود از تفاوتهای قابل ملاحظه بین این عوامل با نظریه های علمی اهمیت دادن به ارزشها و ملاحظات اخلاقی (عامل 2) و عامل انگیزشی (عامل 4) در مفهوم شخصیت خلاق از طرف گروههای نمونه بود. عامل اخلاقی در نظریه های علمی مورد توجه نبوده و عامل انگیزشی کمتر مورد تاکید بوده است . نهایتا اینکه مفهوم شخصیت خلاق از دیدگاه مردم ایران همچون این مفهوم در نقاط و فرهنگهای دیگر جهان از مولفه های منحصر بفردی برخوردار است .