در این رساله پس از طرح سئوال، فرضیه اصلی و فرضیه های مکمل، ادبیات انقلاب اسلامی مرور می شود. در فصل اول این رساله در چهارچوب مفهومی نظریه های نوسازی در غرب بررسی می شود. در فصل دوم نگارنده اندیشه های سیاسی امام خمینی را با توجه به موضوعات ولایت فقیه با حکومت اسلامی، فقه پویا (پاسخگویی به نیازهای جدید) رابطه دین و سیاست و نقش اختیار و آزادی انسان در تغییر سرنوشت بررسی می کند. در فصل سوم اندیشه های نوین آیت الله طالقانی با مفاهیم تساهل و مدارای دینی، عقلانیت دینی، نگاه عقلی به قرآن، آزادی، جمهوریت ، شوراها و جایگاه نقش مردم در تعیین سرنوشت خود مطرح می شود. در فصل چهارم دیدگاههای مطهری در مورد اختیارگرایی، آزادی انسان، اسلام و متقاضیان زمان، طرح اسلام و ملیت برای حل بحران هویت ، احیاءگری اندیشه دینی مورد بررسی قرار خواهد گرفت . در فصل پنجم اندیشه سیاسی مهدی بازرگان پیرامون آزادی رابطه دین و سیاست ، پیوند علم و دین می پردازد. در فصل ششم اندیشه های شریعتی در مورد آزادی، انسان مفاهیم و برداشتهای شریعتی از دین طرح خواهد شد. در فصل پایانی نقش آراء عقاید اندیشه های دینی و انقلاب اسلامی برای اثبات فرضیه مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت .