پایان نامه مذکور در سه فصل و یک مقدمه به بررسی و تحقیق و تفحص در زمینه موضوع مذکور می پردازد که در مقدمه ضمن معرفی اجمالی و گذرای مسئولیت و اقسام آن و ذکر سابقه و دیرینه مسئولیت مدنی در حقوق و روابط اجتماعی انسانها و سیر تحولات تاریخی آن و تعیین محدوده موضوع مورد بررسی، سئوالات اساسی که در ضمن فصول آتی مورد مداقه و پاسخگویی واقع خواهند شد مطرح می گردند. در فصل اول با عنوان کلیاتی در مورد مسئولیت قراردادی و قهری سعی بر آنست که حدود و قلمرو دو نوع مسئولیت قراردادی و قهری و ضابطه تشخیص بین این دو نوع مسئولیت ، شرایط و مقررات ایجاد و انعقاد مسئولیت قراردادی و قهری و مبانی مسئولیت مدنی از دیدگاه فقه اسلامی و فقهاء عظام و نیز حقوق و قوانین موضوعه ایران و جهان بیان گردد و آنگاه تئوریهای ارائه شده در این زمینه تئوری تقصیر، خطر، تضمین حق دقیقا بررسی شده و در نهایت تئوری پذیرفته در حقوق موضوعه ایران با بیان مواد قانونی و نصوص حقوقی مورد مداقه و تحلیل واقع گشته است . در فصل دوم با عنوان تحلیل حقوقی مصادیق متشابه بین مسئولیت قراردادی و قهری مصادیق متشابه و متفاوت بین دو نوع مسئولیت و اهمیت علمی تدقیق در تعیین این موضوعات و بخصوص بعضی عنوانها چون ضمان درک که در حقوق مدنی از اهمیت والایی برخوردار است بیان شده است . در نهایت در فصل سوم که محمل طرح مهمترین و اساسی ترین مسائل موضوع پایان نامه می باشد با عنوان شناسایی نوع مسئولیت و تعیین ضابطه مسئولیت قابل اعمال به بررسی تعدد یا وحدت مسئولیت بر پایه تمهیدات ذکر شده در فصول اول و دوم اختصاص یافته و با بیان مبسوط دلایل افتراق به جمع بین دو مسئولیت و جمع بندی نظرات علماء حقوق و فقهاء، ضمن تحلیل و بررسی دقیق آراء ایشان به نتیجه گیری و بیان نظر برگزیده پرداخته ایم و با اشاره به اهمیت استناد به ضمان قهری با وجود قرارداد و نیز موارد ممنوعیت استناد به ضمان قهری، ضمن بیان اجمالی مبناء پذیرفته شده در فقه و حقوق و قوانین فرانسه، به ارائه طریق و تعیین ضابطه و معیار درخصوص شناسایی نوع مسئولیت در هر مورد و زمینه ای پرداخته ایم.