نام پژوهشگر: حسین میردهقان
نجمه حسن پور حمید رضا کریمی
تحمل به شوری یکی از مهم¬ترین عوامل موثر بر تولید محصولات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک می¬باشد. تحمل به شوری در درختان میوه را می¬توان از طریق استفاده از پایه¬های متحمل به شوری افزایش داد. به¬منظور ارزیابی اثرات پایه بر مقاومت انار رقم گبری به شوری، براساس شاخص¬های رویشی و فیزیولوژیکی، گیاهان انار غیر¬پیوندی و پیوندی ”گبری“ روی پایه-های تب و لرز و ملس یزدی تحت تیمار شوری (0 و 70 میلی¬مولار کلرید سدیم و کلرید کلسیم) قرار گرفتند. نتایج نشان داد که شوری باعث کاهش شاخص¬های رشدی در گیاهان غیر¬پیوندی و گیاهان پیوندی شد به¬طوری که کمترین کاهش رشد تحت تیمار شوری مربوط به گیاهان پیوندی بود، اگر¬چه بین پایه¬های مورد استفاده تفاوتی مشاهده نشد. هم¬چنین پایه¬های مورد استفاده در شرایط غیر¬تنش باعث کاهش رشد رویشی در پیوندک شدند که این کاهش رشد در پایه تب و لرز نسبت به پایه ملس یزدی مشهود¬تر بود. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که شوری میزان پرولین و قند محلول و کارتنوئید برگ را افزایش داد به¬طوری که کمترین میزان پرولین، قند محلول و کارتنوئید در گیاهان غیر¬پیوندی گبری مشاهده شد.
فاطمه نوروزی فاز حسین میردهقان
بسته بندی میوه ی توت فرنگی در افزایش عمر پس از برداشت آن بسیار موثر است اما افزایش رطوبت درون بسته ممکن است سبب اثرات مخربی مانند افزایش آلودگی های قارچی شود. در پژوهش حاضر اثر تلفیق بسته بندی با اسانس های تیمول و منتول و پوشش کیتوزان بر ویژگی های کیفی توت فرنگی به صورت دو آزمایش مستقل مورد بررسی قرار گرفت. همچنین در آزمایشی مجزا، اثر تیمول و منتول بر کنترل درون شیشه ای قارچ botrytis cinerea ارزیابی گردید. آزمایش اول با دو فاکتور زمان انبارمانی در سه سطح (0، 10 و 17 روز انبارمانی) و تیمار اسانس در هفت سطح (شاهد، تیمول و منتول هر کدام 5، 10 و 15 میکرولیتر) در قالب فاکتوریل با طرح پایه ی کاملا تصادفی با 4 تکرار صورت گرفت. آزمایش دوم با دو فاکتور زمان انبارمانی در سه سطح (0، 10 و 17 روز انبارمانی) و تیمار کیتوزان در چهار سطح (شاهد، کیتوزان 5/0، 1 و 5/1 درصد) با همان طرح انجام شد. آزمایش سوم به صورت درون شیشه ای با اعمال مقادیر مختلفی از تیمول و منتول و غلظت های متفاوتی از تیمول روی قارچ b. cinerea با طرح کاملا تصادفی و سه تکرار صورت گرفت. نتایج نشان داد که با وجود کاهش سفتی بافت میوه طی مدت انبارمانی، تیمار اسانس موجب حفظ سفتی میوه نسبت به شاهد شد. تیمار اسانس در زمان انباری دوم صرف نظر از یک استثناء (منتول 5 میکرولیتر)، از میزان کاهش وزن میوه کاست و کیتوزان در تمام سطوح میزان این پارامتر را نسبت به شاهد تقلیل داد. میزان آنتوسیانین، ترکیبات فنلی و فعالیت ضداکسیدانی با گذشت زمان ابتدا افزایش و سپس کاهش نشان داد. تیمار اسانس افزایش ترکیبات فنلی و کیتوزان افزایش ترکیبات فنلی و آنتوسیانین را نسبت به شاهد منجر شدند، اما بر فعالیت ضداکسیدانی اثر معنی داری نداشتند. اسانس و کیتوزان موجب افزایش شاخص کروما و شاخص درخشدگی شدند و اسانس تغییرات رنگ را نسبت به شاهد کاهش داد. تلفیق تیمار اسانس با بسته بندی به طور قابل ملاحظه ای کاهش فعالیت میکروبی را موجب شد و آزمایش درون شیشه ای نشان داد که تیمول خالص دارای اثر قارچ کشی و منتول دارای اثر قارچ ایستایی می باشد. همچنین حداقل غلظت بازدارندگی تیمول،11/17 درصد به دست آمد. با وجود اثرات مثبت اسانس و کیتوزان در حفظ ویژگی های کیفی میوه، تیمول موجب بدبویی و کیتوزان موجب بد طعمی میوه و در مقابل حفظ شادابی و تازگی بیشتر میوه نسبت به شاهد شد. این دو تیمار بر مواد جامد محلول و ویتامین ث اثر معنی داری نداشتند، اما تیمار اسانس به طور مشهودی پ هاش آب میوه را در سطح پایین تری نسبت به شاهد حفظ نمود.
اسما شورآبادی محمد حسین شمشیری
در این آزمایش به منظور بررسی تأثیر ترکیبات ضد تعرق و پوشش¬دهی خوشه بر کنترل عارضه خشکیدگی خوشه خرمای رقم مضافتی، دو آزمایش در دو سال متوالی در قالب طرح بلوک-های کامل تصادفی انجام شد. آزمایش اول به صورت محلول¬پاشی کیتوزان با غلظت یک درصد بر روی میوه خرما و پوشش¬دهی خوشه در مرحله خلال انجام شد. بر¬هم¬کنش تیمار¬های کیتوزان و پوشش حصیری تأثیر مثبتی بر طول میوه، وزن کل میوه، مواد جامد محلول داشت. کیتوزان موجب کاهش وزن هسته و افزایش نسبت گوشت به هسته گردید. در این آزمایش پوشش حصیری موجب کاهش خسارت عارضه خشکیدگی خوشه خرما شد. در آزمایش سال دوم تیمار¬ها پوشش حصیری و کائولین با غلظت¬های صفر، 2 و 4 درصد، بر روی برگ خرما بود. بر¬هم کنش تیمار¬ها موجب افزایش عرض میوه، نسبت گوشت به هسته، مواد جامد محلول و عناصر سدیم و پتاسیم میوه و سدیم راکیلا شد. کائولین 4 درصد موجب افزایش کلر در میوه و راکیلا شد. با افزایش غلظت کائولین از صفر به 4 درصد، وزن کل میوه افزایش و عارضه خشکیدگی خوشه خرما کاهش یافت. همچنین روند تغییر در غلظت عناصر غذایی کلر، سدیم، پتاسیم و کلسیم از مرحله گلدهی تا مرحله خلال در میوه و راکیلا بررسی شد که تغییرات این عناصر در میوه و راکیلا از دوره گلدهی تا دوره کیمری افزایش و سپس یک کاهش در مرحله خلال داشت. در مجموع تعرق برگی نقش برجسته¬تری در بروز عارضه خشکیدگی خوشه نسبت به تعرق میوه داشت و تیمار کائولین با کاهش دادن شدت تعرق برگی توانست شدت عارضه را تا حدی کنترل نماید.
زهرا خنامانی محمدگی زاده حسین میردهقان
چکیده پسته تازه در طی برداشت و پس از برداشت در معرض تغییرات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی قرار می گیرد و به این دلیل عمر انباری کوتاهی دارد. هدف از این پژوهش، بررسی اثرات کاربرد قبل و پس از برداشت پلی آمین ها و کاربرد پس از برداشت تیمار گرمایی در زمینه ی حفظ خصوصیات کیفی و افزایش عمر انبارداری پسته تازه است. در آزمایش اول پلی آمین های پوتریسین و اسپرمین در غلظت های (0، 1 و 2 میلی مولار) به صورت محلول پاشی بر روی درختان پسته دو رقم فندقی و کله قوچی بکار برده شدند. تیمارها 20 و 35 روز قبل از برداشت تجاری اعمال شدند. میوه های تیمار شده با پوتریسین و اسپرمین پس از برداشت، در انبار سرد با دمای 1 ± 5/1 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 5 ± 90 درصد برای 20 و 45 روز قرار گرفتند. در آزمایش دوم پسته های تازه ارقام فندقی و کله قوچی در محلول های پوتریسین (0، 1 و 2 میلی مولار) به مدت 8 دقیقه غوطه ور شدند. سپس پسته ها در دمای آزمایشگاه (2 ± 25) خشک شدند و به انبار با شرایط ذکر شده برای آزمایش اول انتقال داده شدند. در آزمایش سوم پسته های تازه ارقام فنذقی و کله قوچی با آب گرم (35، 45، 55 و 25 درجه سلسیوس بعنوان شاهد) به مدت 6 دقیقه تیمار شدند. سپس پسته ها در دمای آزمایشگاه (2 ± 25) خشک شدند و به انبار سرد با دمای 1 ± 5/1 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 5 ± 90 درصد به مدت 45 روز انتقال داده شدند. برای هر سه آزمایش، در هر واحد آزمایشی 200 گرم پسته تازه مورد استفاده قرار گرفت. پس از 20 و 45 روز، کاهش وزن، تست پانل (طعم و مزه تندی)، شاخص اسیدیته، اندیس پراکسید، سفتی پوسته ی نرم خارجی، کربوهیدرات های محلول، پروتئین، فعالیت میکروبی و تغییرات شاخص های مختلف رنگ پسته های تازه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در آزمایش های اول و دوم، کاهش وزن پسته های تیمار شده با پوتریسین 2 میلی مولار در هر دو رقم کمترین میزان بوده است. پس از گذشت 45 روز بالاترین سفتی پوسته ی نرم خارجی پسته تازه در آزمایش اول با تیمار اسپرمین 2 میلی مولار و در آزمایش دوم با تیمار پوتریسین 2 میلی مولار مشاهده شد. کاربرد قبل و پس از برداشت پلی آمین ، سبب کاهش شاخص اسیدیته و اندیس پراکسید پسته و حفظ محتوای کربوهیدرات های محلول و پروتئین در طی انبارمانی شد. پسته های تیمار شده در مقایسه با نمونه های شاهد، آلودگی میکروبی کمتری را نشان دادند. همچنین تغییرات شاخص های مختلف رنگ هم در پسته های تیمار شده کند تر بود. در آزمایش سوم، تیمار آب گرم 45 درجه سلسیوس سبب کاهش اتلاف وزن پسته های تازه در مقایسه با دیگر تیمارها شد. نتایج همچنین نشان داد که آلودگی میکروبی با کاربرد تیمارهای آب گرم 35 و 45 درجه سلسیوس کاهش یافت. نتایج سفتی پوسته خارجی هم نشان داد که تیمار آب گرم 45 درجه سلسیوس در هر دو رقم با میانگین 71/2 کیلوگرم نیرو، پس از 45 روز انبارمانی مؤثرترین تیمار جهت حفظ سفتی بوده است. همچنین تغییرات در شاخص های مختلف رنگ با تیمارهای آب گرم 35 و 45 درجه سلسیوس کند تر شد. نتایج آزمایش ها بیانگر آن است که کاربرد قبل و پس از برداشت پلی آمین ها و کاربرد پس از برداشت تیمار گرمایی توانستند خصوصیات ظاهری پسته های تازه را حفظ کنند. در آزمایش های اول و دوم تیمار پوتریسین 2 میلی مولار و در آزمایش سوم تیمار آب گرم 45 درجه سلسیوس، بهترین نتایج را نشان دادند. واژگان کلیدی: پوتریسین، اسپرمین، سفتی پوسته خارجی، فعالیت میکروبی
رویا ابوالقاسمی حسین میردهقان
دو مطالعه با هدف بررسی اثر محلول¬پاشی قبل از برداشت با پلی¬آمین¬ها بر کاهش قهوه¬ای شدن آریل¬ها بر چهار رقم انار انجام شد. در آزمایش اول، بر روی ارقام شیرین گرچ و زاغ یزدی با پوتریسین 1 میلی¬مولار و آزمایش دوم با اسپرمیدین 1 میلی¬مولار بر رقم گل¬سفید اشکذر و پوست قرمز علی آقایی در تاریخ 22 خرداد، 16 تیر و 8 مردادماه محلول¬پاشی شد. صفات مختلف میوه¬ها در زمان برداشت، 60 و 90 روز پس انبارمانی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش اول با سه فاکتور زمان انبارمانی در سه سطح (0 ،60 و90 روز انبارمانی)، تیمار پلی¬آمین در دو سطح شامل آب¬مقطر (شاهد) و محلول پوتریسین 1 میلی¬مولار و رقم در دو سطح (شیرین-گرچ و زاغ¬یزدی) در قالب فاکتوریل با پایه بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار صورت گرفت. آزمایش دوم نیز با سه فاکتور زمان انبارمانی در سه سطح (0 ،60 و90 روز انبارمانی)، تیمار پلی¬آمین در دو سطح شامل آب¬مقطر (شاهد) و محلول اسپرمیدین 1 میلی¬مولار و رقم در دو سطح (پوست¬قرمز¬علی¬آقایی و گل¬سفید¬اشکذر) با همان طرح انجام شد. قهوه¬ای شدن آریل¬های تیمار شده با پوتریسین در رقم شیرین¬گرچ و زاغ¬یزدی و تیمار شده با اسپرمیدین در رقم پوست¬قرمز¬علی¬آقایی و گل¬سفید¬اشکذر به ترتیب 9/13، 3/36، 5/23، 6/31 درصد بود. میزان آنتوسیانین در میوه¬های تیمار شده با پوتریسین بیشتر از میوه¬های شاهد حفظ شد. در میوه-های تیمار شده با اسپرمیدین آنتوسیانین 60 روز بعد از انباری افزایش و سپس کاهش یافت. همچنین محلول¬پاشی با پوتریسین در طی رشد میوه موجب افزایش شاخص a، شاخص l، مواد جامد محلول، اسید¬کل و اسید آسکوربیک و کاهش شاخص وزن، مالون¬دی¬آلدهید و پ-هاش شد. نتایج تیمار اسپرمیدین به جز در مورد شاخص l و اسید آسکوربیک مشابه با میوه-های تیمار شده با پوتریسین بود. به¬طور کلی محلول¬پاشی با پوتریسین و اسپرمیدین قهوه¬ای شدن را در ارقام شیرین¬گرچ، زاغ¬یزدی، پوست¬قرمز¬علی¬آقایی و گل¬سفید اشکذر کاهش و کیفیت میوه انار را طی انبارمانی افزایش داد.
حسین میردهقان مجید راحمی
به منظور کاهش سرمازدگی میوه انار در انبار سرد (1/5 درجه سانتگراد) با استفاده از روش های گرمادهی و مقایسه آن با مواد شیمیایی، این پژوهش در سه آزمایش مجزا اجراء گردید. در آزمایش اول طی سالهای 1376 و 1377 میوه رقم های "ملس یزدی"(میخوش) و "ملس ساوه" که از ایستگاه تحقیقاتی انار یزد برداشت شده بود، قبل از انبار به مدت 12، 24 و 36 ساعت در دمای 38 دجه سانتیگراد گرمادهی شدند. در سال دوم دمای 55 درجه سانتیگراد به مدت 30، 60، 90 و 120 دقیقه برای گرمادهی رقم "ملس یزدی" به کار رفت . مقایسه نتایج بدست آمده با میوه ای تیمار نشده، نشان داد که دمای 38 درجه سانتگراد به مدت 24 و 36 ساعت باعث کاهش سرمازدگی و کاهش وزن گردید، ولی تاثیر معنی داری بر نشت یون، پوسیدگی عمومی، پوسیدگی گلوگاه، مواد جامد محلول، اسیدکل، اسیداسکوریبک و پ هاش میوه انار پس از 4/5 ماه انبارداری نداشت . دمای 55 درجه سانتیگراد باعث کاهش خسارت سرمازدگی، نشت یون پتاسیم شده و تاثیر معنی داری بر سایر صفات پس اض 3 ماه انبارداری نداشت . در آزمایش دوم، میوه هر دو رقم در شرایط انبار ×رد نگهداری شده، و هر 2، 4 و 6 هفته به مدت 12 ساعت با دمای 25 درجه سانتیگراد گرمادهی شدند. مقایسه نتایج پس از 4 ماه انبارداری نشان داد که گرمادهی هر 4 و 6 هفته باعث کاهش درجه سرمازدگی، پ هاش ، پوسیدگی و افزایش اسید کل می شود، ولی تاثیری بر سایر صفات ندارد. گرمادهی هر 2 هفته باعث افزایش نشت یون می شود. در آزمایش سوم، میوه های هر دو رقم به مدت 2 و 5 دقیقه در آب 55 درجه سانتیگراد، ایمازالیل (1و 3 هزار) و بنزیل آدنین (80 و 100 میلی گرم در لیتر) غوطه ور شدند. در سال دوم دماهای 25، 35، 45، 55 و 65 درجه سانتی گراد به مدت 2 و 5 دقیقه قبل از انبار برای گرمادهی رقم "ملس یزدی" به کار رفتند. نتایج بدست آمده نشان داد که آب گرم به طور موثری در مقایسه با مواد شیمیایی باعث کاهش سرمازدگی، نشت یون و کاهش وزن می شود، و تاثیر معنی داری بر سایر صفات ندارد. مقایسه دماهای مختلف آب گرم بیانگر آن است که افزایش دما تا 45 درجه سانتیگراد باعث کاهش سرمازدگی، نشت یون و نشت یون پتاسیم می شود و دماهای 55 و 65 درجه سانتیگراد کمیت های ذکر شده را افزایش می دهد. به طور کلی نتایج این پژوهش مبین آن است که رقم "ملس ساوه" در مقایسه با "ملس یزدی"، حسایست کمتر به دماهای سرد دارد.