نام پژوهشگر: فرزان رعنایی
فرزان رعنایی احمد بادکوبی
در دهه اخیر و پس از پیروزی انقلاب اسلامی اعتبارات کلانی در کشور به ساخت تصفیه خانه های فاضلاب اختصاص یافته که عمدتا با متدهای تصفیه بروش مصنوعی و هوادهی یا برکه های تثبت به اجرا در خواهند آمد. روشهای فوق دارای مزایا و معایبی هستند که از آن جمله هزینه های بسیار زیاد در روش هوادهی مصنوعی و یا مشکلات بو و زمین خیلی زیاد برای روش برکه های تثبیت است . روش مناسب دیگری که در کشورهای توسعه یافته مورد استفاده قرار گرفته و در ایران ناشناخته است روش نیزارهای مصنوعی است . مزیت این روش هزینه های بسیار کم بهره برداری و عدم مشکلات بو و آلودگی در محیط تصفیه خانه است . مطالعات بر روی روش فوق در مناطق گرمسیر کشور انجام گرفته. نگارنده راندمان تصفیه توسط نیزار مصنوعی را در سنندج بعنوان یک منطقه سردسیر و در طول پاییز و زمستان بررسی نموده است . مطالعات روی دو حوضچه شاهد (بدون نی) و دو حوضچه نیزار به مساحت کلی 200 مترمربع انجام پذیرفته است . نتایج نشان داده که برکه های نیزار در بهترین شرایط قادر به حذف bod, cod, ازت ، فسفر، کلیفرم و جامدات کل با راندمانهای بترتیب 95/7، 86، 51، 55، 98 و 70 درصد در دمای متوسط 13 تا 20 درجه بوده و در دمای -7 درجه سانتیگراد که پایین ترین دمای محیط جهت آزمایششات بوده هر یک از راندمانهای فوق به 50، 40 کمتر از 5، 5، 80 و 30 درصد کاهش می یابد. ضمنا رشد نی در ساقه، جوانه و ریشه در همین شرایط بررسی و مشخص گردید که حداقل دمای مناسب محیطی جهت تثبیت راندمان مناسب در بستر نیزار 13 درجه سانتیگراد می باشد در ضمن رشد نی در ابتدای بستر سریع تر از رشد در انتها بوده است . 70-80 درصد راندمان حذف آلاینده ها در چند متر اول و در حوضچه اول اتفاق افتاده است . رشد بیولوژیکی نیز در بستر بررسی و مشخص شده که در ابتدای طول نی زار موارد آلی زیادی بعلت عبور جریان بیش از حد تجمع یافته و در مقدار 9/1 درصد بستر مسدود گردیده. در اوائل و انتهای نی زار رشد بیولوژیکی، بسیار نزدیک به هم بوده این مقدار از حداقل 15 کیلوگرم در متر مکعب حجم بستر در ابتدای آزمایشات به حداکثر 28 کیلوگرم در مترمکعب در آخر آزمایشات با روند رشد صعودی همراه بوده است . در دمای متوسط 8 درجه سانتیگراد رشد صعودی فوق متوقف و مقدار مواد آلی بستر در حدود 26-27 کیلوگرم در مترمکعب ثابت مانده است .