نام پژوهشگر: جواد حسنی نسب
جواد حسنی نسب ابوالقاسم نظری
تروما شایعترین علت مرگ در افراد کمتر از 38 سال است و شکم سومین ناحیه دچار آسیب در تروما می باشد و حدود 10 درصد از مرگ و میر ناشی از تروما را شامل میشود. از این گروه اخیر (دچار ترمای شکم) حدود 20 درصد نیاز به جراحی می یابند. هنوز شایعترین مکانیسم آسیب شکم، ترومای بلانت است (البته در شهرها شایعترین علت آسیب شکم، ترومای نافذ است). چون اگر تنها بر اساس علایم بالینی تشخیص آسیب داخل شکم گذاشته شود نسبت تشخیصی، نظیر لاواژ تشخیصی، ct، سونو و ... برای اجتناب از لاپاراتومی غیر ضروری، لازم می گردد. در کتابهای معتبر و رفرانس ، بهترین روش تصویربرداری در ترومای بلانت شکم را ct مطرح کرده اند و نقش سونو را بسیار محدود دانسته اند. با توجه به نیاز فوق ما تصمیم گرفتیم به بررسی نقش سونوگرافی در این مورد بپردازیم. ما پرونده 130 بیمار را که با ترومای متعدد و یا ترومای بلانت شکم در سال 1374 در بیمارستان طالقانی کرمانشاه بستری شده بودند بررسی کردیم. از این تعداد 42 بیمار دچار ترومای بلانت شکم شده بودند که 28 نفر از آنها سونوگرافی شده بودند. از 28 نفری که سونوگرافی شدند، تنها 7 بیمار تحت جراحی قرار گرفتند که جمعیت اصلی مورد مطالعه ما بودند. در 3 بیمار یافته های جراحی و سونوگرافی مطابقت داشت . در 2 بیمار یافته های سونوگرافی دال بر وجود پاتولوژی بود ولی مطابقت کامل نداشت و در 2 بیمار در سونوگرافی نکته پاتولوژی دیده نشد ولی در جراحی، پارگی روده و مثانه داشتند. از بقیه گروه که سونوگرافی شدند ولی لاپاراتومی انجام نشد (21 نفر)، در 17 نفر نکته پاتولوژیکی در سونوگرافی یافت نشد و در 4 نفر مایع اینتراپریتوان یا هماتوم پری رنال دیده شد. پس می توان نتیجه گرفت که وقتی سونوگرافی نرمال گزارش می شود به احتمال زیاد بیمار مشکلی ندارد به این معنی که یا هیچ نکته پاتولوژیکی وجود ندارد و یا اگر هم نکته پاتولوژیکی وجود داشته باشد، نیاز به جراحی نیست . از طرف دیگر باید گفت که تنها بر اساس یافته هایی چون مایع در پریتوان و یا هماتوم پری رنال، بدون مطابقت با علایم بالینی، نباید اقدام به لاپاراتومی کرد. پس در ترومای بلانت شکم نباید تنها بر اساس نتایج سونوگرافی اقدام به درمان نگهدارنده و یا جراحی کرد، چون باعث جراحی غیر ضروری و یا به تاخیر افتادن جراحی می شود. بلکه از سونو میتوان در موارد مشکوک کمک گرفت و نتایج سونو را با علایم بالینی بیمار مطابقت داد.