نام پژوهشگر: اطلس اثنی عشری
اطلس اثنی عشری احمد خاتمی
برای بررسی و مطالعه دقیق مجله بهار و برای آشنایی با اوضاع زمان، دانستن اطلاعاتی مقدماتی، ضروری است . انقلاب مشروطه، دگرگونیهای وسیعی در جامعه ایران گستره تفکر و ادیات فارسی، بوجود آورد. در فصل اول درباره تحولات جامعه سنتی ایران در برابر تجدد، تاریخچه مختصر چاپ و مطبوعات و ادبیات بیداری مطالبی می خوانیم. از آنجا که مجله بهار، اغلب ، آثار ادبی فرانسه را ترجمه کرده و ایران در آستانه تجدد، از فرانسه در حوزه های مختلف ، تاثیرپذیری فراوانی داشته است ، گفتاری مختصر در تاریخ ترجمه از فرانسه، فراهم آمده است . در فصل دوم، زندگینامه اعتصام، آشنایی با مجله بهار و نشریاتی که در ظهور این مجله، موثر بوده اند، طی گفتارهای جداگانه ای بررسی می شود. در گفتار سوم به تحولات جوامع مصر و عثمانی، همزمان با نهضت مشروطه و تاثیراتی که داشته اند، پرداخته ام. فصل سوم، شامل یک فهرست توصیفی از کلیه مندرجات مجله بهار بطور کامل می باشد. در فصل چهارم، مطالب سال اول و دوم مجله، تحلیل و نقد و برسی شده است . در این فصل، به مناسبت بخشهای مختلف ، توضیحاتی بیان شده است . بعنوان مثال در بخش مربوط به عالم نسوان، درباره تحولات زندگی زن، ایرانی، پس از مشروطه و جایگاه نوین زن در ادبیات ، گفتار مفصلی آمده است . در بخش نمایشنامه نویسی، تاریخچه و سیرپیشرفت این نوع ادبی را می خوانیم. مجله بهار، بعنوان یک نشریه ادبی پیشگام، بسیار از حوزه های ادبیات معاصر فارسی را تحت تاثیر قرار داده است . در فصل پنجم این رساله، بخشی از این تاثیرگذاریها را بر نقادی ادبی، رمان اجتماعی و ... می خوانیم. پش از گفتار مجله بهار و نثر فارسی، تاثیر مطبوعات در نثر فارسی معاصر، به طور کامل، بررسی شده است . پیشتر بر آن بودیم که قسمتی را به تاثیرگذاری مجله بهار بر نیمایوشیج، به عنوان نظریه پرداز شعرنو اختصاص دهیم. چنانکه در شماره 28 ماهنامه "جامعه سالم" مقاله "نیما و تجدد ادبی ایران و جهان" آمده است ، از شخصیتهای تاثیرگذار بر نیما یوسف اعتصامی و از جمله مطالعات او مجله بهار بوده است . (نیما شعری نیز در بزرگداشت اعتصام، سروده است .) نیما که با حیدرعلی کمالی دوستی داشته و در حجره چای فروشی او، محفل انس ترتیب داده بود، بدون شک با نخسه های متعدد مجله بهار، که اشعار خود حیدرعلی کمالی در آن به چاپ می رسید، روبرو بوده و بطور قطع تحت تاثیر آن قرار گرفته است . اما نمیتوان در این تاثیرگذاری، راه افراط پیمود. چرا که نیما، در مدرسه سن لویی تهران، درس می خواند و همان زمان استاد او، "نظام وفا" مجله ای به عنوان "وفا" و مشتمل بر ترجمه آثار اروپائی، منتشر می کرد. بعلاوه نیما، خود زبان فرانسه میدانست و با شاعران اروپائی، آشنائی داشته است . در فصل ششم نیز، به بررسی تاثیرپذیری پروین از آموزه های پدرش ، پرداخته ایم. در پایان به همراه فهرست منابع، کتاب نامه "یوسف اعتصامی" و مجله بهار، ارائه شده است .