پایان نامه حاضر تحت عنوان سازماندهی فضایی ناحیه سرحد شهرستان شیروان به بررسی چگونگی تکوین یک الگوی تعادلی از سازمان فضایی براساس کارکرد پتانسیلهای مکانی می پردازد. در این تحقیق پیش شرط تحقیق هرگونه رهیافت توسعه ناحیه ای را در سازماندهی فضا از طریق استقرار سازمان فضایی تعادلی که براساس ترکیب سنجیده و معقول کارکرد پتانسیلهای مکانی از نظر مردمی که خود هم هدف توسعه اند و هم وسیله آن می داند. از سویی کلیه تلاشها و تصمیمات اجرایی در این زمینه، کمک به استقرار عدالت اجتماعی و تعدیل اثرات و مخرب و رابطه سلطه مراکز شهری بر ناحیه پیرامون تلقی شده و نهایتا توزیع متعادل منابع سرمایه ای، انسانی و محیطی را در بر خواهد داشت . وصول به هدف فوق مستلزم تلفیق دو رهیافت توسعه از بالا و توسعه از پایین در حد بهینه آن است لذا ایجاد تعادل بین جمعیت ، منابع و فعالیتها در یک نظم فضایی مبتنی بر سیستم تمرکز غیرمتمرکز سلسله مراتبی از ضروریات و هدف دستیابی به الگوهای فوق الذکر محسوب می شود. با استفاده از دیدگاه ساختی، کارکردی به تبیین مسئله تحقیق از طریق اجرای فرایند طرح تحقیق به فرضیات زیر پاسخ داده شده است . -1 همبستگی معنی داری بین توزیع و ترکیب پتانسیلهای مکانی، فعالیتهای انسانی و الگوی خاصی از سازمان فضایی وجود دارد. -2 با افزایش پتانسیلها و کارکردهای مکانی نقاط رتبه توسعه یافتگی و حوزه نفوذ روستا در منظومه خود فزونی یافته به همان میزان انطباق آن با مرکزیت منظومه بیشتر خواهد شد. -3 هرگاه سیستم سازمان فضایی از انسجام وحدت ساختی، کارکردی برخوردار شود آنگاه به ساخت تعادلی دست خواهد یافت .