نام پژوهشگر: مرضیه انتظاری

بررسی جلوه های تجسمی در مثنوی معنوی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر 1380
  مرضیه انتظاری   حبیب الله آیت اللهی

این پایان نامه که عنوان آن بررسی جلوه های تجسمی در مثنوی معنوی است ، ابتدا در فصل اول به معرفی نمادهای تعدادی از ابیات و داستان های مثنوی می پردازد و سپس در فصل دوم کاربرد کلمه هنر را در مثنوی بررسی می کند، و پس از آن زیبائی و زشتی را از دیدگاه مولوی معرفی کرده، به مصادیق زشتی و زیبائی می پردازد. در فصلی دیگر عناصر هنرهای تجسمی(عناصر دیداری) نقطه، خط، سطح، نقش ، رنگ و نور(سایه روشن) را در مثنوی مولوی مورد بررسی قرار داده و در این راستا به نحوه پرداخت مثنوی به هر یک از این موارد می پردازد، به این ترتیب که ابتدا نقطه که مبحث بسیار کوتاهی است از دیدگاه مثنوی مولوی مطرح شده، سپس خط و کاربرد آن بررسی می گردد. کلمات راستی و کجی، منحنی و پیچ پیچ نیز که نوعی خط را برای شنونده و خواننده القا می کنند، در همین مبحث مطالعه می شوند، سپس مبحث سطح مطرح و پس از آن به بحث رنگ پرداخته شده است و مفهوم کلی رنگ و رنگین بودن و بی رنگی از دیدگاه مولانا بررسی شده و به کاربرد و معانی رنگ های مختلف از دیدگاه مثنوی پرداخته می شود. نقش ، تصویر، صورت و عکس که تقریبا" همگی بیانگر یک نکته واحد هستند مبحث دیگری از عناصر هنرهای تجسمی است که مورد مطالعه قرار می گیرند. در مبحث نور، دیدگاههای مولوی در باره نور و معانی و موارد استفاده آن مورد دقت و مطالعه قرار گرفته و در همین زمینه شب و روز و تاریکی و روشنی و معانی آنها از زبان مثنوی بازگو می گردند، همچنین از آنجائی که اسامی شمس (خورشید) و ضیاءالحق(نورحقیقت ) نیز از نور حکایت می کنند به مطالعه و بررسی ابیات حاوی این کلمات نیز پرداخته می شود.