باکتری های ریزوبیوم قادرند از طریق ایجاد ارتباط متقابل از نوع همزیستی مسالمت آمیز با ریشه و بعضا" با سابقه گیاهان راسته نخود ازت مولکولی را در گرهکها جذب و به مصرف رشد گیاه برسانند. به منظور بررسی تاثیر برخی از پارامترهای فیزیکوشیمیایی خاک بر روی تعداد باکتریهای ریزوبیوم و درجه بندی، برای اولین بار جهت شمارش باکتریهای ریزوبیوم از روش بیشترین تعداد محتمل بدون آلوده ساختن گیاه استفاده گردید. داده های حاصل از اندازه گیری پارامترهای خاک ، تعداد باکتریها و درجه غده بندی با استفاده از رگرسیون چند متغیره مورد تجزیه وتحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمایشات در شرایط کنترل شده نشان داد، توانمندترین سوشهای ریزوبیوم از حیث ایجاد غده بر روی دو رقم یونجه مربوط به سوشهای ریزوبیوم جمع آوری شده از مناطق اردستان و خوانسار می باشند.