نام پژوهشگر: ابراهیم دینداری پاریزی

بررسی اوصاف طبیعت در شاهنامه فردوسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان 1380
  ابراهیم دینداری پاریزی   محمدرضا صرفی

نکته مهمی که این پایان نامه دارد اینست که فردوسی در این توصیفات بسار قدرتمند ظاهر شده و شگردهای خاصی را دنبال کرده است که بطور خلاصه و به ترتیب اهمیت عبارتند از: الف ) اهداف و نقشها: تجسم موضوع، دادن اطلاعات و به خواننده، اعجاب آوری و برانگیختن حس کنجکاوی خواننده، نشان دادن تناسبها یا تضادهای موجود، زشت یا زیبا جلوه دادن موصوف ، ایجاد شوق و رغبت در خواننده بیان زمان و مکان و محیط وقوع حوادث ، اغراق آفرینی و ... ب ) شگردها و آرایه های خاصی که فردوسی به کار گرفته و به ترتیب کاربرد چنین است : تشبیه، واج آرایی، مراعات نظیر، استعاره، انتخاب صفات دقیق و مناسب ، ایجاد جناس ، تضاد، ذکر یک مسند برای چند مسندالیه، به وجود آوردن تجانسهای لفظی با درجاتی کمتر از واج آرایی، استفاده از حسن تعلیل، ایجاد آهنگ زیبای کلام، تکرار و برجستگی دادن به بعضی کلمات به منظوری خاص . در جمع بندی اوصافی که نه به صورت خاص بلکه به صورتی کلی و فراگیر انجام شده باید گفت که ساختار این اوصاف به ترتیب عبارتند از: الف ) وصف از طریق تشبیه. ب ) وصف از طریق جمله واره های توضیحی. ج) وصف از طریق استعاره. د) استفاده از صفت . ه) استفاده از استعاره و تشبیه با هم. و) استفاده از صفت و جمله واره هر دو.