این رساله در دو بخش تهیه و تنظیم شده است : بخش اول به بررسی و شناخت وضعیت موجود اختصاص یافته که در آن ویژگیهای طبیعی، اجتماعی و اقتصادی بخش سعدآباد مورد مطالعه قرار گرفته است . بخش دوم که در ان بیشتر به موضوع رساله پرداخته شامل 4 فصل است . در فصل اول تحولات اقتصادی با توجه به مالکیت و زمینداری، آب و آبیاری، شکل روابط و مناسبات تولید با توجه به اشکال موجود در بهره برداری از اراضی، شیوه کشت با تاکید بر سازمان گروهی تولید، بازاریابی محصولات کشاورزی، مرتعداری و مدیریت آسیابهای آبی در دو دوره پیش از اصلاحات ارضی و بعد از آن توضیح داده شده است . در فصل دوم این بخش تحولات کالبدی با توجه به بافت سکونتگاه روستایی که در برگیرنده خانه های روستایی، مزارع و باغات ، میادین عمومی و شبکه معابر می باشد توضیح داده شده است . در بررسی تحولات سیاسی نیز ساختار مدیریت سیاسی برای دوره پیش از اصلاحات ارضی(خان، مباشر، دهدار، میراب و ... ) بعد از اصلاحات ارضی تا انقلاب اسلامی(انجمن ده، خانه انصاف ، شرکت تعاونی و ... ) و از انقلاب اسلامی تاکنون با توجه به نقش شوراهای اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است . در فصل آخر این رساله با توجه به نقش دولت در تصمیم گیری و ارائه خدمات ، امکانات و تاسیسات زیربنایی به برررسی جایگاه بخش سعدآباد در سلسله مراتب نظام سکونتگاهی پرداخته شده که برای تبیین بهتر وضعیت ایجاد شده، مقایسه ای بین سطح بندی موجود نظام با سطح بندی ایده آل کریستالر صورت پذیرفته است .