نقش انحصارات در اقتصاد از دیرباز مورد توجه اقتصاددانان بوده است . در این پایان نامه براساس مطالعات ساختار- رفتار عملکرد (scp) در شاخه سازماندهی صنعتی به تحلیل فعالیتهای صنعتی در چارچوب کدهای isic (rev.3) پرداخته شده است . شاخصهای متعددی جهت بیان تمرکز و عملکرد مورد بررسی قرار گرفته اند. همچنین به منظور موانع ورود ، شاخصهایی بررسی شده اند. پس از آن بازارها با توجه به مالکیت و تمرکز به 4 گروه ، متمرکز دولتی ، متمرکز عمومی ، متمرکز خصوصی و غیرمتمرکز تقسیم شده اند. رابطه تمرکز و موانع ورود با عملکرد، در سطح کل بازارها و در سطح هر یک از گروهها مورد بررسی قرار گرفته است . نتیجه آن است که سطح تمرکز در صنایع ایران مخصوصا" با توجه مالکیت بسیار بالاست . علاوه بر آن تمرکز به عملکرد بالاتر که می تواند ناشی از رانت اقتصادی باشد، انجامیده است . رفتار بنگاهها در فعالیتها با توجه به تمرکز و مالکیت فعالیت متفاوت است . در بازارهای متمرکز دولتی و عمومی مشکل کارگزار - کارفرما مشهود است . تمرکز بوسیله بخش خصوصی باعث بوجود آمدن انحصار در بکارگیری کارکنان شده است . متوسط استفاده از ظرفیت و مواد اولیه دو عامل بسیار مهم در افزایش عملکرد در کلیه فعالیتها می باشد. نقش هزینه های آموزشی نیز جدی است . بنظر می رسد بسیاری از منابع تولید بصورت بهینه اختصاص نمی یابد. بطوریکه رابطه معناداری بین نسبتهای ارز تخصیصی و اعتبارات به فروش و متغیرهای عملکرد در اکثر مواقع دیده نمی شود. در واقع بدلیل عدم تخصیص بهینه منابع تولید کمیاب ، رشد بیشتر در صنایعی که عملکرد بالاتری دارند، دیده نمی شود. بعبارت دیگر انحصارات از طریق ساز و کار بازار به عملکرد بالاتر نیانجامیده است ، بلکه دولت مستقیما" در ایجاد انحصارگری نقش دارد.