این رساله در پنج فصل و هر فصل در چند بخش تدوین شده است : فصل اول مقدمه گونه ای است برای ورود به مبحث اصلی مقایسه . شناخت و بررسی احوال شاعر و پرداختن به اوضاع اجتماعی آن عصر، عاملی موثر در فهم بیشتر اشعار و آثار هنرمند است . در بخشی دیگر از این فصل به معرفی فرقه حروفیه و آراء و افکار آن پرداخته شده است . فصل دوم به مقایسه اشعار آن دو شاعر از جهت صورت و شکل می پردازد و شعر آن دو را از حیث قالب ، وزن ، قافیه و ردیف مقایسه و بررسی می کند و در پایان هر بخش نتایج به دست آمده از مقایسه، عرضه می گردد. فصل سوم مفصل ترین فصل رساله است که به بررسی صور خیال مشترک می پردازد. فصل چهارم به مضامین مشترک شعر حافظ و نسیمی پرداخته است . فصل پنجم به وجوه افتراق شعر حافظ و نسیمی پرداخته است و تفاوتهای شعر آن دو از حیث موارد ذیل بررسی شده است . الف ) ویژگیهای صوری و زبانی . ب ) ویژگی قالبهای شعری. ج) ویژگیهای ادبی. د) ویژگیهای فکری.