نام پژوهشگر: فرنگیز سپهر
ژاله سالاری محمدرضا روحانی
درک رنگ پاسخ قشر مغز در برابر محرک فیزیکی خاصی است که توسط شبکیه دریافت میشود. باند باریکی از طیف الکترومغناطیسی (طول موج 400-700nm) توسط رنگدانه های بینایی واقع در گیرنده های نوری سلولهای مخروطی (cone) قابل جذب است . این سلولها مخروطی 3 گیرنده آبی، سبز، و قرمز هستند و دید رنگ طبیعی نیاز به هر 3 رنگدانه دارد. نقایص دید رنگ بطور کلی به دو دسته اکتسابی و مادرزادی تقسیم می شوند که نقایص دید رنگ مادرزادی اکثرا بصورت صفت وابسته به جنس (وابسته به کروموزوم x) بوده و نوع و شدت آنها در طول زندگی یکسان است . این نقص تقریبا همیشه از نوع سبز-قرمز (red-green) است که در 8 درصد و 5 درصد زنان را گرفتار می کند. نقایص دید رنگ اکتسابی بسته به محل و منشا آسیب شناسی چشم دارند. اغلب از نوع آبی زرد بوده و زنان و مردان را به طور مساوی گرفتار می کنند. نقص دید رنگ ارثی به انواع زیر تقسیم میشود: -1تری کروماتیسم ناهنجار (anomalous trichromat) این افراد جهت دید یک رنگ نامعلوم نیاز به هر 3 رنگ اصلی داشته اما به مقدارهای غیرطبیعی از آنها استفاده میکنند در اینها اختلال در یکی از رنگدانه های حساس به نور وجود دارد. -2دی کرومات (dichormat) گیرنده های نوری مخروطی این دسته از بیماران فقط حاوی دو رنگدانه از 3 رنگدانه اصلی می باشد -3 منو کرومات (nono chormat) این بیماران فاقد اختراق قدرت اختراف رنگ هستند الف -منوکرماتیسم استوانه یا تیپیکال (rod monochromat) ب -منوکروماتیسم مخروطی یا آتیپیکال (cone) در این تحقیق ما درصدد برآمدیم تا شیوع اختلال دید رنگ ارثی را در دانش آموزان مدارس راهنمایی زاهدان با استفاده از pseudo iso choronatiplate of ishihara بدست آوردیم. کتابچه تست ایشی ها را (ishihara) یک پاسخ سریع و مناسب در زمینه اختلال ژنتیکی دید رنگ میدهد. با استفاده از این تست 1900 داشن آموز مدارس راهنمایی زاهدان را مورد معاینه قرار داریم روش انجام تست به صورت زیر است : صفحات کتاب تست در روشنایی روز و در فاصله 70 سانتی متری از معاینه شونده در خط مستقیم دید او قرار گرفته و اعداد کتاب به وسیله وی خوانده شده و سپس با استفاده از راهنمای کتاب مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. با استفاده از این تحقیق نتایج زیر را بدست آوردیم. شیوع اختلال دید رنگ مادرزادی در دانش آموزان پسر 3/63 و دانش آموزان دختر 0/37 درصد میباشد که این شیوع با مقادیر داده شده در کتابهای مرجع اختلاف قابل توجهی دارد.