نام پژوهشگر: هما سفاری
هما سفاری رمضانعلی خاوری نژاد
در این پژوهش پاسخ دستگاه فتوسنتزی گیاهان گوجه فرنگی (lycopersicon esculentum mill. cv. scorpio) حاصل از کشت هیدروپونیک با دو سطح روشنایی (11/5 و 21/5 وات بر متر مربع) و سه سطح تغذیه ای (شاهد، کمبود فسفر، و کمبود منیزیم)که در اتاق کشت در نظر گرفته شد، طی دو ماه دوره رشد بررسی گردید. به عبارت دیگر، آثار متقابل تیماره ای تغذیه ای و روشنایی مذکور بر روی برخی از مولفه های رشدی و فتوسنتزی گیاهان حاصل مورد مطالعه قرار گرفت . در هر دو سطح روشنایی، کمبود فسفر موجب کاهش وزن خشک برگ ، ساقه، ریشه و سطح برگی (la) و افزایش نسبت ریشه به اندام هوایی (r/s) در مقایسه با تیمارهای شاهد گردید. در حالی که در تیمار کمبود منیزیم علاوه بر کاهش وزن خشک برگ ، ساقه، ریشه و سطح برگی، نسبت ریشه به اندام هوایی نیز کاهش نشان داد. میزان رشد نسبی (rgp)، میزان ماده سازی خالص (nar)، نسبت سطح برگی (lar)، سطح ویژه برگی (sla) میزان رشد نسبی برگ (rlgr)، و میزان آب در واحد سطح برگ (lwca) نیز در هر دو سطح روشنایی در تیمارهای کمبود در مقایسه با تیمارهای شاهد کاهش و نسبت وزن برگی (lwr) افزایش نشان دادند. تیمارهای کمبود منیزیم و فسفر همچنین باعث کاهش مقدار کلروفیل، میزان فتوسنتز، فعالیت واکنش هیل، افزایش تنفس و نقطه جبران co2 فتوسنتزی گردیده که در کمبود منیزیم و روشنایی زیاد، میزان افزایش یا کاهش بیشتر می شد. افزایش میزان رنگیزه های کاروتنوئیدی در هر دو سطح روشنایی فقط در تیمار کمبود منیزیم مشاهده گردید. در تیمار کمبود فسفر در شرایط روشنایی کم، میزان قندهای محلول ریشه در مقایسه با اندامهای هوایی افزایش و برعکس میزان نشاسته کاشه نشان داد. در حالی که کمبود منیزیم باعث افزایش میزان قندهای محلول و نشاسته اندام هوایی در هر دو سطح روشنایی گردید. میزان پروتئین ریشه و اندام هوایی در هر دو سطح روشنایی در تیمارهای تحت کمبود در مقایسه با تیمارهای شاهد کاهش نشان داد. به طور کلی برگهای تحت کمبود منیزیم نسبت به برگهای تحت کمبود فسفر با تجمع نشاسته و قندهای محلول، کاشه میزان کلروفیل ها و افزایش رنگیزه های کاروتنوئیدی و در نتیجه تشدید کلروز برگ ، کاهش میزان فتوسنتز، واکنش هیل، تنفس و نقطه جبران co2 فتوسنتزی، و کاهش میزان پروتئین ها مشخص شدند که بویژه در سطح روشنایی زیاد میزان افزایش و یا کاهش بیشتر می گردید.