نام پژوهشگر: شمس الله رهگذر
شمس الله رهگذر احمد خاکزاد
معدن گوموش داش در فاصله هوایی 40 کیلومتری جنوب غرب کرج، در استان تهران و در حوزه شهرستان شهریار واقع است و بهترین راه دسترسی به آن مسیر تهران-شهریار-اشتهارد می باشد آب و هوای منطقه سرد و نیمه خشک است و ارتفاع متوسط آن را از سطح تر از دریا 1500 متر می باشد. گانسار گوموش داش در بخش شرقی کوه جارو و در دامنه جنوبی آن واقع است این کوه در واقع بخشی از کمربند ارومیه-دختر است که در منطقه زمین ساختی ساوه و در زون ایران مرکزی جای می گیرد. واحدهای موجود در منطقه را ولکایکها و پیرو کلاستیکها یی با سن ائوسن تشکیل می دهد که همگی از سری کالکوالکالن بوده و ترکیب آنها آندزیت ، تراکی آندزیت و ریولیت می باشد در این داخل این توف ها و ولکانیک ها، واحدهای پلوتونیکی به صورت یک سیل و تعداد زیادی استوک و دایک نفوذ کرده اند که در این میان ترکیب سیل و استوک ها اغلب گرانتیی و ترکیب دایک ها غالبا دیابازیک می باشد. کانسار گوموش داش ساختی رگه ای دارد و کانی شناسی آن ساده و شامل اکسیدها و سولفیدهای آهن و مس می باشد. سنگ میزبان آن کانسار را توفهای سبز و اسیدی کرج تشکیل می دهند عیار متوسط این کانسار برای مس 2/7 درصد و برای آهن 40 درصد بوده و ذخیره احتمالی آن در حد چند ده هزار تن می باشد. تشکیل این کانسار حاصل گردش سیالاتی احتمالا با منشا جوی ماگمایی است که در این میان بخش سیال ماگمایی می تواند حاصل تبلور سیل گرانیتی و سایر توده های نفوذی منطقه باشد. بنظر می رسد این توده های نفوذی گرانیتی نقشی در تامین عناصر کانه زا نداشته اند بلکه این عناصر بویژه مس از آندزیتها-آندزی بازالتهای موجود در منطقه و در نتیجه گردش سیال گرم در میان آنها، تامین شده باشد. این سیال گرم با محتوایی از عناصر کانساری از طریق زون های خردشدگی ناشی از عملکرد گسل های بزرگ موجود در منطقه (گسل جنوب جارو و گسل گوموش داش ) بطرف بالا هدایت شده و نهایتا در نزدیک سطح و در داخل همین زون خرد شده، محتوای خود بصورت کانی و کانه بر جای گذاشته است . مطالعات مینرالوژی، مینرالوگرافی و نهایتا بررسی سیالات درگیر در کانسار مشخص نمود شرایط حاکم بر تشکیل این کانسار، دمای متوسط و پایین و عمق و فشار کم بوده که با محیطهای اپی ترمال تا مزوترمال همخوانی دارد. نهایتا با توجه به حضور آندزیتها و همراهی آنها با کانی زایی می توان این معدن ار یک کانسار مس تیپ آندزیتی andesite copper deposite معرفی کرد که در شرایط اپی ترمال تا مزوترمال تشکیل شده است .