نام پژوهشگر: غلامحسین عبداللهی
غلامحسین عبداللهی رضا نوربها
موضوع این رساله "بررسی مواد سوم و چهارم قانون مجازات اسلامی و مطالعه تطبیقی آن از دیدگاه حقوق جزای بین الملل" است . محتوای این دو ماده شامل صلاحیت سرزمینی قوانین کیفری ایران است . لذا نگارنده سعی دارد که این اصل را در حقوق ایران بررسی کرده و سپس یک بررسی تطبیقی در این زمینه بدست دهد. از آنجا که دو ماده مذکور دارای سابقه طولانی بوده و نیز در جریان قانونگذاری های مختلف و در گذشت زمان، هم از نظر شکلی و هم از نظر محتوایی دچار تغییراتی گردیده، لذا یک مطالعه تاریخی نیز در موضوع صورت گرفته است . از آنجا که پرداختن به اصل صلاحیت سرزمینی مسالزم طرح یک سری مسائل پیرامونی نیز می باشد، لذا سعی شده که مطالب بگونه ای مطرح گردد و در قالبی ریخته شود که ضمن طرح این مسائل، اصل فوق تشریح گردد. پس از تعریف اصل، مسائلی نظیر: اصل حاکمیت و قلمرو حاکمیت دولتها و استثنائات صلاحیت سرزمینی مطرح می گردد، چرا که صلاحیت سرزمینی این موضوعات را در درون خود دارد. پایان نامه شامل دو بخش است : در بخش نخست ، صلاحیت سرزمینی در حقوق جزای بین الملل مورد بررسی قرار گرفته است . تا بتوانیم ضمن بررسی این اصل در قلمرو فوق، بهتر به بررسی آن در حقوق جزای ایران بپردازیم. در بخش اول، ابتدا به تاریخچه صلاحیت سرزمینی پرداخته ایم و تعاریف حقوقدانان را نقل کرده ایم. پس از آن مبانی و مفهوم و فلسفه اصل مطرح شده است . قسمت دیگر این بخش شامل حاکمیت دولتها و قلمرو آن می شود. استثنائات صلاحیت سرزمین موضوع فصلی دیگر از این بخش است . در بخش دوم که عموما به حقوق ایران اختصاص دراد سعی شده که فهرست مطالب منطبق بر مطالب بخش نخست باشد. لذا ابتدا مفهوم و تاریخچه اصل آورده شده و سپس قلمرو حاکمیت ایران بر اساس قوانین موضوع مشخص گردیده است . به علاوه به مطالعه این مطالب در حقوق اسلام نیز پرداخته ایم. سپس در فصلی دیگر که بیشتر جنبه فنی حقوقی دارد، در برگیرنده موضوعاتی نظیر: تشخیص محل وقوع جرم در انواع جرائم، نحوه ارتکاب جرائم و نیز مجازاتها می باشد. با این توضیح که مطالعه تطبیقی نیز در این فصل فراموش نشده است . استثنائات صلاحیت سرزمینی در حقوق ایران موضوع فصلی دیگر از این بخش است و سرانجام در فصل پایانی اصل صلاحیت سرزمینی را در حقوق جزای بین الملل و حقوق ایران به صورت انتقادی بررسی نموده ایم. و به مشکلات و موانع آن در عرصه بین المللی و داخلی پرداخته ایم و در واقع فصل آخر بخش دوم، یک نتیجه گیری کلی از مطالب این رساله است . ایرادات به حقوق بین الملل و حقوق جزای بین الملل، موضع گیری دولتها، مشکلات داخلی حقوق ایران در زمینه نحوه قانگذاری و طرح مساوئل و موضوعاتی نظیر: مفهوم قانون در ماده سوم قانون مجازات اسلامی، مراجع قانگذاری در ایران، جایگاه فتاوی معتبر، و نیز موضوعاتی که با الزامات جامعه بین المللی و همکاری دولتها سر و کار دارد همچون اعتبار احکام کیفری بیگانه در حقوق ایران، مرور زمان کیفری در حقوق ایران و ... در این راستا مطرح گردیده اند.