نام پژوهشگر: داریوش گل علیزاده

بررسی جوامع طبیعی سرخدار در جنگل های گرگان، قائمشهر و نور
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان 0
  داریوش گل علیزاده   داود درگاهی

جنگل های شمال ایران بازمانده جنگل های دوران سوم زمین شناسی هستند لذا از نظر تاریخ تحول و تکامل گونه های گیاهی دارای اهمیت زیادی می باشند، از جمله گونه های با ارزش می توان به سرخدار معمولی t.baccata [3] اشاره نمود که متاسفانه در معرض خطر نابودی قرار گرفته است . [4] به منظور تبیین ضرورت حفظ و احیای توده های طبیعی سرخدار این توده ها در سه منطقه نور (طرح واز)، لفور سوادکوه (جنگل گزو) و علی آباد گرگان (طرح سرخداری افراتخته) مورد مطالعات جنگل شناسی و جامعه شناسی قرار گرفتند. با این فرض که سرخدار در جنگل های واز، گزو و افراتخته به طور آمیخته با سایر گونه ها تشکیل جامعه می دهد و در این راستا اهدافی چون شناسایی ترکیب گیاهی، شناخت ویژگیهای فردی و اجتماعی و مطالعه قوه نامیه بذر سرخدار مدنظر قرار گرفتند. نتایج حاصل از جامعه شناسی گیاهی نشان می دهد که سرخدار واز، تشکیل جامعه جل - سرخدارستان می دهد، در جنگل گزو جامعه سرخدار - راشستان و در جنگل افراتخته نیز جامعه سرخدار - ممرزستان دیده می شود. آمیختگی توده ها در حفظ و احیای توده های سرخدار نقش مهمی دارد و زادآوری مطلوب سرخدار در جنگل واز و گزو نسبت به طرح سرخداری نقش مهمی دارد و زادآوری مطلوب سرخدار در جنگل واز و گزو نسبت به طرح سرخداری افراتخته، موید این فرضیه می باشد. چنانچه در جنگل واز 34/4 درصد، در جنگل گزو 5/8 درصد و در افراتخته 1/5 درصد از پایه های سرخدار موجود را نهالهای جوان با قطر کمتر از 10 سانتیمتر تشکیل می دادند. قوه نامیه بذر سرخدار واز 90 درصد و میزان رطوبت آن 30 درصد، بذر سرخدار گزو دارای قوه نامیه 86 درصد و رطوبت 28/6 درصد و در افراتخته نیز قوه نامیه 80 درصد و رطوبت 27/5 درصد می باشد. میانگین قطر سرخدار و از 31/9 سانتیمتر، سرخدار گزو 54/1 سانتیمتر و سرخدار افراتخته نیز 35/2 سانتیمتر است . منحنی پراکنش تعداد در طبقات قطری سرخدار همسال بوده که در واز و گزو به علت دخالت های انسانی و ... به صورت نامنظم درآمده است . کند رشد بودن گونه، دوره بذردهی نامنظم و طولانی، مرغوبیت و دام چوب خوش خوراکی نهالهای سرخدار برای حیوانات وحشی، سمی بودن برگ برای دامها و ... ا عمده دلایل نابودی و در معرض خطر قرار گرفتن گونه ها و توده های سرخدار محسوب می شود که اصلاح خاک ، آمیخته نمودن توده های خالص سرخدار با پهن برگان بومی، قرق کردن و ... می تواند به حفظ و احیای آن کمک کند.