نام پژوهشگر: عبدالرضا حاجی پور

مطالعه ی مایع های یونی اسیدی برونستد n-متیل پیرولیدونیوم و مورفولینیوم هیدروژن سولفات و کاربرد آن ها در سنتز برخی ترکیب های آلی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1388
  فاطمه محمدصالح   عبدالرضا حاجی پور

در پی یافتن روش های جدید و موثر برای پیشبرد واکنش ها در شرایط سبز، ملایم و سریع، مایع های یونی پیشنهاد های جالبی بودند که به سرعت در روش-های نوین سنتزی نفوذ کردند و به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفتند. این ترکیب های نوظهور، به دلیل داشتن قابلیت های جالب توجه از جمله اشتعال ناپذیری، پایداری حرارتی، فشار بخار پایین و به صرفه بودن از لحاظ زیست محیطی و اقتصادی به جهت بازیابی آسان آن ها، کاربرد های وسیعی به عنوان حلال یا کاتالیزور در واکنش های آلی و همچنین در مصارف صنعتی پیدا کردند. از جمله زیر مجموعه های مهم مایع های یونی، مایع های یونی اسیدی برونستد هستند که جایگزین های بسیار خوبی برای اسید های معدنی محسوب می شوند و در بسیاری از واکنش های نیازمند به شرایط اسیدی، به عنوان یک محیط ملایم اسیدی به کار می روند و می تواند نقش حلال، کاتالیزور و یا واکنشگر داشته باشند. از آنجایی که مهمترین خاصیت مایع های یونی اسیدی برونستد، قدرت اسیدیته ی برونستد آن ها است و ارتباط تنگاتنگی میان ساختار، قدرت اسیدی و عملکرد آن ها وجود دارد، بنابراین در طی این پروژه خواص و عملکرد دو مایع یونی اسیدی برونستد n-متیل-پیرولیدونیوم هیدروژن سولفات ([h-nmp]hso4) و مورفولینیوم هیدروژن سولفات ([hmor]hso4) مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. با محاسبه ی مقیاس اسیدی هامت و مقادیر pkaبرای هر دو مایع یونی، قدرت اسیدی هر کدام و ارتباط آن با ساختار و عملکرد این ترکیب ها تحلیل و بررسی شد. نتایج به دست آمده قدرت اسیدی بسیار قابل توجهی را برای [h-nmp]hso4 در مقایسه با [hmor]hso4 نشان دادند. برای مطالعه ی بیشتر، مایع های یونی [h-nmp]h2po4، [h-nmp]no3 و [h-nmp]cl نیز سنتز و مقیاس اسیدیته ی آن ها از طریق روش هامت بررسی شد. ولی قدرت اسیدی هیچ کدام قابل مقایسه با قدرت اسیدی پیرولیدونیوم هیدروژن سولفات نبود. بنابراین [h-nmp]hso4 به عنوان یک منبع پروتونی مناسب در تهیه ی نمک های آرن دی آزونیوم از مشتق های آنیلین، در دمای محیط مورد استفاده قرار گرفت و نتایج بسیار مطلوبی به دست آمده است. با توجه به اینکه تهیه ی نمک دی آزونیوم در دمای محیط و در حضور آب انجام گرفت ولی هیچ محصول فنلی تشکیل نشد. میزان پایداری این نمک های دی آزونیوم برای مدت زمان طولانی، در دمای محیط و در دمای صفر درجه بررسی شد و پایداری قابل توجهی برای نمک های دی آزونیوم نگهداری شده در دمای صفر درجه مشاهده گردید. در ادامه با واکنش این نمک های آرن دی آزونیوم با یون های آزید و یدید، محصول های آریل آزید و آریل یدید مربوطه با بازده بالا، به دست آمدند. برای بررسی عملکرد کاتالیزوری این مایع های یونی اسیدی، واکنش های چند جزئی اسید- کاتالیزوری تهیه ی برخی ترکیب های هترو سیکل انجام شدند. ترکیب های فعال از نظر بیولوژیکی دی بنزو زانتن ها در حضور [h-nmp]hso4 تحت شرایط بدون حلال و دمای oc 120 به دست آمدند و [hmor]hso4 نیز واکنش تراکم سه جزئی تهیه ی مشتق های 3،4-دی هیدروپیریمیدین-2-(h1)-اُنها را در شرایط بدون حلال و دمای 110 درجه سانتیگراد کاتالیز کرد.

سنتز ترکیب های آلی فلزی پالادیم و کاربرد آنها در واکنش های هک، سوزوکی، هموکوپلینگ و سیانیددار کردن آریل هالیدها
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1387
  ازاده پیری صدیق   عبدالرضا حاجی پور

چکیده تشکیل پیوند کربن-کربن یکی از واکنش های مهم در شیمی آلی محسوب می شود و به عنوان قدم های کلیدی در سنتز ترکیب های پیچیده از مواد اولیه ساده تر، مورد استفاده قرار می گیرد. در این واکنش ها کاتالیزورهای مختلفی به کار گرفته شده است که مهمترین آنها، کمپلکس های پالادیم (پالاداسیکل ها) می باشند. از زمان کشف پالاداسیکل در اواسط سال 1960 کاربرد آنها به عنوان حدواسط های فعال در سنتز آلی مورد توجه قرار گرفت. در ادامه، استفاده از این ترکیب ها به عنوان کاتالیزورهای همگن در تشکیل پیوند کربن-کربن اهمیت پیدا کرد. با توجه به کاربردهای گسترده این کمپلکس ها، در این پروژه ابتدا سعی بر این شد که گروهی از این ترکیب های پالاداسیکل سنتز شوند. برای این منظور سه گروه مختلف لیگاند ( همووراتریل آمین، l-فنیل آلانین اتیل استر هیدروکلرید و فنیل آلانینول) مورد استفاده قرار گرفتند. در تمام این کمپلکس ها پیوند h-c در موقعیت اورتو حلقه آروماتیک و گروه 2nh- لیگاند در تشکیل کمپلکس شرکت نمودند. به همین دلیل، به این کمپلکس ها اورتوپالادیت نیز گفته می شود. به این ترتیب، سه گروه مختلف از کمپلکس های دیمری دارای پل های استات، برم و کلر تهیه شدند. این کمپلکس ها در واکنش های استخلافی با لیگاندهای خنثی به مونومرهای مربوطه تبدیل می شوند بدون این که در ساختار اورتوپالادیت آنها تغییری ایجاد گردد. در این پروژه همچنین شکست این دیمرهای پالاداسیکل با لیگاندهایی مثل پیریدین و تری فنیل فسفین مورد بررسی قرار گرفتند و مونومرهای ایجاد شده جداسازی شدند. همچنین کاربرد این کمپلکس ها در واکنش جانشینی با هالوژن (ید) بررسی شد و به این ترتیب ترکیب های آلی جدید دارای استخلاف ید در موقعیت اورتو حلقه آروماتیک سنتز شدند. درادامه، کمپلکس دیمری سنتز شده از لیگاند همووراتریل آمین در واکنش های مختلف کوپل شدن هک، سوزوکی، هموکوپلینگ و سیانیددار کردن آریل هالیدها تحت شرایط حرارتی، مورد استفاده قرار گرفت. برای بهبود زمان و راندمان از امواج میکروویو در این واکنش ها استفاده شد. در تمام این واکنش ها تکنیک های مختلف nmr-h1، nmr-c13 و ir-ft برای شناسایی ساختار ترکیب ها استفاده شدند. علاوه بر این، سنتز کمپلکس ها توسط آنالیز عنصری نیز تایید شد. کلمات کلیدی: اورتوپالادیت، کمپلکس دیمری، واکنش هک، سوزوکی،

استفاده از کاتالیزورهای پتاسیم آهن زیرکونیم فسفات و zr(hso4)4 در واکنش های آلکیلاسیون فریدل-کرافتس و سنتز آلفا-آمینونیتریل ها و همچنین استفاده از مایع یونی اسیدی در سنتز برخی از ترکیب های آلی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان 1388
  نفیسه السادات شیخان شمس آبادی   عبدالرضا حاجی پور

چکیده امروزه در صنایع شیمیایی جایگزینی اسیدهای مایع با اسیدهای جامد به دلیل سازگاری بهتر با محیط زیست، کاهش آلودگی محیط، سهولت استفاده، کاهش مشکلات خوردگی دستگاه ها و تجهیزات، اتلاف کم و جداسازی و بازیافت آسان رشد چشمگیری داشته است. در این تحقیق از اسید جامد پتاسیم آهن زیرکونیم فسفات به عنوان کاتالیزوری مناسب و قابل بازیافت در آلکیلاسیون فریدل-کرافتس ترکیب های آروماتیک مختلف در شرایط تقطیر برگشتی و بدون حلال استفاده شده است. همچنین تهیه ?-آمینونیتریل ها از تراکم سه جزئی آلدهیدهای آروماتیک، مشتق های آنیلین و تری متیل سیلیل سیانید، در شرایط بدون حلال و در دمای اتاق در حضور اسید جامد زیرکونیوم هیدروژن سولفات مورد بررسی قرار گرفت. امروزه استفاده از مایع های یونی به دلیل فشار بخار پایین، پایداری حرارتی بالا، خواص فیزیکی و شیمیایی قابل طراحی و همچنین حلالیت بسیار خوب ترکیب های آلی و معدنی به طور قابل توجهی افزایش پیدا کرده است. با تغییر کاتیون و آنیون در ساختار مایع های یونی، مایع های یونی با خواص اسیدی طراحی شده اند که از آنها می توان به جای اسیدهای معدنی در واکنش هایی که به کاتالیزور اسیدی نیاز دارند، استفاده کرد و واکنش های آلی را بصورتی موثر و در شرایط ملایم انجام داد. در این تحقیق از تری اتیل (بوتیل-4-سولفونیک اسید)آمونیوم هیدرون سولفات به عنوان یک مایع یونی اسیدی قابل بازیافت در تبدیل بعضی از گروه های عاملی استفاده شد. در ابتدا تری اتیل (بوتیل-4-سولفونیک اسید)آمونیوم هیدرون سولفات تهیه و به وسیله طیف های ir، 1h nmr و 13c nmr شناسایی شد و سپس ثابت هامت و pka آن اندازه گیری شد. با استفاده از این مایع یونی اسیدی، از واکنش آلدهیدهای آروماتیک با 2-نفتول و آمیدهای مختلف در دمای 120 درجه سانتی گراد و در شرایط بدون حلال، 1-آمیدوآلکیل-2-نفتول ها با بازده زیادی تهیه شدند. تهیه h14-دی بنزو[a,j]زانتن ها ازآلدهیدها و 2-نفتول با استفاده از کاتالیزور اسیدی تری اتیل (بوتیل-4-سولفونیک اسید)آمونیوم هیدرون سولفات در شرایط بدون حلال انجام شد. همچنین از مایع یونی اسیدی تری اتیل (بوتیل-4-سولفونیک اسید)آمونیوم هیدرون سولفات به عنوان کاتالیزوری موثر در تهیه مشتق های پیریمیدینون ها در شرایط بدون حلال و در دمای 100 درجه سانتی گراد استفاده شد. در نهایت واکنش تراکم پیچمن به منظور تشکیل کومارین ها با استفاده از ترکیب های فنلی مختلف و ?-کتواسترهای متفاوت در حضور کاتالیزور اسیدی تری اتیل (بوتیل-4-سولفونیک اسید)آمونیوم هیدرون سولفات و در شرایط بدون حلال انجام شد.

سنتز و شناسایی آلفا-آمینو نیتریل ها، کومارین ها و 1-آمیدوآلکیل-2-نفتول ها با استفاده از مایع یونی اسیدی n-متیل پیرولیدونیوم هیدروژن سولفات در شرایط بدون حلال
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1389
  مریم بهرامی دیزیچه   عبدالرضا حاجی پور

چکیده واکنش های تراکمی چند جزئی تک ظرفی به دلیل تشکیل پیوندهای کربن- کربن، کربن- هترواتم در یک ظرف، شرایط ساده و ملایم، صرفه جویی انرژی و سازگاری با محیط زیست بسیار مورد توجه هستند. و تحقیقات در شیمی آلی به سمت توسعه واکنش های چند جزیی تک ظرفی ای مطابق با اهداف شیمی سبز گسترش یافته است. واکنش های حالت جامد یا بدون حلال که در این واکنش ها نیز به دلیل اینکه از حلال های آلی استفاده نمی شود واکنش های سبز یا تمیز گفته می شود. انجام واکنش ها تحت چنین شرایطی باعث کارایی بیشتر و صرفه اقتصادی بالاتر، تجهیزات آزمایشگاهی کمتر و در برخی موارد با افزایش انتخاب پذیری همراه است. بنابراین زمان کوتاه واکنش، راندمان بالا، ساده تر شدن واکنش ها و ایمنی بیشتر باعث شده که واکنش های حالت جامد در سنتز بسیاری از مواد مورد استفاده قرار گیرد و نیز در این تحقیق از واکنش های حالت جامد و استفاده از مایع یونی برای پیشبرد واکنش ها در شرایط سبز استفاده شد. استفاده از مایع یونی برای پیشبرد واکنش ها در شرایط سبز بسیار مورد توجه است به دلیل داشتن قابلیت های جالب توجه از جمله پایداری حرارتی فشار بخار پایین، اشتعال ناپذیری و به صرفه بودن از لحاظ اقتصادی و زیست محیطی، خواص فیزیکی و شیمیایی قابل طراحی و حلالیت بسیار خوب ترکیب های معدنی و آلی به طور قابل توجهی افزایش پیدا کرده است. با تغییر کاتیون و آنیون در ساختار مایع های یونی، مایع های یونی با خواص اسیدی طراحی شدند. که از آن ها می توان به جای اسید های معدنی در واکنش های که نیاز به کاتالیزور اسیدی دارند استفاده کرد و واکنش های آلی را به صورتی موثر در شرایطی سبز و ملایم انجام داد. در این پروژه مایع یونی اسیدی n- متیل پیرولیدونیوم هیدروژن سولفات [h-nmp]hso4 به عنوان یک کاتالیزور اسیدی با قدرت اسیدی بالا برای سنتز ?-آمینونیتریل ها، کومارین ها و 1-آمیدو آلکیل-2- نفتول ها به کار برده شد. ?-آمینونیتریل ها حدواسط های مهمی برای تهیه بسیاری از آمینواسید ها و ترکیب های هتروسیکل نیتروژن دار هستند. هم چنین از ترکیب های مهم بیولوژیکی به شمار می روند. از طریق واکنش استرکر سنتز می شوند،که شامل تراکم سه جزئی آلدهید های آروماتیک و یا کتون ها، آنیلین و تری متیل سیلیل سیانید، در شرایط بدون حلال و در دمای اتاق و در حضور مایع یونی اسیدی n- متیل پیرولیدونیوم هیدروژن سولفات بررسی شد. محصول ها با بازده بالا تشکیل شدند. در بخش دیگر پروژه واکنش تراکمی پیچمن برای تهیه کومارین ها به کار برده شد.کومارین ها و مشتق های آن ها ترکیب های شیمیایی بسیار مهم و قابل توجه هستند که این ترکیب ها دارای کاربرد های فراوان داروئی و صنعتی می باشند. از تراکم ترکیب های فنلی و ?-کتواستر های مختلف در حضور مایع یونی اسیدی در شرایط بدون حلال و در دمای 120 درجه سانتی گراد سنتز شدند. در نهایت این مایع یونی اسیدی برای تهیه 1- آمیدو آلکیل-2- نفتول ها استفاده شد. که به عنوان مواد طبیعی و بیولوژیکی در داروهای مختلفی مانند داروهای ضد ایدز و آنتی بیوتیک ها به کار می روند. سنتز این ترکیب ها از تراکم آلدهیدهای آروماتیک، 2-نفتول و آمید های مختلف در دمای 120 درجه سانتی گراد و در شرایط بدون حلال مورد بررسی قرار گرفت. کلمات کلیدی: مایع یونی اسیدی، واکنش های حالت جامد، n- متیل پیرولیدونیوم هیدروژن سولفات، ?-آمینونیتریل، کومارین، 1- آمیدو آلکیل-2- نفتول

کاربرد کمپلکس های اورتوپالادیت در سنتز و شناسایی محصول واکنش های هک، سوزوکی، سیانیددارکردن و هموکوپلینگ
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1389
  غزال توکلی قینانی   عبدالرضا حاجی پور

چکیده به دلیل کاربرد گسترده واکنش های تشکیل پیوندهای کربن-کربن در زمینه های مختلف از جمله در سنتز ترکیب های فعال، مواد با کارایی بالا و محصول های طبیعی، در سال های اخیر این واکنش ها به ابزاری قدرتمند در شیمی آلی تبدیل شده اند. از کارآمدترین این واکنش ها می توان به واکنش های هک، سوزوکی، هموکوپلینگ و سیانیددارکردن آریل هالیدها اشاره کرد. این واکنش ها اغلب در دماهای بالا انجام می شوند و به همین دلیل کلیه واکنشگرهای موجود در محیط واکنش باید دارای پایداری حرارتی بالایی باشند. این ویژگی به خوبی در ترکیب های پالاداسیکل یافت می شود. پالاداسیکل ها را می توان به صورت ترکیب-های هتروسیکلی معرفی کرد که یکی از هترواتم ها در آن ها پالادیم است. در سال های اخیر این ترکیب ها کاربرد زیادی در سنتز ترکیب های آلی و بخصوص در تشکیل پیوندهای جدید کربن - کربن به عنوان کاتالیزور یافته اند. کاربرد تابش میکروویو به منظور بهتر کردن شرایط واکنش های شیمی آلی امروزه به یک روش مفید و رایج تبدیل شده است. این روش که هم در مقیاس صنعتی و هم آزمایشگاهی کاربرد دارد، می تواند منجر به افزایش راندمان واکنش ها کاهش زمان لازم برای تکمیل واکنش ها شود. برخلاف شرایط حرارت دهی مرسوم که در آن انتقال گرما از طریق ظرف واکنش صورت می گرفت، در این روش انتقال مستقیم گرما انجام شده و مخلوط واکنش به طور مستقیم تابش میکروویو را جذب می نماید. این امر سبب صرفه-جویی در انرژی و زمان خواهد شد. در این پروژه کاربرد چهار سیستم کاتالیتیکی متفاوت به عنوان پیش کاتالیزور در ساخت پیوندهای کربن - کربن تحت تابش-دهی در میکروویو مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا فعالیت کمپلکس ((pd(c6h4ch2nh2-?2-c-n)pph3mobppy]otf، 1، (mobppy= 4-متوکسی بنزوئیل متیلن تری فنیل فسفران ایلید) در واکنش هک تحت شرایط حرارتی و تابش دهی میکروویو مورد بررسی قرار گرفت. سیستم کاتالیتیکی به کار رفته در این واکنش ها فعالیت و کارایی خوبی از خود به نمایش گذاشت. راندمان های به دست آمده در دمای 130 درجه سانتی گراد و با استفاده از n-متیل-2-پیرولیدون به عنوان حلال بهینه و پتاسیم کربنات به عنوان بهترین باز، بسیار عالی بود. در مقایسه با شرایط حرارتی، واکنش ها تحت تابش دهی در میکروویو به راندمان های بالاتر در زمان های کوتاه تری منجر شدند. واکنش سیانیددار کردن آریل هالیدها نیز تحت تابش دهی میکروویو و در شرایط بهینه به دست آمده برای واکنش با کمک چهار سیستم کاتالیتیکی متفاوت انجام شد و کارایی آن ها با یکدیگر مقایسه گردید. واکنش ها با استفاده از پتاسیم هگزاسیانوفرات به عنوان عامل سیانیددارکننده ارزان و غیرسمی انجام شدند. در این موارد نیز راندمان های بسیار خوب تا عالی در زمان های بسیار کوتاه به دست آمد. سپس واکنش سوزوکی با استفاده از فنیل بورونیک اسید و تحت تابش دهی ریزموج انجام گرفت. دوباره شرایط واکنش بهینه سازی شده و n-متیل-2-پیرولیدون به عنوان بهترین حلال و پتاسیم کربنات به عنوان بهترین باز انتخاب گردید. در مقایسه با نتایج واکنش های حرارتی گزارش شده در مقاله های معتبر، در این موارد راندمان های بهتر با محصول جانبی کمتر و در زمان های کوتاه تر تولید شد. در نهایت واکنش هموکوپلینگ آریل هالیدهای مختلف تحت شرایط تابش دهی ریزموج مورد بررسی قرار گرفت که باز هم در اغلب موارد واکنش ها به راندمان های بسیار عالی منتهی شدند. تمامی پالاداسیکل-های به کار برده شده در این پروژه نسبت به حضور اکسیژن در محیط مقاوم بوده و بنابراین واکنش ها تحت اتمسفر هوا انجام شدند.

سنتز و شناسایی کومارین ها ،1-آمیدوآلکیل-2-نفتول ها و آلفا-آمینو نیتریل ها با استفاده از مایع یونی اسیدی 3-کربوکسی-پیریدینیوم هیدروژن سولفات تحت شرایط سبز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1389
  سمیرا حاجیان   عبدالرضا حاجی پور

در سال های اخیر، به دلیل توسعه شیمی سبز، مایع ها یونی به عنوان جایگزین مناسبی برای حلال های آلی متداول و همچنین به عنوان کاتالیست های سبز مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته اند. مایع ها یونی خواص بی نظیری از قبیل عدم اشتعال، پایداری حرارتی بالا، فشار بخار ناچیز، حلالیت زیاد و راحتی بازیابی را دارا هستند. در این میان مایع ها یونی اسیدی نیز پیشرفت چشمگیری داشته اند و با استفاده از این مایع ها یونی می توان واکنش های آلی را در شرایط ملایم تر و به نحو موثرتری انجام داد. تحقیقات در شیمی آلی به سمت توسعه واکنش های چندجزئی تک ظرفی مطابق با اهداف شیمی سبز گسترش یافته است که در این پروژه برخی کاربردهای مایع یونی3-کربوکسی پیریدینیوم هیدروژن سولفات به عنوان یک مایع یونی اسیدی سبز، کارا، و ارزان در این نوع واکنش ها، مورد بررسی قرار گرفته است. کومارین ها دسته ای از واکنش های چند جزئی هستند که دارای کاربردهای دارویی و صنعتی فراوانی می باشند. در این پروژه برای سنتز کومارین ها از تراکم پیچمن که یکی از متداولترین روش های تهیه این مواد است، استفاده شده است. با استفاده از ترکیب های فنلی متفاوت و ?-کتواسترهای مختلف، در حضور مایع یونی 3-کربوکسی پیریدینیوم هیدروژن سولفات در دمای 110 درجه سانتی گراد و در شرایط بدون حلال، در زمان های کوتاه، محصولاتی با بازده مناسب حاصل شده است. 1-آمیدوآلکیل-2-نفتول ها دارای گروه عاملی 1,3-آمینواکسیژن به عنوان مواد بیولوژیکی در داروهای مختلفی مانند آنتی بیوتیک ها و داروهای ضد ایدز به کار می روند. این ترکیب ها توسط تراکم آلدهیدهای مختلف، 2-نفتول و آمید یا اوره در شرایط اسیدی تهیه می شوند. در سنتز این ترکیب ها نیز مایع یونی 3-کربوکسی پیریدینیوم هیدروژن سولفات به عنوان کاتالیزور اسیدی در دمای 120 درجه سانتی گراد و شرایط بدون حلال مورد استفاده قرار گرفت. این واکنش ها نیز در زمان های کوتاه و با بازده بالا انجام شدند. استخراج محصولات با روشی بسیار آسان صورت می گیرد و قابلیت بازیابی و استفاده مجدد از دیگر مزایای این روش محسوب می شود. در ادامه بررسی کاربردهای مایع یونی 3-کربوکسی پیریدینیوم هیدروژن سولفات، از آن به عنوان منبع اسیدی در واکنش استرکر، در سنتز ?-آمینو نیتریل ها استفاده شد. ?-آمینو نیتریل ها به وسیله تراکم بین سه جزء شامل ترکیب کربونیل دار (آلدهید یا کتون)،آمین و یک منبع سیانید سنتز می شوند. ?-آمینو نیتریل ها پیش ماده های با ارزشی برای سنتز ?-آمینواسیدها و مولکول های مهم بیولوژیکی هستند. این واکنش ها هم در زمانهای کوتاه، در دمای محیط و در شرایط بدون حلال با بازده بالا انجام شدند.

استفاده از پرمنگنات پتاسیم به منظور اصلاح خواص سطح الیاف پشم و پلی پروپیلن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان 1389
  سارا احمدی   اکبر خدامی

خواص سطحی مواد پلیمری طبیعی و مصنوعی در بعضی موارد کاربردی، دارای نقش مهم تری نسبت به خصوصیات کلی کالا می باشد و بر کیفیت نهایی منسوج موثرتر است. بعضی از عملکردهای مواد پلیمری مانند چسبندگی، قابلیت چاپ شدن، رنگ پذیری و زیست تخریب پذیری بیش از آنکه به خواص بالک ماده مرتبط باشند متأثر از خارجی ترین لایه سطح مواد هستند. تکنیک های متفاوتی به منظور بهبود سطح خارجی ماده پلیمری بدون تغییر خواص کلی آنها، ارائه شده است. در روش های کاربردی برای اصلاح سطح مواد پلیمری،گروه های فعال در سطح ماده ایجاد می شوند. با توجه به ماهیت گروه های عاملی ایجاد شده در سطح، ماده خواص جدیدی پیدا می کند. سطح الیاف نساجی نیز تأثیری مهم و کلی بر چگونگی عملکرد، شیوه پروسس و نوع تکمیل های کاربردی برای آنها دارد. لیف پشم که یکی از پرکاربردترین الیاف طبیعی می باشد، علاوه بر دارا بودن خواص مطلوب، در اثر شستشو دچار جمع شدگی بر اثر نمدی شدن می شود. تا کنون روش های گوناگونی به منظور ضدنمدی کردن پارچه ی پشمی ارائه شده است که عمدتاً با استفاده از کلر یا ترکیباتی است که آلایندگی زیادی داشته و امروزه استفاده از این مواد با موانع جدی روبروست. در این پروژه امکان جایگزینی پتاسیم پرمنگنات در یک محلول اشباع سدیم کلرید، با کلر بررسی و امکان استفاده از این محلول نمک جهت محدود کردن عملیات به سطح الیاف، استفاده شد. از طرف دیگر، امروزه جایگزین کردن روش های معمول شیمیایی در محیط آبی با پروسه هایی که میزان آلایندگی آنها ناچیز است، یکی از اولویت های صنایع نساجی است. در روش های سنتی میزان مصرف آب و آلایندگی آن بسیار زیاد و هزینه های مربوط به تصفیه و جمع آوری پساب ناشی از این فرآیندها نیز بالا می باشد، که به آن هزینه های خشک کردن را نیز باید افزود. در این پروژه برای اولین بار با بهره بردن از انرژی تابشی امواج مایکروویو و فرابنفش، سعی شد تا میزان استفاده از مواد آلاینده به کمترین حد ممکن رسیده و علاوه برآن در مرحله ی بعدی بدون استفاده از هیچ ماده ی اکسید کننده ای و با کمترین میزان مصرف آب، عملیات ضدنمدی کردن صورت گیرد. کاهش درصد جمع شدگی پارچه ی پشمی عمل شده با پتاسیم پرمنگنات در حالت مرطوب نسبت به نمونه ی شاهد 33/31% به دست آمد. در مورد پارچه ی عمل شده با پتاسیم پرمنگنات و با استفاده از تابش امواج فرابنفش و مایکروویو درصد کاهش جمع شدگی نسبت به نمونه ی شاهد به 5/79% رسید و پارچه ای که فقط در معرض تابش امواج فرابنفش و مایکروویو قرار گرفته بود به میزان 1/77 %نسبت به نمونه ی شاهد کاهش جمع شدگی نشان داد. کاهش استحکام پارچه ی پشمی نسبت به نمونه ی شاهد و همچنین درصد کاهش وزن آن بر اثر حلالیت در قلیا به طور کلی کمتر از 20% بود. میزان آبخورشوندگی و پرزدهی نمونه ها نیز نسبت به نمونه ی شاهد بهبود یافته است.پارچه ی دیگری که در این پروژه استفاده شد، پارچه ی پلی پروپیلنی است که با توجه به دارا بون خواص مطلوبی مانند استحکام بالا و چگالی کم، به علت عدم حضور گروه های عاملی فعال روی سطح، خاصیت آبدوستی بسیار کمی دارد و همین امر سبب تجمع بیش از اندازه الکتریسیته ساکن بر سطح آن می شود. تا کنون روش های فراوانی برای ایجاد گروه های عاملی روی سطح این ماده ی پلیمری مورد استفاده قرار گرفته، اما تحقیقات کمی به اصلاح سطح پارچه ی پلی پروپیلنی اختصاص داده شده است. به همین منظور در این پروژه با بهره بردن از پتاسیم پرمنگنات و تابش امواج مایکروویو سعی شد تاآبدوستی این پارچه بهبود یابد. بررسی سطح نمونه، با استفاده از تکنیک atr مشخص ساخت که تنها با 2 دقیقه تابش امواج مایکروویو، گروه های عاملی c=o، c=c و روی سطح پارچه ایجاد شده اند. وجود این گروه های عاملی جذب رطوبت را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد. همچنین با استفاده از روش عملیات اکسیداسیون سطحی، پارچه ی پلی پروپیلنی از دسته ی بدون حفاظت آنتی استاتیکی به پارچه ی با حفاظت آنتی استاتیک متوسط تبدیل شده است.

تأثیر اسیدهای آلی کربوکسیل دار سبک و برخی کلات های مصنوعی بر جذب و انتقال روی در دو رقم گندم با روی-کارآیی متفاوت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده کشاورزی 1389
  شیرین هفت برادران اصفهانی   عبدالرضا حاجی پور

کمبود روی یکی از مهم ترین مشکلات تغذیه ای انسان در سراسر جهان است. کمبود روی در انسان عموماً به دلیل استفاده از رژیم های غذایی با غلظت کم روی قابل استفاده است. اخیراً ارتباط مستقیمی بین کمبود روی در انسان و غلظت کم روی در خاک و محصولات غذایی شناخته شده است. بنابراین یکی از مهم ترین گام ها در جهت رفع کمبود روی، تأمین روی در محصولات زراعی از طریق برطرف کردن کردن کمبود روی در محیط رشد گیاه (خاک) است ولی باید توجه کرد برای افزایش جذب روی توسط گیاه، غلظت قابل جذب روی باید افزایش یابد. در واقع کمبود روی به ندرت ناشی از کم بودن غلظت کل روی در خاک بوده بلکه همیشه به دلیل غلظت کم قابل جذب این عنصر می باشد. ترشحات ریشه و اسیدهای آلی ناشی از تجزیه مواد آلی اضافه شده به خاک بر قابلیت جذب روی خاک تأثیر دارند. اگرچه روی دو ظرفیتی شکل اصلی قابل جذب این عنصر توسط ریشه است، این فرضیه وجود دارد که کمپلکس های اسید آلی-روی، قادر به جذب توسط ریشه گیاه می باشند. با توجه به این فرضیه، بررسی تأثیر افزودن لیگاندهای آلی به خاک بر افزایش قابلیت جذب روی، نیازمند شناخت صحیح نقش و عملکرد این ترکیبات و سازوکار جذب آنها توسط گیاه است. بنابراین، هدف از این آزمایش آبکشت، بررسی اثر برخی اسید های آلی طبیعی و مصنوعی بر جذب و انتقال روی در دو رقم گندم با روی کارایی مختلف و مقایسه کارایی این لیگاند ها بود. دو سطح روی (10 و 100 میکرومولار از منبع سولفات روی)، شش اسید آلی کربوکسیل دار (شامل اسیدهای کربوکسیلیک طبیعی سیتریک، تارتاریک، اگزالیک، سالیسیلیک و اسید مصنوعی اتیلن دی آمین تترا استیک اسید و آمینو اسید ال-متیونین با غلظت صفر و 500 میکرومولار) و دو رقم مختلف گندم از لحاظ روی-کارآیی شامل رقم کویر (روی-ناکارآمد) و رقم بک کراس روشن (روی-کارآمد) انتخاب شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. تجزیه آماری داده ها با نرم افزار sas انجام شد. میانگین ها با استفاده از روش lsd در سطح 5 درصد جدا شدند. پس از انتقال نشاها به محلول غذایی، تیمارهای اسید آلی طی یک هفته به صورت تدریجی اعمال شدند تا از تجزیه زیستی آن ها جلوگیری شود. نتایج نشان داد تیمار edta از نظر وزن خشک ریشه و اندام هوایی، جذب روی اندام هوایی، غلظت و جذب آهن ریشه، جذب مس ریشه و اندام هوایی و جذب منگنز ریشه برای رقم کویر بیش ترین و برای رقم بک کراس روشن کم ترین مقادیر را به همراه داشت در حالی که از لحاظ غلظت روی، آهن و منگنز اندام هوایی نتایج کاملاً عکس بود چنانچه برای رقم کویر کم ترین و برای رقم بک کراس روشن بیش ترین مقادیر را به همراه داشت. از طرفی اسید تارتاریک و اسید سیتریک از لحاظ غلظت و جذب روی ریشه و جذب آهن ریشه نتایج کاملاً متفاوتی را برای دو رقم ایجاد کردند به طوری که در رقم کویر کم ترین و در رقم بک کراس روشن بیش ترین مقادیر را به همراه داشتند. ال-متیونین نیز از لحاظ غلظت مس اندام هوایی و اسید اگزالیک از لحاظ غلظت آهن اندام هوایی برای رقم کویر بیش ترین و برای رقم بک کراس روشن کم ترین مقادیر را در پی داشتند. بر اساس نتایج این پژوهش، تأثیر اسیدهای آلی مختلف بر ارقام متفاوت از لحاظ روی-کارآیی، بسیار متفاوت بوده است که به ساز و کارهای خاص گیاه مربوط می شود.

سنتز مشتقات جدید ارتو استامینوفن ، بررسی اثر مایع یونی بر آن و متیل دار کردن آنیسول و محاسبات شیمی کوانتومی آنالیز کانفورماسیونی ترکیبات دی آمینو، دی نیترو و آمینو-نیترو اتان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1389
  رضوان قدیری   عبدالحسین دباغ

بنزوئیک اسید و مشتقات آنها نظیر سالیسیلیک اسیدها، ترکیب ها ی بسیار مهمی هستند که کاربردهای دارویی، بیو شیمیایی و صنعتی زیادی دارند. از این ترکیب ها در زمینه های داروئی به عنوان داروهای ضد عفونی کننده و ضد التهاب استفاده می شود، که در سنتز این مواد دارویی از روش آسیله کردن استفاده می گردد. آسیله کردن آمین ها، الکل ها و فنول ها در واکنش های شیمیایی در سنتز آلی بسیار اهمیت دارند. عموما در آسیله کردن آروماتیک ها از کاتالیست های فلزی یا اسید های معدنی قوی استفاده می گردد. به همین خاطر یکی از اهداف این پایان نامه سنتز و تهیه مشتقاتی از این ترکیبات می باشد. در این تحقیقات، واکنش فریدل کرافتس ترکیب های متوکسی بنزن و آنیسیدین با معرف های متیل کلرو فرمات و استیک انیدرید در راستای سنتز مشتق های متیله شده، متیل فرمات شده و آسیله شده ی جدیدی از این خانواده مورد بررسی قرار گرفت. نقش کاتالیزور، نوع و مقدار آن و اثر افزایش دما و زمان واکنش بررسی شد. بدین جهت انواع کاتالیزورهای آلومینا، آلومینیوم تری کلرید، مایع یونی 3- کربوکسی پیریدینیوم هیدروژن سولفات و k10- montmorillonite به کار گرفته شدند. در نهایت ترکیب-های سنتز شده با تکنیک هایft–ir ،13c-nmr ،1h- nmr ، gc-massو آنالیز عنصری شناسایی شدند. در قسمت تئوری این پایان نامه به منظور بررسی اثر حضور پیوند هیدروژنی و فوق مزدوج شدگی ترکیبات 1،2-دی آمینو اتان(31) و 1،2-دی نیترو اتان(32) و 1-آمینو-2-نیترو اتان(33) با روش های b3lyp، hf و mp2از زیر مجموعه پایه 6-311++g**و محاسبات nbo ترکیبات مورد مطالعه قرار گرفت. در نهایت پایدار ترین کانفورمر ترکیب های فوق تعیین گردید.

سنتز سالیسیلات ها، بررسی اثر کاتالیزور و مایع یونی بر آلکیل دار یا آسیل دار کردن دی متوکسی بنزن ها و مطالعات شیمی کوانتومی دیمر های 18 ضلعی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1390
  شیرین شبانی   عبدالحسین دباغ

بنزوئیک اسیدها و مشتقات آنها نظیر سالیسیلیک اسیدها ترکیب های بسیار مهمی هستند که کاربردهای دارویی، بیوشیمیایی و صنعتی زیادی دارند. از این ترکیب ها در زمینه های داروئی به عنوان داروهای ضد عفونی کننده و ضد سرطان و ضد التهاب استفاده می شود، همچنین بنزوئیک اسیدها ترکیبات بلوری بی رنگ و از سادهترین کربوکسیلیک اسیدهای آروماتیک میباشند. این ماده یک اسید ضعیف محسوب میشود و از نمکهای آن به عنوان نگهدارندههای غذایی استفاده می شوند. به همین خاطر یکی از اهداف این پایان نامه سنتز و تهیه مشتقاتی از این ترکیبات می باشد. در طی این پروژه تحقیقاتی، واکنش فریدل کرافتس ترکیب های 1،4-دی متوکسی بنزن، 1،3-دی متوکسی بنزن و 1،2-دی متوکسی بنزن با معرف های متیل کلرو فرمات و استیک انیدرید در راستای سنتز مشتق های متیله شده، متیل فرمات شده و آسیله شده از این خانواده که خاصیت ضد سرطانی دارند، مورد بررسی قرار گرفت. نقش کاتالیزور، نوع و مقدار آن و اثر افزایش دما و زمان واکنش بررسی شد. در این جهت انواع کاتالیزورهای مختلف از جمله آلومینیوم تری کلراید، زینک کلراید، مایع یونی 3- کربوکسی پیریدینیوم هیدروژن سولفات، بوران تری فلوراید به کار گرفته شدند. همچنین لازم به ذکر است، استفاده از مایع یونی 3- کربوکسی پیریدینیوم هیدروژن سولفات به منظور شیمی سبز و بهینه کردن شرایط واکنش و بهینه سازی راندمان مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت ترکیب های سنتز شده با تکنیک های ft–ir،1h-nmr و نقطه ذوب شناسایی شدند. در بخش دوم این پروژه، به منظور بررسی اثر استخلاف های مختلف بر روی پیوند هیدروژنی بین مولکولی مونومرها و دیمر های بای نفتل استخلاف دار (h, me, et, c7h15, t-bu, ph, bz) با استفاده از برنامه محاسباتی ms?modeling بر پایه dnp مورد مطالعه قرار گرفت. انرژی و پایداری این ترکیبات مقایسه گردید. پارامترهای هندسی مثل طول پیوند، زاویه پیوند و انرژی نسبی نیز محاسبه گردید، اطلاعات دیاستروتاپیک پیوند هیدروژنی از حلقه های 18 عضویی بین فسفانوات وهیدروژن باینول نیز مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین اثر هامت نیز بررسی شد. همچنین دو روش dmol3وhf بر پایه 6-311+ g* با هم مقایسه شد. طول پیوند، زاویه پیوند و انرژی کل ترکیب های h و c7h15 با روش های pw91/dnp و hf/6-31g* محاسبه شد. انرژی و طول پیوند و زاویه پیوند توافق خوبی را بین دو روش محاسبه نشان داد. همچنین دراین ترکیبات تنها کانفیگوراسیون های (binolr-pr, binolr-ps, binols-ps, binols-pr) که رابطه دیاسترومری داشتند، بدلیل جهت گیری فضایی مناسب تشکیل دیمر مناسب را دادند. دو مونومر با کانفیگوراسیون binolr-ps , binols-pr) ( با ایجاد دو پیوند هیدروژنی قوی تشکیل دیمر مناسب را دادند. کلمه های کلیدی: سالیسیلیک اسید، آلکیلاسیون فریدل کرافتس، آسیلاسیون فریدل کرافتس، سالیسیلات، پیوند هیدروژنی بین مولکولی،آنالیز کانفورماسیون، دیمرهای بای نفتل، رابطه هامت

سنتز دی سالیسیلات، بررسی اثر کاتالیزور و مایع یونی بر آلکیل یا آسیل دار کردن هیدروکینون و مطالعات شیمی کوانتومی فنیل سولفونیل آزید، فنیل سولفونیل نایترن و مکانیسم واکنش آن ها
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1390
  مریم بلانیان   عبدالحسین دباغ

سالیسیلات ها دسته ای از ترکیبات هستند که به علت خواص ضد درد، ضد تب و ضدالتهابی بسیار باارزشند. شناخته شده ترین سالیسیلات ها سالیسیلیک اسید است که برای تسکین سردرد، التهاب و درد مفاصل به طور گسترده استفاده می-شود و برخی از آن ها در درمان حملات قلبی و سکته مغزی در سالمندان بکار گرفته شده است. اخیرا سالیسیلیک اسید به عنوان حدواسط در تولید محصولات شیمیایی کشاورزی، رنگ مو و محصولات رنگ استفاده می شود. علاوه بر خواص ضدالتهابی، ضد درد و ضد تب سالیسیلات ها خواص دیگری نیز دارند که ثابت شده از لحاظ درمانی مفید هستند. اثرات دارویی سالیسیلیک اسید و مشتقات آن به خوبی شناخته شده است. اثرات ویژگی های ساختاری بر روی خواص فیزیکی و شیمیایی و زیست فعالی این ترکیبات در بسیاری از مطالعات تئوری و تجربی مورد بررسی قرار گرفته که اخیرا به توانایی سالیسیلات ها به مهار تجمع پلاکتی توجه شده است. اخیرا گزارش شده است که مشتقات بنزوئیک اسید خواص ضد تومور خوبی دارند و به صورت گزینشی بافت تومور را کنترل می-کنند. سالیسیلیک اسید و مشتقات آن به علت اهمیت زیستی آن ها در شیمی دارویی و آنزیم برای شیمیدانان به موضوعی جذاب تبدیل شده است. سالیسیلات ها ترکیبات محلول در آب هستند و از تعدادی گیاهان به ویژه بید و اسپیره کوهی گرفته شده اند.. پس از شناسایی سالیسین به عنوان عصاره پوست بید و متعاقب آن سنتز آسپیرین، استفاده از سالیسیلات های طبیعی رد شده است. مهم ترین سالیسیلات، آسپیرین است. سدیم سالیسیلات نیز با اثرات مشابه استفاده شده است. به نظر می رسد فعالیت های آسپیرین به علت توانایی آن در مهار سیکلواکسیژناز (آنزیم محدودکننده سرعت بیوسنتز پروستاگلاندین) باشد.بنابراین یکی از اهداف این پروژه تحقیقاتی سنتز تعدادی از این مشتقات است. هدف دیگر سنتز دی سالسسیلاتها جهت بالا بردن قدرت ضد سرطانی، ضد درد، ضد التهاب و تب بر می باشد. در طی این پروژه تحقیقاتی، واکنش فریدل کرافتس ترکیب هیدروکینون با معرف های متیل کلروفرمات و استیک انیدرید برای سنتز مشتقات جدیدی از سالیسیلات ها و دی سالیسیلات ها مورد بررسی قرار گرفت. نقش کاتالیزور، نوع و مقدار آن، اثر افزایش دما و زمان واکنش، به منظور بهینه سازی راندمان ها بررسی شد. در این راستا، کاتالیزورهای آلومینیوم تری کلرید، آهن تری کلرید، نیکل دی کلرید، کلرید روی، بوران تری فلورید، همچنین کاتالیزورمایع یونی 3-کربوکسی پیریدینیوم هیدروژن سولفات سازگار با شیمی سبز و کاتالیزور هتروژن montmorilonite-k10 بکار گرفته شد. پیشرفت واکنش با تکنیک gc دنبال گردید و ساختار ترکیبات سنتز شده توسط تکنیک های mass، 1h-nmr، 13c-nmr و ft-ir شناسایی شد. مولکول های آزو به طور سنتی در رنگ و صنایع غذایی استفاده می شوند. در قسمت مطالعات تئوری این پایان نامه، ساختار ترکیب (4- سولفونیل آزید) فنیل)-1- آزید و حدواسط های نایترن و محصولات احتمالی حاصل از واکنش آن با نوربورنن با روش های hf و b3lyp با زیر مجموعه پایه 6-311+g* بهینه شده و آنالیز کانفورماسیونی آن ها مورد مطالعه قرار گرفت. به این ترتیب پایدارترین و ناپایدارترین کانفورمر ترکیبات فوق تعیین و سد انرژی چرخش حول پیوندهای اتصالی گروه آزیدی با حلقه فنیل محاسبه گردید.

استفاده از کاتالیزورهای سبز روی و پالادیم در سنتز آلفا-آمینو نیتریل ها و بی فنیل ها
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1390
  ایفا محبوبی دهبنه   عبدالرضا حاجی پور

در سال های اخیر، به دلیل توسعه شیمی سبز، مایع های یونی به عنوان جایگزین مناسبی برای حلال های آلی متداول و همچنین به عنوان کاتالیست های سبز مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته اند. مایع-های یونی خواص بی نظیری از قبیل عدم اشتعال، پایداری حرارتی بالا، فشار بخار ناچیز، حلالیت زیاد و راحتی بازیابی را دارا هستند. در سال های اخیر، مایع های یونی ایجاد شده حاوی ترکیب ارزان و زیست-تخریب پذیر کولین کلرید توجه زیادی را به خود جلب کرده اند. واکنش-های تراکمی چند جزئی تک ظرفی به دلیل تشکیل پیوندهای کربن- کربن، کربن- هترواتم در یک مرحله، شرایط ساده و ملایم، صرفه جویی انرژی و سازگاری با محیط زیست بسیار مورد توجه هستند. و تحقیقات در شیمی آلی به سمت توسعه واکنش های چند جزیی تک مرحله ای مطابق با اهداف شیمی سبز گسترش یافته است. به واکنش های حالت جامد یا بدون حلال نیز به دلیل اینکه در این واکنش ها از حلال های آلی استفاده نمی شود واکنش-های سبز یا تمیز گفته می شود. ?-آمینونیتریل ها حدواسط های مهمی در تهیه آمینواسیدها و سایر ترکیبات هتروسیکل حاوی نیتروژن و همچنین مولکول های دارویی هستند. از اینرو، این ترکیبات در سال های اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده اند. واکنش استرکر یکی از مهم ترین روش ها برای تهیه ?-آمینونیتریل ها در بین روش های مختلف گزارش شده می باشد. در این واکنش، ?-آمینو نیتریل ها به وسیله تراکم بین سه جزء شامل ترکیب کربونیل دار (آلدهید یا کتون)،آمین و یک منبع سیانید سنتز می شوند. به دلیل کاربرد گسترده واکنش های تشکیل پیوندهای کربن-کربن در زمینه های مختلف از جمله در سنتز ترکیب های فعال، مواد با کارایی بالا و محصول های طبیعی، در سال های اخیر این واکنش ها به ابزاری قدرتمند در شیمی آلی تبدیل شده اند. واکنش جفت شدن متقاطع آریل هالیدها با آریل بورونیک اسیدها که واکنش سوزوکی نامیده می شود، یکی از فراگیرترین و مشهورترین روش ها برای ساختن پیوند کربن-کربن شده است. این حقیقت که محصول های این واکنش یعنی بی آریل ها اجزای ساختاری مهمی در پلیمرها، ترکیبات شیمیایی کشاورزی، محصولات طبیعی و حدواسط های دارویی هستند، این روش را تبدیل به یک ابزار مهم و معمول در سنتز ترکیبات آلی کرده است. ترکیبات پالادیم به طور گسترده ای به عنوان کاتالیزور در این واکنش به کار گرفته شده اند. در دو دهه اخیر، تلاش های زیادی صورت گرفته است تا سیستم های کاتالیزوری کارآمدتری برای واکنش سوزوکی توسعه داده شود. در این پروژه، ابتدا با استفاده از کولین کلرید و کلرید روی، یک مایع یونی ارزان قیمت و زیست تخریب پذیر با خاصیت اسیدلویس ساخته شد و سپس این مایع یونی در سنتز ?-آمینونیتریل ها به کار گرفته شد. در این واکنش آلدهیدها و کتون های مختلف با آنیلین و تری متیل سایلیل-سیانید (tmscn)واکنش داده شدند و ?-آمینونیتریل های مربوطه را با راندمان های عالی تولید کردند. مزیت این مایع یونی در این بود که ترکیبات حلقوی حساس به محیط اسیدی، در حضور این مایع یونی بدون اینکه پلیمریزه شوند به ?-آمینونیتریل های مربوطه تبدیل شدند. در قسمت بعد، از نمک 1-بنزیل-4-آزا-1-آزانیابی سیکلو]2،2،2[ اکتان کلرید (n-بنزیل دابکوکلرید) و پالادیم کلرید، یک نمک پالادیم ساخته شدکه به عنوان کاتالیزور در واکنش سوزوکی برای سنتز بی فنیل ها به کار گرفته شد. در این واکنش آریل یدیدها و آریل برومیدهای مختلف در دمای اتاق و در حلال سبز اتانول و در حضور باز k2co3 با آریل بورونیک اسیدها جفت شدن شدند. سپس با تغییر شرایط واکنش و افزودن تترابوتیل آمونیوم برومید، کاتالیزور ساخته شده برای سنتز بی فنیل ها از آریل کلریدها که ارزان تر و دردسترس تر می باشند، به کار گرفته شد. راندمان های به دست آمده در این واکنش بسیار عالی بودند. نمک پالادیم به کار برده شده در این پروژه نسبت به حضور اکسیژن در محیط مقاوم بوده و بنابراین واکنش ها تحت اتمسفر هوا انجام شدند.

کاربرد کمپلکس آلی فلزی پالادیم با ساختارهای دیمر و مونومر در سنتز و شناسایی محصول واکنش های سونوگاشیرا و سوزوکی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1390
  حنانه رحیمی   عبدالرضا حاجی پور

کاربرد گسترده واکنش های تشکیل پیوند کربن-کربن در زمینه های مختلف از جمله در سنتز ترکیب های پیچیده از مواد اولیه ساده تر، از اهمیت بسزایی برخوردار است. به همین دلیل در سال های اخیر این واکنش ها به ابزاری قدرتمند در شیمی آلی تبدیل شده اند. از کارآمدترین این واکنش ها می توان به واکنش های سونوگاشیرا و سوزوکی اشاره کرد. کاتالیزورهای مورد استفاده در این واکنش ها نمک های پالادیم یا کمپلکسی از پالادیم با لیگاندهای متفاوت می باشند. ترکیب های پالاداسیکل یک دسته مهم از این کمپلکس ها به شمار می آیند. پالاداسیکل ها را می توان به صورت ترکیب های هتروسیکلی معرفی کرد که یکی از هترواتم ها در آن پالادیم است. از زمان کشف پالاداسیکل در اواسط سال 1960 کاربرد آن ها به عنوان حدواسط های فعال در سنتزهای آلی مورد توجه قرار گرفت. در ادامه، استفاده از این ترکیب ها به عنوان کاتالیزور های یکنواخت در تشکیل پیوندهای کربن - کربن اهمیت پیدا کرد. در این پروژه کاربرد کمپلکس پالاداسیکل همووراتریل آمین با ساختارهای مونومر و دیمر به عنوان پیش کاتالیزور، در ساخت پیوندهای کربن -کربن تحت شرایط حرارتی در حمام روغن مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا فعالیت کمپلکس دیمر همووراتریل آمین [pd{c6h2(ch2ch2nh2)-(ome)2,3,4} (µ-br)]2، (3)، در واکنش جفت شدن سونوگاشیرا بررسی شد. سیستم کاتالیتیکی به کار رفته در این واکنش فعالیت خوبی از خود نشان داد. راندمان های به دست آمده در دمای 100 درجه سانتی گراد و با استفاده از n-متیل-2-پیرولیدون به عنوان حلال بهینه و پی پیریدین به عنوان بهترین باز، بسیار خوب بود. به منظور بررسی تفاوت در کارایی کاتالیتیکی کمپلکس دیمر [pd{c6h2(ch2ch2nh2)-(ome)2,3,4} (µ-br)]2، (3) و مونومر [pd{c6h2(ch2ch2nh2)-(ome)2,3,4}br(pph3)]، (a3)، در قسمت دوم این پروژه، واکنش جفت شدن سوزوکی با شرایط یکسان به وسیله این دو کاتالیزور انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد که کمپلکس پالاداسیکل با ساختار مونومر در این واکنش کارایی بالاتری دارد. بنابراین در ادامه واکنش جفت شدن سوزوکی آریل هالیدهای مختلف در دمای 60 درجه سانتی گراد در حضور اتانول به عنوان حلال و باز پتاسیم کربنات، به وسیله کاتالیزور مونومر انجام شد. در این مورد نیز راندمان های بسیار خوب تا عالی در زمان های کوتاه به دست آمد. در این واکنش ها تکنیک های مختلف 1h-nmr، 13c-nmr و ft-ir برای شناسایی ساختار ترکیب ها استفاده شد.

سنتز کمپلکس های cn-اورتوپالادیت و کاربرد آن ها در واکنش های جفت شدن کربن-کربن متقاطع و یکسان تحت تابش ریزموج
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1391
  فاطمه رفیعی   عبدالرضا حاجی پور

واکنش های جفت شدن کربن-کربن نقش مهم و برجسته ای را در سنتزهای شیمیایی به خود اختصاص داده اند. از مهم ترین و کارآمدترین واکنش های جفت شدن، می توان به واکنش های جفت شدن متقاطع سوزوکی، استایل، هیاما، هک، سونوگاشیرا، سیانیدارکردن و همچنین واکنش های جفت شدن یکسان اشاره کرد. محصول های این واکنش ها کاربردهای زیادی در سنتز ترکیب های طبیعی و دارویی، پلیمرهای هادی، دیودهای نشرکننده نور، سنسورها، رنگ ها، حشره کش ها، علف کش ها و ... دارند و به همین دلیل در سال های اخیر توجه زیادی به بهینه سازی این واکنش ها و استفاده از سیستم های کاتالیزوری کارآمدتر در آن ها شده است. در این رساله به سنتز cn-اورتوپالادیت های مختلف با لیگاندهای آمینی نوع سوم، نوع اول و اُکسیمی و بررسی کاربرد کاتالیزوری آن ها در واکنش های جفت شدن متقاطع شامل سوزوکی، استایل، هیاما، هک، سونوگاشیرا، سیانیددار کردن و جفت شدن یکسان آریل هالیدها تحت شرایط حرارتی در حمام روغن و همچنین تحت شرایط تابش ریزموج پرداخته شده است. از واکنش لیگاند تری بنزیل آمین و پالادیم استات با نسبت مولی 1:1، در حلال بنزن در دمای 70 درجه سانتیگراد، کمپلکس دیمری حاوی پل استات سنتز و از واکنش این کمپلکس با nabr در حلال استون در دمای محیط، کمپلکس دیمری دارای پل برم نتیجه شد. از واکنش لیگاند 3،2- دی متوکسی بنزآلدوکسیم با پالادیم کلرید و لیتیم کلرید در حضور باز سدیم استات، در حلال متانول در دمای اتاق کمپلکس دیمری حاوی پل کلر تهیه شد. برای سنتز cn-اورتوپالادیت آمینی نوع اول از لیگاند 3،2-دی متوکسی فنیل اتان آمین استفاده گردید. کارایی کاتالیزوری این کمپلکس ها در واکنش سوزوکی ارزیابی و بهترین نتیجه در حلال اتانول با باز پتاسیم کربنات در دمای 60 درجه سانتیگراد حاصل شد. در واکنش جفت شدن استایل با حلال dmf، باز پتاسیم کربنات، در دمای 100 درجه سانتیگراد بهترین نتیجه مشاهده گردید. در واکنش جفت شدن هیاما حلال dmf، باز تترابوتیل آمونیوم فلورید و دمای 90 درجه سانتیگراد به عنوان شرایط بهینه در واکنش انواع آریل هالیدها با تری اتوکسی فنیل سیلان در حضور مقدار کاتالیزوری از این کمپلکس ها به کار گرفته شد. به منظور سنتز بی فنیل های متقارن، فعالیت کاتالیزوری کمپلکس های سنتز شده در واکنش جفت شدن یکسان آریل هالیدهای مختلف ارزیابی شد و بهترین نتیجه در حلال nmp، باز پتاسیم کربنات و در دمای 130 درجه سانتیگراد به دست آمد. مقدار کاتالیزوری از کمپلکس های cn-اورتوپالادیت در واکنش جفت شدن متقاطع هک به خوبی توانستند واکنش بین انواع آریل هالیدها با اُلفین های مختلف را در حلال nmp، باز پتاسیم کربنات و دمای 130 درجه سانتیگراد تسهیل کنند. در واکنش جفت شدن متقاطع سونوگاشیرا، آریل آلکین های مختلف با راندمان های خوب تا عالی از واکنش آریل هالیدهای مختلف با فنیل استیلن در حلال nmp، باز پی پیریدین و در دمای 100 درجه سانتیگراد نتیجه می شوند. بنزونیتریل های استخلاف دار در حضور این کمپلکس ها به عنوان کاتالیزور و بر اثر واکنش آریل هالیدها با پتاسیم هگزاسیانوفرات(ii) در حلال dmf، باز پتاسیم کربنات و افزاینده tbab در دمای 130 درجه سانتیگراد تهیه شدند. از واکنش کمپلکس های دیمری دارای پل برم با لیگاند تری فنیل فسفین، کمپلکس های مونومری سنتز شدند و بررسی کارایی کاتالیزوری آن ها در واکنش های جفت شدن نشان داد که این کمپلکس ها در واکنش آریل هالیدهای غیرفعال بهتر عمل می کنند. همچنین تأثیر نمک تترابوتیل آمونیوم برمید به عنوان حلال و کمک کاتالیزور در واکنش های جفت شدن ارزیابی شد و نتایج بهتری نسبت به حلال های مولکولی مشاهده گردید. در مقایسه با شرایط حرارتی در حمام روغن، استفاده از کاتالیزورهای همگن فلزی به همراه تابش ریزموج باعث افزایش نیمه عمر کاتالیزور فعال، ذخیره زمان و انرژی، افزایش راندمان و کاهش محصول های جانبی شد. مقدار کاتالیزوری از این کمپلکس ها، به عنوان کاتالیزورهای همگن فعال، موثر ، پایدار در مقابل حرارت و غیر حساس به اکسیژن و رطوبت، قادر به تبدیل انواع آریل هالیدها حتی آریل کلریدها به محصول های مورد نظر با راندمان های بالا و در زمان های کوتاه می باشند.

کاربرد کاتالیزور پالادیم کولین کلراید در سنتز ، و شناسایی محصولات واکنش های سوزوکی، هک و آمین دار کردن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1391
  مونا خالقی   عبدالرضا حاجی پور

در این پروژه کاربرد کولین کلراید با ساختار [hoch2ch2n+(ch3)3]cl به عنوان لیگاند در کنار pdcl2 مورد بررسی قرار گرفته است. این کاتالیزور یک سیستم یکنواخت است که طبق انتظار دارای فعالیت بالایی است و مقادیر اندک آن نیز قابلیت انجام واکنش ها را به خوبی دارد. در ابتدا پالادیم کلراید و کولین کلراید در دمای °c100 توسط حمام روغن حرارت داده شدند تا زمانی که مایع بسیار ویسکوز قهوه ای رنگی حاصل شد که کاتالیزور مورد نظر بود. سپس، از این کاتالیزور در واکنش سوزوکی استفاده شد که محصولات بدست آمده با راندمان بالا حاکی از انجام واکنش در شرایط حرارتی رفلاکس و در حضور باز nahco3 و حلال اتانول 50% می باشد. در قسمت دوم این پروژه از کاتالیزور مورد نظر در انجام واکنش هک استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان داد که این واکنش در شرایط دمایی °c 130 در حمام روغن و با استفاده از حلال nmp و باز مصرفی na2co3 محصولات مورد نظر را تولید می کند. و در نهایت به عنوان بخش سوم پروژه واکنش جفت شدن کربن - نیتروژن با این کاتالیزور بررسی شد. حلال و باز مورد استفاده به ترتیب dmso و nahco3 می باشند و روش حرارتی برای این واکنش استفاده از فناوری تابش دهی مایکروویو بود. در این واکنش ها از تکنیک های 1h-nmr، ft-ir و gc جهت شناسایی ترکیبات بدست آمده استفاده شد.

نانو ذرات پالادیوم تثبیت شده بر روی سطح سیلیکای عامل دار شده با استیل استون: سنتز شناسایی و فعالیت کاتالیزوری برای واکنش های جفت شدن کربن-کربن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1391
  زهره شیردشت زاده   عبدالرضا حاجی پور

چکیده نانوذرات فلزی به دلیل نسبت بالای سطح به حجم، توانایی کاتالیز نمودن موثر واکنش های آلی را دارند وبه همین دلیل به عنوان کاتالیزور کارا، قابل توجه هستند. با این وجود این نانوذرات فلزی بدون پوشش تمایل به تجمع وتشکیل نانوذرات فلزی بزرگ تر دارند که باعث کاهش فعالیت کاتالیزوری آنها می شود. یک روش موثر برای جلوگیری از تجمع نانوذرات فلزی، تثبیت نانوذرات فلزی روی یک بستر مناسب می باشد،و روش های زیادی به این منظور توسعه یافته اند. در این پروژه ابتدا تهیه نانوذرات پالادیوم تثبیت شده بر روی سیلیکای عامل دار شده با استیل استون بررسی شد. کاتالیزور تهیه شده با استفاده از روش های ,xrd xps ,fe-sem ,sem/edx و tem بررسی شد. ازآنجا که واکنش های جفت شدن کربن - کربن به طور وسیع هم در آزمایشگاه وهم در صنعت استفاده می شوند، فعالیت این کاتالیزوردر واکنش های جفت شدن کربن - کربن مانند، هک، سوزوکی و هموکوپل بررسی شد. برای انجام این واکنش ها پارامترهای مختلفی مانند نوع ومقدار حلال و باز و مقدار کاتالیزور مورد ارزیابی قرار گرفت. نانوذرات پالادیوم تثبیت شده نشان دادند که کاتالیزوری فعال وقابل بازیابی برای انجام این واکنش ها هستند. همچنین ناهمگنی این کاتالیزور به وسیله روش های صاف کردن مخلوط واکنش به صورت داغ و مسموم کردن کاتالیست بررسی شد و نشان داده شد که تحت شرایط به کار برده شده برای واکنش های هک و هموکوپل مقداری از پالادیوم از روی سطح بستر به درون مخلوط واکنش شستشه شده است، با وجود این عمل کاتالیست 10 بار و بدون کاهش قابل توجه در فعالیت کاتالیزوری بازیابی شد. در واقع این واکنش ها به صورت همگن، توسط گونه های پالادیوم حل شده که از طریق کئوردینه شدن n-متیل -2- پیرولیدون به فلز پالادیوم سطح بستر و در دمای بالا ایجاد می شوند پیشرفت می کنند .اما در واکنش سوزوکی به دلیل دمای پایین و عدم حضور حلال های کئوردینه شونده قوی مانند dmfو nmpاین عمل انجام نشد. بنابراین نتیجه گرفته شد که این کاتالیزور درواکنش های هک و جفت شدن جور کربن - کربن به صورت کاتالیزور شبه همگن عمل می کند.

استفاده از مایع های یونی کولین کلراید 2(zncl2) و n- متیل پیرولیدونیوم هیدروژن سولفات [h-nmp]hso4 به عنوان کاتالیزور های سبز در سنتز چند جزئی 6-آمینو-4-آلکیل/آریل-3-متیل-4،2-دی هیدروپیرانو]2،3-[c پیرازول-5-کربونیتریل ها
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1391
  حامد تولایی   عبدالرضا حاجی پور

در این پروژه، ابتدا با استفاده از کولین کلراید و کلراید روی، یک مایع یونی ارزان قیمت و قابل بازیافت با خاصیت اسید لویس ساخته شد و سپس این مایع یونی در سنتز 6-آمینو-4-آلکیل/آریل-3-متیل-4،2-دی هیدروپیرانو]3،2-[c پیرازول-5-کربونیتریل ها به کار گرفته شد. در این واکنش به وسیله تراکم بین چهار جزء شامل آلدئیدهای مختلف، مالونونیتریل، اتیل استواستات و هیدرازین هیدرات، در شرایط بدون حلال، در دمای اتاق و در دمای °c 90 محصول مربوطه با راندمان های خوب تولید شدند. مزیت این مایع یونی در این بود که ترکیبات حلقوی حساس به محیط اسیدی، در حضور این مایع یونی بدون اینکه پلیمریزه شوند به محصول مربوطه تبدیل شدند. در قسمت بعد، مایع یونی اسیدی n- متیل پیرولیدونیوم هیدروژن سولفات [h-nmp]hso4 به عنوان یک کاتالیزور اسیدی با قدرت اسیدی بالا برای سنتز 6-آمینو-4-آلکیل/آریل-3-متیل-4،2-دی هیدروپیرانو]3،2-[c پیرازول-5-کربونیتریل ها به کار برده شد. واکنش بین چهار جزء شامل آلدئیدهای مختلف، مالونونیتریل، اتیل استواستات و هیدرازین هیدرات، در شرایط بدون حلال، در دمای اتاق و در دمای °c 90 در حضور مایع یونی اسیدی n- متیل پیرولیدونیوم هیدروژن سولفات مورد بررسی قرار گرفت و محصول ها با بازده بالا تشکیل شدند.

کاربرد کاتالیزور بیس (1-بنزیل-4-آزا-1-آزانیا بی سیکلو[2،2،2] اکتان) تتراکلرو-مو-دی کلرودی پالادیت (ii) در سنتز محصولات واکنش های استایل، هیاما، سونوگاشیرا و جفت شدن یکسان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1391
  نرگس نجفی محسن آباد   عبدالرضا حاجی پور

در این پروژه از نمک 1-بنزیل-4-آزا-1-آزانیابی سیکلو ]2،2،2[ اکتان کلرید (n-بنزیل دابکوکلرید) و پالادیم کلرید، یک نمک پالادیم ساخته شدکه به عنوان کاتالیزور در واکنش استایل تحت شرایط حرارتی و تابش میکروویو مورد بررسی قرار گرفت. راندمان های به دست آمده در دمای 120 درجه سانتی گراد و با استفاده از-n,nدی متیل فرمامید به عنوان حلال بهینه و سزیم فلوئورید به عنوان بهترین باز، بسیار عالی بود. سپس در پروژه دوم واکنش هیاما با استفاده از تری اتیل فنیل سیلان تحت شرایط حرارتی و تحت تابش میکروویو انجام گرفت. دوباره شرایط واکنش بهینه سازی شده و n-متیل-2-پیرولیدون به عنوان بهترین حلال و سزیم فلوئورید به عنوان بهترین باز انتخاب گردید. پس از آن در پروژه سوم واکنش جفت شدن یکسان تحت شرایط حرارتی و تحت تابش میکروویو انجام گرفت. دوباره شرایط واکنش بهینه سازی شده و n-متیل-2-پیرولیدون به عنوان بهترین حلال و پتاسیم کربنات به عنوان بهترین باز انتخاب گردید در مقایسه با شرایط حرارتی، واکنش ها تحت تابش دهی در میکروویو به راندمان های بالاتر در زمان های کوتاه تری منجر شدندو در نهایت در پروژه چهارم سیستم کاتالیتیکی به کار رفته در واکنش سونوگاشیرا فعالیت خوبی از خود نشان داد. راندمان های به دست آمده در دمای 60 درجه سانتی گراد و با استفاده از آب به عنوان حلال بهینه و پی پیریدین به عنوان بهترین باز، بسیار خوب بود.

سنتز مایع های یونی اسیدی برونستد و لوئیس بر پایه نمک های چهارتایی آمونیوم و بررسی خواص ترموفیزیکی آن ها در محدوده( 15/298 تا 15/363 )کلوین
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1391
  زینب حیدری پبدنی   عبدالرضا حاجی پور

در سال های اخیر، به دلیل توسعه شیمی سبز، مایع های یونی به عنوان جایگزینی مناسبی برای حلال های آلی متداول و همچنین به عنوان کاتالیست های سبز مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است. مایع های یونی نمک های آلی هستند که در دمای کمتر از c? 100 مایع هستندrtils) .) شایع ترین این ترکیب ها حاوی کاتیون های آمونیوم، پیریدنیوم، فسفونیوم یا کاتیون ایمیدازولیوم می باشند. با توجه به خواص بی نظیر ils تعداد فزاینده ای از مهندسین و دانشمندان توجه خود را در برنامه های مختلف بر روی ils متمرکز کرده اند، همان طور که تعداد بیشتری از مقالات چاپ شده در سال های اخیر مربوط به ils هستند. ویژیگی های خاص این ترکیب ها شامل: غیر فرار، غیر قابل اشتعال، فشار بخار پایین، قابلیت بازیابی، توانایی حلالیت بالا در واکنش های آلی و معدنی به عنوان جایگزینی برای حلال های آلی و همچنین به عنوان کاتالیست استفاده می شود و یکی دیگر از ویژیگی های خاص این ترکیب ها، پایداری حرارتی بالا، که در رنج وسیعی از تغییرات دما باقی می مانند (معمولاً بیش ازc? 200). از همه مهمتر، ils سمیت پایین و رسانایی بالا همراه با پایداری الکتروشیمیایی قابل توجه را نشان می دهند. به طوری که آن ها را می توان جایگزین حلال های آلی فرار در الکتروشیمیایی و به صورت مصنوعی در فرایندهای جداسازی با عنوان سبز استفاده کرد. علی رغم ویژیگی جالب توجه و اهمیت کاربردی از ilsگزارشات محدودی بر اساس بسیاری از خواص شیمیایی و فیزیکی آن ها در دماهای مختلف در اندازه گیری های دقیق وجود دارد. بنابراین در این دو پروژه ما به سنتز و گزارش نتایج حاصل از مطالعات بر روی خواص فیزیکی، الکتروشیمیایی، ترمودینامیکی و خواص انتقالی از چهار مایع های یونی اسیدی برونستد: تری بوتیل آمونیوم کلراید، تری بوتیل آمونیوم نیترات، تری بوتیل آمونیوم هیدروژن سولفات و تری بوتیل آمونیوم دی هیدروژن فسفات مخلوط با آب و پنج مایع یونی اسیدی لوئیس مخلوط با dmso که برای اولین بار سنتز شده اند و شامل[bu3nbn]cl- 2(mclm) (mclm = alcl3, fecl3, zncl2, sncl4, cucl2) و از لحاظ اهمیت در میان ilsجزء مهمترین و مورد استفاده ترین برای طیف گسترده ای از برنامه های کاربردی هستند مورد توجه قرار داده شد. خواص این نه ils شامل: چگالی، ویسکوزیته، ضریب شکست، کشش سطحی، پایداری حرارتی، هدایت الکتریکی، هدایت گرمایی و ph به عنوان تابعی از دما ازc? 20 تا ازc? 90 با دقت در فشار اتمسفر اندازه گیری شد. از تکنیک هایی شامل:chns tlc, 1h-nmr, ft-ir و اسپکتروسکوپی جرمی برای تا?یید سنتز مایع های یونی استفاده شد و سپس با استفاده از تست های icp, tga پایداری حرارتی و درصد فلز به کار رفته در مایع های یونی مورد بررسی قرار گرفت. و با استفاده از uv-vis پارامتر هامت مایع های یونی اسیدی برونستد را بدست آورده شد. و با استفاده از روش تیتراسیون اسید و باز بتوان ph, pka مایع های یونی را بدست آورد. و نهایتاً خواص فیزیکی بدست آمده را در دماهای مختلف با معادلات مناسب برازش کرده، برای مثال برای ویسکوزیته دینامیک با معادله معروف vogel-fulcher-tammann (vft) برازش داده شد و پارامترهای برازش را بدست آمدند.

کاربرد کاتالیزورهای فلزی در سنتز پروپیلن ایمین، پلی ایمیدها و پلی(استر-ایمید)ها به روش کلیک و محصول واکنش های جفت شدن متقاطع و یکسان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1391
  فاطمه ابریشمی   عبدالرضا حاجی پور

در این رساله سه موضوع مختلف با توجه به اهمیت و کاربردی که دارند، مورد تحقیق و بررسی قرار گرفت. در بخش اول، سنتز 2- متیل آزیریدین مطالعه شد. تعدادی روش سنتز برای تهیه 2- متیل آزیریدین گزارش شده است. در بین آنها، تهیه مشتق های آزیریدین به وسیله حلقوی شدن آلکانول آمین سولفوریک اسید استرها با محلول های قلیایی داغ در فاز مایع (روش ونکر) در مقیاس صنعتی انجام شده است. در این روش مقدار زیادی نمک های معدنی و آب به عنوان محصول جانبی تولید می شود و بازده پایینی نیز دارد. بنابراین، تلاش ها بر روی واکنش آبگیری از آلکانول آمین ها در فاز بخار در حضور کاتالیزور برای تولید آلکن ایمین های مربوط متمرکز شد. در بخشی از این رساله کاتالیزورهای مختلفی بر پایه tio2 و نانوذره های tio2، سیلیکاژل فومی (ایروزیل) و نانوذره های sio2 با افزایش سزیم و ایتریم به عنوان پیش برنده واکنش تهیه شد و کارایی آنها بر روی واکنش آبگیری از ایزوپروپانول آمین در فاز گازی مقایسه شد. بهترین کاتالیزور با توجه به بالاترین درصد تبدیل و انتخاب پذیری، انتخاب و ساختار آن شناسایی شد. در بخش دوم، پلی ایمیدها و پلی(استر-ایمید)های دارای واحدهای تری آزول در زنجیر اصلی به روش جفت شدن کلیک تهیه شدند. این پلیمرها از پلیمر شدن دی آلکین هایی با اتصال های ایمیدی و دی آزیدها در حضور کاتالیزور مس (i) با بازده های خوبی تهیه شدند. پایداری حرارتی این پلیمرها با روش تجزیه وزن سنجی گرمایی (tga) تحت اتمسفر نیتروژن ارزیابی شد. پلیمرهای تهیه شده از پایداری حرارتی خوبی برخوردار هستند. همه پلیمرهای سنتز شده در حلال های قطبی بدون پروتون مانند dmf، dmso، dmac و nmp در دمای محیط محلول و در آب، کلروفرم، متانول و استون نامحلول هستند. در بخش سوم رساله، سنتز کمپلکس ارتو-پالادیت 2- متوکسی فن اتیل آمین و کاربرد آن در واکنش های جفت شدن کربن - کربن متقاطع و یکسان در شرایط حرارتی و ریزموج مطالعه شد. این کمپلکس به طور موفقیت آمیزی در واکنش جفت شدن متقاطع انواع مختلف آریل هالیدها با الفین های مختلف در حلال nmp و باز پتاسیم کربنات در دمای 130 درجه سانتیگراد انجام شد. کارایی کاتالیزوری این کمپلکس در واکنش سوزوکی ارزیابی شد و بهترین نتیجه در حلال متانول با باز پتاسیم کربنات در دمای 65 درجه سانتیگراد به دست آمد. بی آریل های استخلاف دار با بازده های بسیار خوب و در مدت زمان کوتاهی با مقادیر کاتالیزوری از این کمپلکس تهیه شدند. همچنین کارایی کاتالیزور برای تهیه بنزونیتریل ها از آریل هالیدهای مختلف با k4[fe(cn)6] گزارش شد. استفاده از مقادیر کاتالیزوری منجر به تولید آریل نیتریل در حلال dmf و باز k2co3 در دمای 130 درجه سانتیگراد شد. بی آریل های متقارن نیز از واکنش جفت شدن یکسان آریل هالیدهای مختلف در حلال nmp و باز k2co3 در دمای 130 درجه سانتیگراد تهیه شدند.

استفاده از مایع یونی مس- کولین کلراید بدون حضور پالادیوم در واکنش های سونوگاشیرا و همچنین استفاده از کاتالیزورهای زیرکونیم فسفات روی و سریم زیرکونیم آهن در واکنش های آسیلاسیون فریدل-کرافتس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1392
  سید هادی ناظم زاده   عبدالرضا حاجی پور

در این پروژه، ابتدا با استفاده از کولین کلراید و مس(i) کلراید، یک مایع یونی ارزان قیمت و در دسترس ساخته شد و سپس این مایع یونی در واکنش سونوگاشیرا به کار گرفته شد. در این واکنش آریل هالیدهای مختلف در دمای 140 درجه سانتی گراد و در حلال dmf و در حضور باز koh تحت گاز نیتروژن با فنیل استیلن جفت شده اند و مشتقات بی فنیل اتین های مربوطه را با راندمان های به نسبت خوب تولید کردند. این مایع یونی به مقدار زیاد در حلال های قطبی حل شده و همین امر باعث می شود مس نقش کاتالیزوری خود را بین آریل هالید و آلکین بیشتر ایفا کند. به واکنش های حالت جامد یا بدون حلال نیز به دلیل اینکه در این واکنش ها از حلال های آلی استفاده نمی شود؛ واکنش های سبز یا تمیز گفته می شود. امروزه در صنایع شیمیایی جایگزینی اسیدهای مایع با اسیدهای جامد به دلیل سازگاری بهتر با محیط زیست، کاهش آلودگی محیط، سهولت استفاده، کاهش مشکلات خوردگی دستگاه ها و تجهیزات، اتلاف کم و جداسازی و بازیافت آسان، رشد چشمگیری داشته است. در ادامه پروژه از اسید های جامد زیرکونیم فسفات روی و سریوم زیرکونیم آهن به عنوان کاتالیزوری مناسب و قابل بازیافت در آسیلاسیون فریدل-کرافتس ترکیب های آروماتیک مختلف استفاده شده است.

استفاده از مایع یونی bu4n+hso4 برای یددار کردن الکل ها و محافظت کردن گروه کربونیل آلدهیدها و کتون ها به صورت تیواستال و استال
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1385
  پیمان حسینی   عبدالرضا حاجی پور

محافظت گروه کربونیل در سنتزهای چند مرحله ای شیمی آلی، دارویی و کربوهیدرات ها اهمیت بسزایی دارد. واکنشگرهای محافظت کننده ای که برای این منظور به کار می روند بسیار متنوع هستند. استال ها و کتال ها از جمله ترکیب های هستند که با اهداف چند گانه در شیمی آلی مورد استفاده قرار می گیرند. این گروه ها می توانند جهت شناسایی و محافظت گروه کربونیل مورد استفاده قرار گیرند. تیواستال ها و تیو کتال ها نیز از دیگر گروه ها بسیار مفید برای محافظت گروه کربونیل هستند.کاربرد گسترده این معرف ها به پایداری آن ها در برابر معرف ها و شرایط گوناگون اسیدی و بازی بر می گردد. در قسمت اول و دوم این پروژه از کاتالیزور bu4n+hso4 برای تهیه تیواستال ها، تیوکتال ها، استال ها و کتال ها استفاده شده است. قسمت سوم شامل تهیه آلکیل پدید از الکل ها توسط همین معرف می باشد. آلکیل پدیدها به عنوان پیش ساخت در واکنش های تشکیل پیوند کربن-کربن و سنتز ترکیب های طبیعی کاربرد دارند.

سنتز، شناسایی و مطالعه پلی (ایمید-یورتان)های فعال نوری جدید از واکنش بین دی ایزوسیاناتها با دی ال های فعال نوری حاوی آمینو الکل l-فنیل آلانینول
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1387
  فروغ امیدیان   عبدالرضا حاجی پور

در طی این پروژه تحقیقاتی یک سری پلی (ایمید- یورتان)های فعال نوری جدید، در نتیج? واکنش دی ایزوسیاناتها با دی الهای فعال نوری جدید که حاوی آمینو الکل l –فنیل آلانینول بودند، سنتز شده و برخی خواص فیزیکی و خواص حرارتی آنها مورد مطالعه قرار گرفته اند. بدین منظور ابتدا دی الهای n ، n - (پیروملیتویل)- بیس- (l –فنیل آلانین) دی ال(p-a)، n ، n –(4،4 –کربونیل دی فتالوییل)-بیس-(فنیل آلانین)دی ال(p-b) و n ، n –(1:8,4:5 –نفتالن دی ایمیدیل)-بیس-(فنیل آلانین)دی ال (p-c) طی دو مرحله ( تهیه آمینوالکل از احیاء اسید آمینه، تهیه دی ال) تهیه گردیدند. دی الهای کایرال جدید از واکنش دی انیدریدهای ) پیروملیتیک دی انیدرید، 4،4 – کربونیل دی فتالیک دی انیدرید و 1,4,5,8 –نفتالن تترا کربوکسیلیک 1:8,4:5 –دی انیدرید با آمینوالکل کایرال حاصل شده و با استفاده از تکنیکهای ft-ir ، h-nmr1 ، c-nmr13 و چرخش نوری شناسایی و بررسی شدند. این دی الها به علت داشتن فعالیت نوری و همچنین حضور حلقه های ایمیدی در سنتز پلیمرهای فعال نوری و مقاوم حرارتی کاربرد دارند. جهت تهیه پلی( ایمید-یورتان)ها از پلیمر شدن تراکمی در حلالهای متداول و از طریق حرارت دهی معمولی استفاده شد. ساختار و خواص پلیمرهای حاصله با استفاده از تکنیکهای ft-ir،h-nmr1 ، چرخش نوری و آنالیز حرارتی tga/dtg و dsc شناسایی و بررسی شدند.

سنتز و شناسایی پلی (استر-ایمید-ایمن)ها (peiis) و پلی (آزو-استر-ایمید)های (paeis) فعال نوری جدید به روش پلیمر شدن فصل مشترک و یا با استفاده از تابش ریز موج
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1386
  پرنیان روستا   عبدالرضا حاجی پور

در این پروژه تحقیقاتی، یک سری پلی (استر-ایمید-ایمین) ها (peii)s و پلی(آزو-استر-ایمید) های (paei)s فعال نوری جدید بر پایه آمینو اسید های l-لوسین، l-ایزولوسین، l-آلانین، و l-فنیل آلانین، سنتز گردید و برخی از خواص فیزیکی آنها مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا با استفاده از آمینو اسید های فوق و پیروملیتیک دی انیدرید و یا ,3´,3 4´,4-بنزوفنون تترا کربوکسیلیک- ,3´,3 4´,4-دی انیدرید، دی اسیدهای فعال نوری n´,n-پیروملیتیک دی ایمیدو-دی-l-آمینو اسید (1a-1d) وn´,n-(4?,4,3?,3 - بنزو فنون تترا کربوکسیلیک)-4?,4,3?,3- دی ایمیدو-دی- -l آمینو اسید ((2a-2d طی دو مرحله سنتز شده و سپس با استفاده از تیونیل کلرید، کلره شدند. منومرهای دیگر سنتز شده، یکی 4-(4-((4- هیدروکسی فنیل ایمینو) متیل) بنزیلیدن آمینو) فنول حاصل واکنش ترفتال دی آلدهید و 4-آمینو فنول، ومنومرهای رنگی حاوی گروه عاملی آزو، -4?,4سولفونیل بیس( 1و4-فنیلن) بیس( دی آزن-1و2-دی ایل) دی فنول(4a)، 4?,4- اکسی بیس(1و4-فنیلن) بیس( دی آزن-1و2-دی ایل)دی فنول(4b)، 4?,4-متیلن بیس (1و4-فنیلن) بیس(دی آزن-1و2-دی ایل) دی فنول(4c) از واکنش جفت شدن دی آزوی -4?,4دی آمینو دی فنیل سولفون، -4?,4 دی آمینو دی فنیل اتر و -4?,4دی آمینو دی فنیل متان با فنول هستند. ساختار منومرهای فوق توسط روش های طیف سنجی,ft-ir 1h-nmr ,طیف سنجی جرمی و آنالیز عنصری تایید شد. سپس کوپلی( استر-ایمید-ایمین) های peii1-8 فعال نوری، به روش پلیمرشدن فصل مشترک سنتز شدند. گرانروی درونی این پلیمرها در محدوده.0/13-1/25 dl/g می باشد و از پایداری حرارتی خوبی نیز برخوردارند. در ادامه سنتز peii های فوق تحت تابش ریز موج نیز بررسی شده و خواص پلیمرهای به دست آمده از طریق این روش با روش قبل مقایسه شد. گرانروی درونی این پلیمرها در محدوده 0/09-0/13 dl/g بود. با بررسی نتایج به نظر می رسد روش پلیمر شدن فصل مشترک، منجر به ایجاد پلیمرهایی با راندمان ، ویسکوزیته، و فعالیت نوری بیشتر و همچنین بهبود در رنگ پلیمرها می شود. در پروژه سوم نیز، سنتز یک سری کوپلی( آزو-استر-ایمید) ها paei 1-12ی فعال نوری از طریق پلیمر شدن فصل مشترک مورد بررسی قرار گرفت.گرانروی درونی این پلیمرها در محدوده 0/32-0/57 dl/g می باشد و پایداری حرارتی متوسطی را دارا هستند. ساختار شیمیایی تمام پلیمرهای سنتز شده با استفاده از طیف سنجی ft-ir و آنالیز عنصری شناسایی شده است.

بررسی واکنش های ید دار کردن و محافظت کردن الکل ها و همچنین محافظت آلدهید ها در حضور مایع های یونی اسیدی [et3nh]+[hso4]- و [et3n (ch2)4so3h]+[ots]-
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1386
  قباد عزیزی قهفرخی   عبدالرضا حاجی پور

در این پروژه مایع های یونی اسیدی تری اتیل آمونیوم هیدروژن سولفات و تری اتیل (بوتیل - 4- سولفونیل) آمونیوم تولوین سولفونات [et3n(ch2)4so3h]+[ots]- تهیه گردید. واکنش ید دار کردن الکل های بنزیلی توسّط مایع یونی اسیدی تری اتیل آمونیوم هیدروژن سولفات تحت شرایط ریزموج انجام شد که تحت این شرایط واکنش بسیار سریع تر از سایر شرایط انجام شد. هم چنین واکنش های محافظت الکل ها به صورت تتراهیدرو پیرانیل اتر به وسیله مایع یونی اسیدی [et3n(ch2)4so3h]+[ots]-انجام شد که به علّت عدم بکار بردن حلال های کلره مثل دی کلرومتان یک واکنش سبز به شمار می رود. در انتها واکنش محافظت کردن آلدهید ها به صورت تیو استال به وسیله مایع یونی اسیدی اخیر انجام شد که این واکنش به صورت گزینشی، تحت شرایط ذکر شده فقط به آلدهید ها جواب می دهد و می توان آلدهید ها را در مجاورت کتون ها به خوبی محافظت کرد.

کاربرد کاتالیزور دی بنزیل نیکوتینیوم پالادیم کلرید در سنتز و شناسایی محصولات واکنش های سوزوکی، تهیه کتون های آروماتیک، آمین دار کردن و سولفید دار کردن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1392
  راهله پورکاوه دهکردی   عبدالرضا حاجی پور

در این پروژه کاربردکمپلکس مونو (1- بنزیل-3- (1- بنزیل-1- متیل پیرولیدین-1- ایوم-2- ایل) پیریدین-1- ایوم) مونو پالادیم (iv) تترا کلرید به عنوان کاتالیزور در واکنش های جفت شدن کربن- کربن، کربن- نیتروژن، کربن- گوگرد مورد بررسی قرار گرفته است. این کاتالیزور یک سیستم یکنواخت است که طبق انتظار دارای فعالیت بالایی است و مقادیر اندک آن نیز قابلیت انجام واکنش ها را به خوبی دارد. در پروژه اول کاربرد این کاتالیزور در واکنش جفت شدن سوزوکی بررسی شد. بی آریل های استخلاف دار در دمای اتاق و با استفاده از پلی اتیلن گلیکول 200 به عنوان حلال بهینه و پتاسیم هیدروکسید به عنوان بهترین باز، با راندمان های خوبی به دست آمدند. در قسمت دوم این پروژه کاربرد این کاتالیزور در سنتز کتون های آروماتیک بررسی شد. نتایج بدست آمده نشان داد که این واکنش در دمای اتاق و با استفاده از حلال کلروفرم و باز مصرفی k2co3 محصولات مورد نظر را با بازده خوب در مدت زمان کوتاه تولید می کند. در پروژه سوم کاربرد این کاتالیزور در واکنش آمین دار کردن مورد بررسی قرار گرفت. کاتالیزوربه کار رفته در این واکنش فعالیت خوبی از خود نشان داد. راندمان های به دست آمده در دمای 120 درجه سانتی گراد و با استفاده از دی متیل سولفوکسید به عنوان حلال بهینه و پتاسیم هیدروکسید به عنوان بهترین باز، بسیار خوب بود. در قسمت چهارم پروژه واکنش جفت شدن کربن- گوگرد مورد بررسی قرار گرفت. کاتالیزور به کار رفته در این واکنش فعالیت خوبی از خود نشان داد. راندمان های به دست آمده در دمای 120 درجه سانتی گراد و با استفاده از دی متیل سولفوکسید به عنوان حلال بهینه و پتاسیم هیدروکسید به عنوان بهترین باز، بسیار خوب بود. در این واکنش ها از تکنیک های 1h-nmr، ft-ir و gc جهت شناسایی ترکیبات بدست آمده استفاده شد.

سنتز بیجینلی با استفاده از مایع یونی 1-بوتیل 3-متیل ایمیدازولیوم اکسی کلرو زیرکونات و تکوین داروهای سرطان با مطالعات داکینگ مولکولی مشتقات بیجینلی و ترکیبات طبیعی بره موم روی پروتئین های ksp و tlr7 و تعدیل مسیر سیگنال رسانی هجهاگ از طریق آنتاگونیست های smo
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1392
  وحید پاکت چیان   عبدالرضا حاجی پور

طراحی یا اکتشاف، سنتز یا جداسازی، و در نهایت آزمایش در موجودات زنده سه مرحله اساسی تولید داروهای جدید را تشکیل میدهد. عموما انجام دو مرحله اول را شیمیدانان و مرحله سوم را بیوشیمیدانان و پزشکان بر عهده میگیرند. به منظور ورود به دو حیطه اول در پروژه اول سعی شد از طریق طراحی و سنتز کاتالیست جدید و کارآمد مایع یونی 1-بوتیل 3-متیل ایمیدازولیوم زیرکونیل کلرید گامی در جهت بهبودی سنتز یکی از خانوادههای مهم ترکیبات دارویی به نام 3,4-دی هیدروپیریمیدین-2-(h1)-اُن ها در شرایط سبز برداشته شود. سپس در پروژه دوم از مشتقات این ترکیبات که یکی از آنها موناسترول، یک بازدارنده پروتئین موتور کینزین eg5 و از کاندیدهای دارو برای انواعی از سرطان است در مطالعات داکینگ مولکولی روی این پروتئین استفاده شد. در نهایت با استفاده از نتایج این مطالعات چند لیگاند جدید برای این پروتئین طراحی شد که قدرت بازدارندگی بیشتری نسبت به موناسترول داشتند. در پروژه سوم با هدف انجام اکتشاف دارو از میان ترکیبات طبیعی، منبع ارزشمندی از این ترکیبات که خواص دارویی متعددی از آنها مشاهده شده است به نام بره موم که از کندوی زنبور عسل به دست می آید انتخاب شد. با انجام مطالعات داکینگ مولکولی ترکیبات موجود در بره موم روی پروتئین گیرنده سلولی tlr7 که از اجزای سیستم ایمنی داخلی است و لیگاندهای آن از داروهای ضد انواعی از سرطان پوست به شمار می روند ترکیب پینوبانکسین 3-(e)-کافئات به عنوان یک کاندید دارو برای درمان سرطان پوست اکتشاف و پیشنهاد شد. در پروژه چهارم، به مطالعات داکینگ مولکولی در مسیر سیگنال رسانی هجهاگ که یکی از مهمترین مکانیسمهای شناخته شده برای چندین نوع سرطان است پرداخته شد. به این منظور، تمایل اتصال بیش از هفتصد آنتاگونیست پیشنهاد شده برای پروتئین smo که از اجزای کلیدی مسیر هجهاگ به شمار می رود محاسبه و پانزده عدد از بهترین آنتاگونیستها برگزیده شدند. سپس با هدف به چالش کشیدن روشهای متداول داکینگ مولکولی، این لیگاندها با روش محاسباتی دقیقتر qm/mm با پروتئین مذکور برهمکنش داده شدند. نتایج تا حدودی متفاوت و در مورد برخی از لیگاندها کمتر و در مورد برخی بیشتر ازانرژی اتصال به دست آمده با روشهای داکینگ مولکولی بود.

سنتز کمپلکس دیمری پالادیم با فنیل آلانین و کاربرد آن در واکنش های سوزوکی، هیاما، سیانیددار کردن و گوگرددار کردن آریل هالیدها
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1392
  شبنم اخترشناس   عبدالرضا حاجی پور

واکنش های جفت شدن کربن- کربن یکی از مهمترین واکنش ها در شیمی آلی محسوب می شود. در این واکنش ها از کاتالیزورهای مختلفی استفاده می شود که یکی از مهمترین آن ها، کمپلکس های پالادیم (پالاداسیکل ها) می باشند. در این پروژه ابتدا کمپلکس دیمری پالادیم با با فنیل آلانین تهیه و تاثیر آنها در چند واکنش جفت شدن بررسی شد. در پروژه اول کاربرد کمپلکس دیمری پالادیم با فنیل آلانین در واکنش جفت شدن سوزوکی بررسی شد. بی آریل های استخلاف دار در دمای محیط و با استفاده از آب به عنوان حلال بهینه و پتاسیم هیدروکسید به عنوان بهترین باز، با بازده های خوبی به دست آمدند. در قسمت دوم این پروژه، واکنش گوگرددار کردن آریل هالیدهای مختلف در حضور کمپلکس دیمری پالادیم با فنیل آلانین انجام گرفت. بازده های به دست آمده در دمای 130درجه سانتی گراد و با استفاده از دی متیل سولفوکسید به عنوان حلال بهینه و پتاسیم هیدروکسید به عنوان بهترین باز، بسیار خوب بود. نتایج به دست آمده نشان داد که سیستم کاتالیزوری پالادیم با فنیل آلانین در این واکنش کارایی بالاتری دارد. در پروژه سوم کاربرد کمپلکس دیمری پالادیم با فنیل آلانین در واکنش سیانیددار کردن مورد بررسی قرار گرفت. کاتالیزور به کار رفته در این واکنش فعالیت خوبی از خود نشان داد. بازده های به دست آمده در دمای 130 درجه سانتی گراد و با استفاده از دی متیل استامید به عنوان حلال بهینه و سدیم کربنات به عنوان بهترین باز، بسیار خوب بود. نتایج به دست آمده نشان داد که کمپلکس دیمری پالادیم با فنیل آلانین در این واکنش کارایی بالایی دارد. در قسمت چهارم پروژه کاربرد کمپلکس دیمری پالادیم با فنیل آلانین در واکنش جفت شدن هیاما بررسی شد. کاتالیزور به کار رفته در این واکنش فعالیت خوبی از خود نشان داد. بازده های به دست آمده در دمای 130 درجه سانتی گراد تحت شرایط مایکروویو و با استفاده از n,n دی متیل فرم آمید به عنوان حلال بهینه و پتاسیم هیدروکسید به عنوان بهترین باز، بسیار خوب بود. در این مورد نیز بازده های بسیار خوب تا عالی در زمان های کوتاه به دست آمد. در این واکنش ها تکنیک های مختلف 1h-nmr، gc، chn و ft-ir برای شناسایی ساختار ترکیب ها استفاده شد.

سنتز و شناسایی پلی(آمید-ایمید)ها، پلی(استر-ایمید)ها و پلی (هیدرازیدایمید)های فعال نوری جدید حاوی l-آمینواسیدها به روش پلیمر شدن تراکمی محلول، بین فازی، استفاده از امواج مایکروویو و مایعات یونی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1386
  سعید زحمتکش   عبدالرضا حاجی پور

در این پروژه تحقیقاتی یک سری پلی (آمید-ایمید)های فعال نوری، پلی (استر-ایمید)های فعال نوری و پلی (هیدرازید-ایمید)های فعال نوری از طریق وارد ساختن l-آمینواسیدهایی چون l-متیونین، l-آلانین، l-فنیل آلانین و l-لوسین در ساختار اصلی پلیمر با روش هایی چون روش مستقیم در حلال، روش مستقیم در مایع یونی، روش غیر مستقیم در حلال، روش غیر مستقیم به صورت بین فازی و روش غیر مستقیم با استفاده از امواج مایکروویو مورد مطالعه قرار گرفته است. با کمک دی انیدریدهای تجاری چون پیروملیتیک دی انیدرید و 3،´3،4،´4-بنزوفنون تترا کربوکسیلیک-3،´3،4،´4-دی انیدرید و l-آمینو اسیدها ساختار دی اسیدهای کایرال شکل گرفتند. دی آمین ها و دی اٌل های مورد استفاده یا تجاری بودند و یا به عنوان ترکیبات جدید در آزمایشگاه ساخته شدند. دی هیدرازیدهای مورد استفاده در آزمایشگاه ساخته شدند. شرایط انجام واکنش از قبیل کاتالیزور، دما، حلال، نسبت عامل متراکم کننده، شدت امواج مایکروویو و نیز زمان اثر آن مورد مطالعه قرار گرفته است. در این پروژه اثر گروه های آویزان، آمینو اسیدهای متفاوت، حلال، روش پلیمری شدن، گروه های عاملی و قسمت های نرم در زنجیر پلیمری را روی چرخش ویژه در طول موج های متفاوت، حلالیت، پایداری حرارتی و گرانروی مورد بررسی قرار داده ایم. پلیمرهای سنتزی با کمک روش های طیف سنجی مانند ft-ir، 1h-nmr ,آنالیز عنصری و نیز چرخش ویژه شناسایی شده اند. خواص حرارتی اکثر این پلیمرها با استفاده از منحنیهای tga/dtg مطالعه گردیده اند. از طریق اندازه گیری گرانروی ذاتی وزن های مولکولی نسبی متوسط تا خوبی برای این پلیمرهای سنتزی مشاهده شده است.

سنتز کاتالیزور اسیدی هیدروژن 4،1-دی آزونیا بی سیکلو[2،2،2]اکتان بی سولفات (hdbob) و استفاده از آن برای استری کردن الکل ها با استفاده از اسید استیک، یددار و برم دار کردن الکل ها و همچنین محافظت کردن الکل ها به وسیله دی هیدروپیران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1386
  نسیم درستکار   عبدالرضا حاجی پور

کاتالیزورها ترکیبات شیمیایی هستند که سرعت واکنش های شیمیایی را افزایش می دهند. در بین کاتالیزورها، کاتالیزورهای ناهمگن نسبت به کاتالیزورهای همگن به دلیل مزایایی از جمله بازیابی راحتتر آنها، بازده بالاتر محصولات به دلیل انتخابگزینی بیشتر این کاتالیزورها و تولید محصولات جانبی کمتر، بیشتر مورد توجه قرار گرفته اند. در این پایان نامه با سنتز کاتالیزور اسیدی هیدروژن 4،1- دی آزونیا بی سیکلو[2،2،2]-اکتان بی سولفات و شناسایی آن به عنوان یک کاتالیزور موثر و کارا، توانستیم ترکیبات آلی با ارزشی سنتز کنیم. استرها از جمله ترکیبات مهم و باارزشی هستند که به دلیل کاربردهای زیاد آنها در قسمت های مختلفی از صنایع شیمیایی از جمله عطر سازی، چاشنی ها، داروسازی، نرم کننده ها، حلال ها و حد واسط ها توانستیم آنها را با بازده های بالا توسط این کاتالیزور اسیدی سنتز کنیم. در بخش دیگر از این پایان نامه به سنتز و شناسایی آلکیل یدیدها و آلکیل برمیدها و بررسی شرایط مناسب تولید آنها با استفاده از این کاتالیزور پرداخته شد و در انتها محافظت زدایی الکل ها توسط این کاتالیزور در شرایط بدون حلال انجام گرفت.

سنتز مایع یونی اسیدی پیرولیدینیوم بی سولفات h-nmp)hso4 و کاربرد آن در استیله کردن الکل ها، محافظت کردن گروه کربونیل و آزیدی کردن الکل ها
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1387
  آسیه رجایی   عبدالرضا حاجی پور

مایع های یونی ترکیب هایی مایع در دمای کمتر از c° 100 هستند. ویژگی های خاص این ترکیب ها مانند پایداری حرارتی بالا، قابلیت بازیابی، فشار بخار پایین و توانایی آنها در حل کردن بسیاری از ترکیب های آلی و معدنی و غیره باعث شده از آنها به عنوان جایگزینی برای حلال های آلی و همچنین به عنوان کاتالیست استفاده می شود. یکی از زیر مجموعه های مایع های یونی، مایع های یونی پروتیک است که به آسانی با ترکیب اسیدها و بازهای برونشتد حاصل می گردند. تمام مایع های یونی پروتیک یک پروتون برای پیوند هیدروژنی دارند. مایع های یونی اسیدی در این دسته قرار می گیرند و از آنها می توان به جای اسیدهای معدنی استفاده کرد. این مایع ها به دو دسته اسید برونشتد و اسید لوئیس تقسیم می شوند که می توان در حضور آنها واکنش های آلی را تحت شرایط ملایم انجام داد. امروزه به سادگی قادر به ساخت مایع های یونی با نقطه ذوب در دمای اتاق می باشیم و این یک دلیل مهم برای گسترش کاربرد مایع های یونی می باشد. در این پروژه مایع یونی اسیدی پیرولیدینیوم بی سولفات تهیه گردید. به دنبال سنتز این مایع یونی توانستیم روش های سنتزی با ارزشی را انجام دهیم. از جمله استیله کردن الکل های بنزیلیک و آلیفاتیک که به دلیل کاربرد فراوان آنها در صنایع شیمیایی از جمله داروسازی، عطر سازی، نرم کننده ها و غیره مورد توجه است. در این پروژه از روشی ملایم و ساده برای استیله کردن الکل ها در حضور استیک اسید و مقادیر کاتالیستی از مایع یونی اسیدی پیرولیدینیوم بی سولفات در شرایط تقطیر برگشتی استفاده کردیم. محافظت کردن گروه کربونیل به صورت تیواستال با 2،1- اتان دی تیول در حضور مقادیر کاتالیستی از مایع یونی اسیدی سنتز شده در شرایط بدون حلال و در دمای اتاق به روش سایشی انجام شد. زمان انجام این واکنش ها کوتاه و راندمان های بالایی از محصول بدست آمد. این روش به صورت انتخابی برای محافظت کردن گروه کربونیل آلدهیدها و کتون های آلیفاتیک می باشد. در انتها با توجه به کاربرد فراوان ترکیب های آزیدی در صنایع شیمیایی، داروسازی از جمله تهیه داروهای ضد ایدز و ضد سل، استفاده از آنها در واکنش های کلیک شیمی به عنوان پیش ماده در سنتز حلقه های تری آزول و تترازول و سنتز ترکیب هایی چون آمین های کایرال و غیر کایرال؛ الکل های آروماتیک را در حضور مایع یونی اسیدی سنتز شده به آزیدهای مربوطه تبدیل کردیم. در این روش مایع یونی اسیدی هم به عنوان کاتالیست و هم به عنوان حلال استفاده می شود این واکنش ها در حمام روغنی و در دمای c° 120 انجام می شود. این پروژه مزیت هایی مانند استفاده از مایع یونی اسیدی پیرولیدینیوم بی سولفات به عنوان کاتالیست و همچنین جایگزینی برای حلال های آلی فرار، ارزان و در دسترس بودن مواد اولیه، ملایم بودن شرایط واکنش و زمان های کوتاه و راندمان های بالای محصول را در بر داشت. کلید واژه ها: مایع های یونی، استیله کردن الکل ها، محافظت کردن گروه کربونیل، آزیدی کردن الکل ها.

سنتز مایع یونی [morh]cl و کاربرد آن در سنتز الکیل برمیدها، اکسایش الکل ها و محافظت از الکل ها با استفاده از دی هیدروپیران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1387
  ندا قبادی امامقلی   عبدالرضا حاجی پور

مایع های یونی به سبب آلودگی کمتر ارزان بودن و استخراج آسان انها به عنوان حلال های سبز جایگزین حلال های الی متداول در شیمی شده اند کاربرد این مایع به عنوان حلال و کاتالیست در واکنش های بسیاری گزارش شده است مایع های یونی خواص ویژه ای مانند فرار و آتشگیر نبودن فشار بخار ناچیز نقطه ذوب پایین و توانایی حل کردن بسیاری از ترکیبات آلی و معدنی را دارند. مایع های یونی در واکنش ها نقش دوگانه (فعالیت کاتالیست + حلال ) دارند اما کاربرشان به عنوان کاتالیست در شرایط بدون حلال نیاز به مطالعه بیشتری دارد با توجه به اینکه در سال های اخیر بسیاری از واکنش ها در مایع های یونی بررسی و گزارش شده اند ما نیز در این پروژه در راه الکل های محافظت شده حد واسط های مهمی در واکنش های چند مراحله ای هستند زیرا حداقل در یکی از مراحل نیاز به محافظت کردن الکل ها وجود دارد تتراهیدرپیراتیل اترها به دلیل خواص مانند تهیه آسان ارزان و در دسترس بودن پایداری در واکنش های متفاوت مانند محیط های بازی قوی و معرف های گرینارد و آلی فلزی یکی از گروه های محافظت کننده متداول برای الکل هاست. در این پروژه ما به روشی ملایم و ساده برای محافظت کردن الکل ها با 3 ,4 دی هیدروپیران در دمای اتاق و با استفاده از مایع یونی در شرایط بدون حلال دست یافتیم الکیل هالیدها جز حدواسط های مهم در سنتز های آلی می باشند آنها اغلب با نوکلئوفیل های مختلفی مانند آمین و الکو کسیدها واکنش می دهند تا محصول های جایگزینی مربوطه را بدهند آنها اغلب در تشکیل پیوند کربن-کربن از طریق واکنش های رادیکالی با جانشینین استفاده می شوند گرچه الکیل کلریدها اغلب استفاده می شوند اما انها دارای فعالیت کمتری از الکیل برمیدها یا یدیدها هستند بنابراین ارائه روشی موثر و مفید برای تهیه الکیل برمیدها که دارای فعالیت متوسطی اند ارزشمند است. متداول ترین روش تهیه آلکیل هالیدها استفاده از الکل ها می باشد و ما در ادامه روشی برای تبدیل الکل های بنزیلیک به الکیل برمیدهای مربوطه ارائه کردیم. در این روش الکل های بنزیلی در حضور مایع یونی و با استفاده از سدیم برمید در شرایط بدون حلال و درحمام روغن با دمایc 70-80 به کربونیل دار متناظرشان بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. پتاسیم پرمنگنات به عنوان اکسید کننده گروه وسیعی از ترکیبات در محیط آبی و حتی غیر آبی کاربرد دارد ما توانستیم الکل های بنزیلیک نوع اول و دوم را به آلدهیدها و یاکتون های متناظرشان با استفاده از پتانسیم پرمگنات در حضور مایع یونی و در حلال استونیتریل جوشان تبدیل کنیم. این پروژه مزیت هایی مانند استفاده از محیط سبز برای واکنش های برم دار کردن و محافظت کردن الکل ارزان دردسترس بودن مواد اولیه ملایم بودن شرایط واکنش ها و زمان های کوتاه و راندمان های بالایی از محصول ها را در برداشت.

ارزیابی عملکرد مخلوط بتن آسفالتی ساخته شده با استفاده از قیر گوگردی اصلاح شده و مسلح شده با الیاف پلی پروپیلن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده عمران 1392
  امیر خیراللهی نجف آبادی   مهدی ابطحی

گوگرد از جمله عناصر شیمیایی است که مصارف بسیاری در صنایع مختلف دارد. اما با این وجود، همه ساله حجم زیادی از این ماده در جهان به دلایل مختلف از جمله دلایل صنعتی و آتشفشانی تولید می¬گردد که مازاد بر مصرف می¬باشد. از طرفی انباشت حجم زیاد چنین محصولی در یک منطقه، به علت سمی بودن و قابلیت اشتعال، خطرناک می¬باشد. لذا کارخانه¬های تولید کننده، نیازمند یافتن مکانی برای مصرف آن می¬باشند. یکی از بهترین مکان¬ها، مصارف راهسازی و اصلاح خواص قیر می¬باشد. افزودن گوگرد به قیر به طور کلی باعث بهبود خواص آن می¬گردد ولی در این موارد، علاوه بر امکان ایجاد آلودگی و آتش سوزی، بتن آسفالتی تولید شده اندکی سخت و شکننده خواهد شد. به همین علت امروزه از مواد گوناگونی استفاده می¬شود که مشکل ترد شدن آسفالت را مرتفع نماید. در این مطالعه سعی شده است که عملکرد گوگرد معمولی که با فرآیندی خاص، به صورت اصلاح شده¬(بی بو) در آمده است، در ترکیب با قیر بررسی شود. به این منظور از جایگزینی 5، 10، 15 و 20 درصد وزنی گوگرد در قیر¬(نسبت به وزن قیر) استفاده شد. همچنین برای ممانعت از سخت و ترد شدن بتن آسفالتی، از الیاف پلی پروپیلن استفاده شده است. نمونه-های قیر برای ساختن نمونه¬های بتن آسفالتی در مراحل مختلف با 10، 20، 25، 30، 35 و 45 درصد وزنی گوگرد¬(نسبت به وزن کل مخلوط) ترکیب شده است و نیز از الیاف پلی¬پروپیلن¬(pp) با طول 12 و 18 میلی¬متر در درصد¬های 0.15، 0.3، 0.5 و 1 استفاده شده است. نتایج نشان می¬دهد که افزودن 10 الی 15 درصد گوگرد به قیر عملکرد آن را بطور قابل ملاحظه¬ای بالا می¬برد. همچنین استفاده از 20 الی 30 درصد گوگرد در قیری که برای ساخت نمونه¬های بتن آسفالتی استفاده می¬شود وکاربرد الیاف با طول 12 میلی¬متر در درصد¬های 0.3 الی 0.5، ضمن کاهش مصرف قیر و صرفه اقتصادی، شاخص¬های مقاومتی نمونه¬های بتن آسفالتی را بهبود می¬بخشد.

کاربرد اسید آمینه و مایع یونی به عنوان یک محیط واکنش فعال نوری و استفاده از آن در احیاء سریع کتون های پروکایرال به الکل های فعال نوری، سنتز و شناسایی پلی(استر-ایمید-سالن) های فعال نوری مشتق شده از کمپلکس معدنی {بیس(4-سالیسی لیدین آمینوفنل) مس(ii)} و چند دی اسید-ایمید فعال نوری و بررسی ویژگی های این پلیمر های کوئوردیناسیون جدید
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1387
  حمیدرضا احمدیان   عبدالرضا حاجی پور

سنتز نامتقارن یکی از مهمترین مسیرهای ساخت داروها و ترکیب های بیولوژیکی می باشد. ترکیب های متنوعی از داروها با این روش تهیه می گردند. از این دسته می توان داروی تالیدومید را نام برد. این دارو به منظور رفع حالت تهوع در زنان باردار سنتز گردید. این ترکیب که به شکل یک مخلوط راسمیک تهیه شده بود دارای عارضه جانبی جهش ژنتیکی در کودکانی بود که مادرانشان دارو را مصرف نموده بودند. این دارو دارای دو انانتیومر بوده است که یکی جنبه دارویی و دیگری خصلت جهش زایی داشته است. از این جهت اهمیت سنتز نامتقارن و تهیه ترکیب های انانتیو خالص هرچه بیشتر مشخص می گردد. در این پایان نامه با تکیه بر اصول سنتز نامتقارن به تهیه ترکیب های فعال نوری مختلفی پرداختیم. در اولین پروژه با بهره گیری از سیستم کاتالیزوری اسید آمینه l- آلانین و مایع یونی [bmim] br، محیط واکنش کایرالی را تهیه نمودیم که با استفاده از آن موفق به احیاء کتون های پروکایرال در حضور ماده کاهنده nabh4 و ساخت الکل های نوع دوم فعال نوری با درصد انانتیومر اضافی پائین تا متوسط شدیم. اسید های آمینه در حلال های متداول آلی نا محلول می باشند اما آنها در مایع های یونی به خوبی حل می گردند. ما با استفاده ازاین موضوع اسید آمینه را در مایع یونی حل کرده و بدین ترتیب یک محیط کاتالیزوری کایرال همگن تهیه نمودیم. اسید آمینه در این محیط نقش القاءکننده فعالیت نوری را به عهده داشت. در پروژه های دوم و سوم با تغییر روش سعی در تهیه یک بستر کاتالیزوری جامد شامل پلیمر فعال نوری با خواص اکسید کننده گی داشتیم که موفق به ساخت دو گونه از این پلیمرهای کوئوردینانسی با ویژگی کاتالیزوری نامتقارن شدیم. به این منظور اقدام به ساخت دو منومر با خواص متفاوت اکسنده گی و القاء فعالیت نوری نمودیم. ابتدا کمپلکسی از فلز مس (ii) را تهیه نمودیم. این ترکیب به راحتی سولفیدها را در حضور مقادیر اندکی از آب اکسیژنه اکسید می نمود. سپس یکسری دی اسید- ایمید های فعال نوری را توسط دی انیدرید های تجاری و اسیدهای آمینه انانتیو خالص سنتز نمودیم. در مرحله آخر این دو منومر معدنی و آلی را در یک محیط کاتالیزوری از پیریدین و تیونیل کلرید پلیمر نمودیم. این پلی (استر- ایمید- سالن) های فعال نوری جدید توانایی اکسایش برخی ترکیب های آلی مانند سولفیدها را در آزمایشگاه ما نشان داده اند. با توجه به خلوص بالای سنتزی، عدم تغییر در حلال های آلی رایج و همچنین پایداری بالای حرارتی، در آینده می توان به دلیل توانایی سنتز طیف وسیعی از این پلیمرهای فعال نوری، از آنها به عنوان بستر کاتالیزوری ناهمگنی برای سنتز ترکیب های دارویی فعال نوری بهره برد.

استفاده از مایع یونی اسیدی متیل ایمیدازولیوم هیدروژن سولفات در واکنش های اکسایش سولفیدها، محافظت گروه های هیدروکسی و کربونیل، محافظت زدایی تیواستال ها و همچنین در سنتز تعدادی از ترکیبات هتروسیکل
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1388
  لیلا خزدوز   عبدالرضا حاجی پور

امروز استفاده از مایعات یونی به دلیل فشار بخار پایین، پایداری حرارتی و حلالیت بسیار خوب ترکیبات آلی و معدنی به طور چشمگیری افزایش پیدا کرده است. بوسیله مایعات یونی می توان واکنش های آلی را تحت شرایط ملایم انجام داد. مایعات یونی دارای یک یون اسیدی می توانند به عنوان کاتالیزور اسیدی مناسب استفاده شوند. در این تحقیق از متیل ایمیدازولیوم هیدروژن سولفات به عنوان یک مایع یونی اسیدی در تبدیل بعضی از گروه های عاملی استفاده شود. در ابتدا متییل ایمیدازولیوم هیدروژن سولفات به وسیله طیف های ir، h-nmr و c-nmr شناسایی شد و سپس مشخصات فیزیکی آن همچون دانسیته، ویسکوزیته، طیف مرئی و فرابنفش، مقاومت حرارتی و pka مربوطه اندازه گیری شد. با استفاده واکنشگر سریک آمونیوم نیترات و مایع یونی متیل ایمیدازولیوم هیدروژن سولفات، در دمای 80 درجه سانتی گراد با استفاده از معرف nh4no/{hmim}hso4 تیواستال ها محافظت زدائی شده و تبدیل به ترکیب های کربونیل اولیه شدند. آلدئیدها در حضور استیک انیدریک و مقدار کاتالیزوری از متیل ایممیدازولیوم هیدروژن سولفات، تحت شرایط بدون حلال به آسیلال های مربوطه تبدیل شدند. در این پروژه استیله کردن الکلها و فنلها با استفاده از کاتالیزور اسیدی متیل ایمیدازولیوم هیدروژن سولفات و تحت شرایط بدون حلال در دمای 50 درجه سانتی گراد مورد بررسی قرار گرفت. تهیه h14-دی بنزو{a.j} زانتن از آلدئیدها و 2-نفتول با استفاده از کاتالیزور اسیدی متیل ایمیدازولیوم هیدروژن سولفات و تحت شرایط بدون حلال انجام شد. و در نهایت مایع یونی متیل ایمیدازولیوم هیدروژن سولفات به عنوان کاتالیزور مناسبی برای واکنش سه جزیی بیجتلی در شرایط بدون حلال جهت تهیه 4،3-دی هیدروپیریمیدین-2-ان ها استفاده شد.

سنتز و شناسایی نانوکاتالیست زیرکونیوم فسفات تعویض یون شده با آهن (iii) و بررسی واکنش های محافظت از آلدهیدهای آروماتیک، استیله کردن فنول ها و الکل ها و اکسایش الکل ها به ترکیبات کربونیلی مربوطه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1393
  امیر مستی   عبدالرضا حاجی پور

در این پروژه، ابتدا نانوذرات زیرکونیوم فسفات (zp) تهیه شده و سپس با تعویض پروتون¬های اسیدی روی سطح زیرکونیوم فسفات با کاتیون آهن (iii) به روش غوطه ورسازی تحت شرایط تقطیر برگشتی کاتالیست ناهمگن دیگری با نام زیرکونیوم فسفات تعویض یون شده با آهن (iii) (zpfe) تهیه شده و با استفاده از آنالیزهای icp، xrd، sem، tem و bet شناسایی شد. تجزیه icp مقادیر fe، zr، p و o را مطابق با مقادیر به کار رفته برای سنتز کاتالیست نشان داد. فازهای شناسایی شده در آنالیز xrd کاملاً مطابق با نمونه اصلی است. با تکنیک های شناسایی sem و tem اندازه کاتالیست در مقیاس نانو به اثبات رسید. از آنالیز bet اندازه حفرات در مقیاس ماکرو به دست آمد. سپس با استفاده از این نانوکاتالیست سه دسته واکنش مختلف، یعنی محافظت از آلدهیدهای آروماتیک با تبدیل آن¬ها به آسیلال¬های مربوطه توسط استیک انیدرید، استیل¬دار کردن فنول با استیک انیدرید و اکسایش الکل¬ها به ترکیبات کربونیلی مربوطه با هیدروژن پراکسید مورد بررسی قرار گرفتند. محصولات به دست آمده با هر گروه از واکنش¬های فوق، با تکنیک¬های مختلف، مانند طیف¬سنجی های ft-ir و 1h-nmr شناسایی و ساختار مورد نظر آنها اثبات شد. کاتالیست تولید شده به راحتی و توسط دستگاه سانتریفیوژ در انتهای هر واکنش از مخلوط واکنش جدا شده و طی فرایند ساده¬ای مجدداً قابل استفاده می¬شود. بازده های واکنش بسیار خوب بوده و میزان بازده پس از پنج بار بازیافت کاتالیست تغییر محسوسی نداشت.

تهیه و کاربرد کمپلکس های پالادیوم (ii) ومس (i) در واکنش های جفت شدن کربن-کربن و کربن-هترواتم در محیط های سبزتر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1393
  الهه بوستانی   عبدالرضا حاجی پور

در این پایان نامه ابتدا نانوکاتالیست کیتوسان اصلاح شده با آمینواسید پرولین با استفاده از فلز پالادیوم تهیه شد و در واکنش جفت شدن کربن-کربن (سوزوکی) در محیط آبی، مورد استفاده قرار گرفت. نانوکاتالیست تهیه شده، به وسیله تکنیک های fe-sem ، tem ، icp، xrd و edx مورد بررسی قرار گرفت و پخش شدن پالادیوم (ii) بر روی بستر کیتوسان اصلاح شده با آمینواسید پرولین در مقیاس نانو با اندازه ذرات متوسط 9 نانومتر، مشاهده شد. فعالیت کاتالیست کیتوسان-پرولین-پالادیوم (ii) تا چهار سیکل کاتالیستی با راندمان بالا ادامه یافت. در پروژه بعدکاتالیست مونوبنزیل نیکوتینیوم مس کلراید تهیه شد و کاربرد آن در واکنش های جفت شدن کربن-کربن (سونوگاشیرا)، کربن-نیتروژن و کربن-گوگرد مورد بررسی قرار گرفت. این کاتالیست دارای فعالیت بالایی است و مقادیر اندک آن نیز قابلیت انجام این واکنش ها را به خوبی دارد. کاتالیست با تکنیک های chns، ft-ir، icp، gc-ms، 1h-nmr و 13c-nmr مورد شناسایی و بررسی قرار گرفت.

سنتز و شناسایی آریل آزیدها و آریل آمین های مختلف در حضور یون های فلزی مس(i)، مس (ii) و لیگاند اتیلن دی آمین تترا استیک اسید و بررسی محاسبات تاتومری شدن مولکول های زیستی بای اوره و آلوفانیک اسید
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1393
  سیروس قربانی اولقی   عبدالرضا حاجی پور

این پایان نامه به دو بخش مطالعات تجربی و مطالعات تئوری تقسیم بندی شده است. در بخش آزمایشگاهی واکنش های جفت شدن متقاطع آریل هالید های آروماتیک با سدیم آزید به کمک کاتالیزور مس یدید/ edta برای تولید انتخابی آریل آزید های آروماتیک مورد مطالعه قرار گرفت. سپس واکنش جفت شدن آریل هالید های متفاوت با سدیم آزید در این شرایط مورد مطالعه قرار گرفت. در این بخش ثابت شد که هیچ محصول آریل آمین تولید نمی شود و تنها محصول به دست آمده از این واکنش ها آریل آزید های آروماتیک هستند. در بخش دوم از پایان نامه سنتز تک ظرفی آریل آمین ها و آریل آزیدها توسط واکنش آریل هالیدها با سدیم آزید به کمک سیستم کاتالیزوری مس(ii)- آسکوربات/edta مورد مطالعه قرار گرفت. بررسی های مختلف نشان دادند که هم سدیم آسکوربات و هم edta نقش مهمی در مسیر واکنش دارند. هنگامی که از آریل هالیدهای دارای گروه های عاملی الکترون کشنده استفاده شد، محصولات آریل آمین تولید شدند و هنگامی که از آریل هالیدهای الکترون دهنده استفاده شد، محصولات آریل آزید تولید شدند. در بخش تئوری، به منظور بررسی تاتومری شدن در مولکول های بای اوره و آلوفانیک اسید و یافتن پایدارترین تاتومرها و مکانیسم تبدیل این تاتومرها محاسبات مکانیک کوانتومی، محاسبات بهینه سازی، محاسبات فرکانسی و همچنین محاسبات شناسایی حالات گذار در سطوح مختلف تئوری برای این دو مولکول انجام شد.روش lyp3b با مجموعه پایه 6-311++g(d,p) برای مولکول بای اوره استفاده شد. برای شناسایی حالت گذار از گزینه های 2qst و 3qst استفاده گردید. تمامی محاسبات هم در فاز گازی و هم در چهار حلال مختلف دی متیل سولفوکسید، استون، آب و سیکلوهگزان با استفاده از مدل iefpcm انجام شد. علاوه بر آن یک مولکول آب در کنار مولکول بای اوره قرار داده شد تا تاثیر این مولکول آب در فرآیند تاتومری سنجیده شود. ابتدا در فاز گازی و همچنین در حلال های مختلف بدون حضور مولکول آب این نتیجه حاصل شد که هیچ کدام از تبدیلات تاتومری در این شرایط برای مولکول بای اوره انجام نمی گیرد. ولی با اضافه شدن یک مولکول آب به فرآیند، با کمک مولکول آب به انتقال پروتون همه مراحل انجام گرفتند. برای مولکول آلوفانیک اسید نیز روش 2mp با مجموعه پایه 6-311++g(d,p) مورد استفاده قرار گرفت. در این مورد نیز برای شناسایی حالات گذار از گزینه های 2qst و 3qst استفاده گردید. تمامی محاسبات هم در فاز گازی و هم در چهار حلال مختلف دی متیل سولفوکسید، استون، آب و سیکلوهگزان با استفاده از محاسبات iefpcm انجام شد. در مورد مولکول آلوفانیک اسید نیز تاثیر حضور یک مولکول آب و علاوه بر آن تاثیر حضور یک اسید دیگر (فرمیک اسید) روی فرآیند تاتومری شدن بررسی شد. در مورد آلوفانیک اسید نیز نتیجه گیری شد که فرآیند تاتومری شدن در فاز گازی و همچنین در حلال های مختلف در دمای اتاق انجام نگرفت ولی با اضافه شدن یک مولکول آب با پایین آمدن مقادیر انرژی های فعال سازی مربوط به مراحل انتقال پروتون در مسیر های مختلف تاتومری شدن، همه مسیر های تاتومری شدن در این مولکول انجام شدند و یا در آستانه انجام شدن قرار گرفتند. همچنین حضور فرمیک اسید بیشتر از مولکول آب مقادیر انرژی های فعال سازی را کاهش داده و در نتیجه سرعت مسیر های تاتومری شدن را افزایش داد.

تهیه و شناسایی کاتالیست های نیکل و منگنز زیرکونیوم فسفات و استفاده آنها در برخی واکنش های شیمی آلی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1393
  افشین کوهی فایق دهکردی   عبدالرضا حاجی پور

در این پایان نامه واکنش اکسایش الکل ها و نیز استیلاسیون الکل ها و فنول ها با استفاده از کاتالیست های زیرکونیوم فسفات تعویض یون شده انجام شده است . از آنجا که زیرکونیوم فسفات ها دارای خاصیت اسیدی به وسیله وجود پروتون های روی سطح خود هستند ، با تعویض این پروتون ها با کاتیون های فلزی می توان به کاتالیست های کارآمدی دست پیدا کرد. این دو کاتالیست تهیه شده نیکل زیرکونیوم فسفات (zpni) و منگنز زیرکونیوم فسفات (zpmn) هسنتد که به صورت ناهمگن هستند و به راحتی از پس از اتمام هر واکنش از مخلوط واکنش با عمل سانتریفیوژ جدا شدند و دوباره مورد استفاده قرار گرفتند و تجدید پذیری خوبی نشان دادند. در این پایان نامه با بکارگیری این کاتالیست ها نتایج قابل قبولی در مقایسه با روش ها دیگر بدست آمد و نیز دارای مزایای بهتری نسبت به آن ها از جمله عدم استفاده از حلال و استفاده ازاکسنده ی ملایم و سبزی که هیچ ترکیب مضری پس از انجام واکنش باقی نمی گذارد هسنتد که می توان به عنوان نقطه ی قوت آن ها اشاره کرد و این معرف جنبه ی شیمی سبز این روش ها است .در این پژوهش با بکارگیری کاتالیست های نانو نیکل زیرکونیوم فسفات (zpni) ومنگنز زیرکونیوم فسفات (zpmn) دو مورد از واکنش های مهم شیمی آلی ، اکسایش الکل ها و استیله کردن الکل ها وفنول ها بررسی شد و نتایج قابل قبولی در مقایسه با روش ها دیگر بدست آمد و نیز مزایاهای بهتری نسبت به آن ها از جمله عدم استفاده از حضور حلال و استفاده از اکسنده ی ملایم و سبزی که هیچ ترکیب مضری پس از انجام واکنش باقی نمی گذارد دارند که می توان به عنوان نقطه ی قوت آن ها اشاره کرد و معرف جنبه ی شیمی سبز این روش ها است .

کاربرد کاتالیست مس (i) کلرید-کولین کلرید در واکنش های جفت شدن کربن- هترواتم و در واکنش سنتز فوتوکاتالیستی ایندازول ها از ترکیبات 2-(2-نیتروفنیل)- 4،3،2،1-تتراهیدروکینولین
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1393
  شیما بحری   عبدالرضا حاجی پور

مایع یونی به عنوان یک کاتالیزور سبز، دردسترس وارزان قیمت وهمچنین جایگزینی مناسب برای حلال های آلی مطرح است. امروزه در پژوهش¬های متنوعی که در این زمینه انجام گرفته است، انواع زیادی ازواکنش¬های پرکاربرد شیمی آلی از جمله واکنش¬های جفت شدن کربن-کربن وکربن- هترواتم به انجام رسیده است. هدف این پروژه ها انجام واکنش¬های جفت شدن کربن- هترواتم و واکنش جفت شدن نیتروژن- نیتروژن است. در این پایان نامه کاربرد کاتالیست مس(?)کلرید- کولین کلرید در واکنش های جفت شدن کربن- نیتروژن و کربن- اکسیژن و در واکنش سنتز فتوکاتالیستی ایندازول¬ها مورد بررسی قرارگرفته است. در پروژه اول ابتدا کاربرد کاتالیست مس(?) کلرید- کولین کلرید در واکنش¬های جفت شدن کربن- نیتروژن و کربن- اکسیژن مورد ارزیابی قرارگرفت. این کاتالیزور در واکنش¬های آمین دارکردن و اکسیژن دارکردن فعالیت خوبی از خود نشان داد. بازدهی¬ های به دست آمده در دمای 140 درجه سانتیگراد و با استفاده از دی متیل سولفوکسید به عنوان حلال بهینه و پتاسیم هیدروکسید به عنوان بهترین باز، بسیارخوب بود. نتایج به دست آمده نشان داد که کاتالیزور مس(?)کلرید- کولین کلرید در این واکنش¬ها کارآیی بالایی دارد. درپروژه ای دیگر از کاتالیزور مس(?) کلرید- کولین کلرید به عنوان کاتالیزوری کارآمد وارزان قیمت به جای کمپلکس¬های هزینه بر روتنیوم(??) در واکنش سنتز ایندازول¬ها استفاده شد. محصولات این واکنش در استونیتریل به عنوان حلال بهینه بیشترین بازدهی را داشته اند. این واکنش در دمای اتاق انجام شده است و نیازی به شرایط حرارتی نبوده است. واکنش سنتز ایندازول¬ها یک واکنش دو مرحله ایست که مرحله اول آن یک واکنش اسیدکاتالیستی به نام پوارو است که دراین پروژه از نانولوله اسیدی به عنوان کاتالیست اسیدی برای انجام واکنش استفاده شده است. محصول این واکنش ماده اولیه واکنش سنتزی ایندازول¬ها می باشد که البته دراین پروژه سنتز ایندازول¬ها به صورت متوالی انجام شده است. در این واکنش¬از تکنیک¬های مختلف 1h-nmrو ft-ir برای شناسایی ساختار ترکیب¬ها استفاده شد. . کلمات کلیدی: مس (?) کولین کلرید ، واکنش جفت شدن کربن - نیتروژن ، واکنش جفت شدن کربن - اکسیژن ، واکنش رادیکالی¬ ، واکنش چندجزئی پوارو ، واکنش فوتوکاتالیستی سنتز ایندازول

سنتز مایع یونی اسیدی [morh]hso4 و کاربرد آن در سنتز آسیلال ها، محافظت از الکل ها با استفاده از دی هیدروپیران و استری کردن استیک اسید با الکل های مختلف، همچنین احیای آلدهیدها با استفاده از واکنشگر (tmabh) در غیاب حلال
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1386
  زهرا نصراصفهانی   عبدالرضا حاجی پور

به دلیل جنبه های اقتصادی و زیست محیطی کوششهای شیمیدانهای آلی برای بهینه کردن روشهای سنتزی جهت تولید محصولات با بازده و انتخاب پذیری زیاد که در عین حال ضررهای کمتری برای محیط زیست داشته باشند همچنان ادامه دارد. در این راستا تکنولوژی استفاده از مایع های یونی به عنوان جایگزینی برای حلال های آلی و کاربرد آن به عنوان کاتالیست، به دلیل خواص ویژه این ترکیبها مانند فشار بخار پایین، پایداری حرارتی بالا، قابلیت بازیابی و...مورد توجه خاص قرار گرفته است. به دنبال این مزایا ما در این تحقیق مایع یونی اسیدی مورفولینیوم بی سولفات را سنتز و در انجام یک سری از واکنشها به کار گرفتیم. به طور کلی محافظت از گروههای آلی در سنتز ترکیبهای چند عاملی مهم می باشد. سنتزآسیلال ها به عنوان گروه محافظت کننده برای ترکیبهای کربونیل دار و سنتز تتراهیدروپیرانیل اترها به عنوان گروه محافظت کننده برای الکل ها، به دلیل پایداری در شرایط مختلف مورد توجه می باشد. واکنش استری شدن یکی از مهم ترین واکنشها در سنتزهای شیمیایی می باشد علاوه براین فرایند استری شدن به طور گسترده در سنتزهای صنعتی ترکیبهایی مانند عطرها، منومرها، مواد شیمیایی خوشبو و همچنین در صنعت داروسازی به کار گرفته می شود. ما در این پروژه روشهایی ملایم و موثر برای سنتز این گونه ترکیبها ارئه دادیم. همچنین در بخش دوم این پروژه، آلدهیدها با استفاده از واکنشگر تترامتیل آمونیوم بورهیدرید و درغیاب حلال احیا شدند.

واکنشهای آلی در حالت جامد توسط امواج ریزموج یا در غیاب آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان 1378
  غلامحسین ایمانزاده کرکرق   عبدالرضا حاجی پور

در دو دهه اخیر گزارش های زیادی در مورد استفاده از ریزموج در غیاب حلال برای تهیه مواد آلی و انجام واکنشهای شیمیایی در حالت جامد منتشر شده است . این گزارش ها کوتاه بودن زمان واکنش ، خلوص و راندمان بالای فرآورده ها، پایین بودن هزینه انجام واکنش . بالا بودن بهداشت و ایمنی فرآیند را از مهمترین مزایای این روشهای سنتزی عنوان می کنند. در این کار تحقیقاتی تعدادی از ترکیبهای آلی بوسیله روشهای فوق تهیه شده اند: 1 - اکسیم ها بعنوان ماده اولیه تهیه آمیدها، کتون ها، نیترون ها کاربرد زیادی در صنایع داروئی و پلیمر دارند. در این کار تحقیقی این ترکیب ها تحت تابش ریزموج در غیاب حلال از آلدئید و کتون مربوطه تهیه شده اند. 2 - اکسایش مواد آلی بوسیله پرمنگنات پتاسیم یکی از مهمترین واکنشهای شیمی آلی می باشد. در این پروژه اکسایش الکل ها به آلدئید و کتون مربوطه توسط پرمنگنات پتاسیم تثبیت شده روی آلومینا در غیاب حلال گزارش شده است . 3 - تبدیل اکسیم به کربونیل از جمله واکنشهای مهم در شیمی آلی است . از این واکنشها در فرآیندهای حفاظت زدایی و تهیه آلدئیدها و کتون ها استفاده می شود. در این کارپژوهشی اکسیم زدایی آلدوکسیم ها و کتوکسیم ها در غیاب حلال و در مجاورت پرمنگنات پتاسیم تثبیت شده روی آلومینا مورد بررسی قرار گرفته است . 4 - آریل سولفونها اهمیت خاصی در صنایع پلیمر دارند. پلیمر این ترکیبها از مقاومت حرارتی بالایی برخوردار هستند. در این پروژه تحقیقاتی این ترکیبها از واکنش آریل سولفونیل کلراید با هیدروکربن آروماتیک در مجاورت کلریدآلومینیم در غیاب حلال تهیه شده اند. 5 - 1،1 -بی (-2 نفتول) یک ترکیب کایرال است . این خاصیت باعث شده که این ماده در شیمی آلی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار باشد. در این کار تحقیقاتی، اولا" این ترکیب از جفت شدن اکسایشی -2 نفتول بوسیله کلرید مس در حالت جامد تهیه شده است ثانیا" اثرات القائی فضایی بعضی از ترکیبهای فعال نوری روی فرآیند جفت شدن مورد مطالعه قرار گرفته است .

بنزیل تری فنیل فسفونیوم کلرات ‏‎(btppc)‎‏ و بوتیل تری فسفونیوم کلروکرومات ‏‎(btppcc)‎‏ واکنشگرهایی جدید برای اکسایش ترکیبهای آلی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان 1380
  مرتضی ملکوتی خواه   عبدالرضا حاجی پور

در این کار تحقیقاتی تهیه ترکیبهای کربونیل دار از برخی مواد آلی و تهیه تری آزولین دی اونها از یورازول ها بوسیله واکنشگر بنزیل تری فنیل فسفونیوم کلرات و همچنین اکسایش الکلها بوسیله واکنشگر بوتیل تری فنیل فسفونیوم کلرو کرومات مورد بررسی قرار گرفته است . واکنشگر ‏‎btppc‎‏ می تواند الکلهای بنزیلیک را در مجاورت مقدار کاتالیزوری از آلومینیوم کلرید در استونیتریل جوشان با بازده های خوب به آلدهید ها و کتون ها مربوطه اکسید کند. تری متیل سیلیل و تترا هیدروپیرانیل اترهای بنزیلیک بوسیله واکنشگر ‏‎btppc‎‏ و در مجاورت کلرید حلال استونیتریل تحت واکنش محافظت زدایی اکسایش قرار می گیرند و به ترکیبهای کربونیل دار مربوطه تبدیل می شوند. واکنشگر ‏‎btppc‎‏ می تواند یورازول ها را با بازده های خوب به تری آزولین دی اونهای مربوطه اکسید کند. اکسایش یورازول ها در مجاورت آلومینیم کلرید در حلال دی کلرو متان و هم در فاز جامد (در غیاب حلال ) انجام شده اند. بوتیل تری فنیل فسفونیوم کلرو کرومات واکنشگر دیگری است که از آن برای اکسایش الکلهای بنزیلیک و آلیلیک در استو نیتریل جوشان استفاده شده است. از مزایای واکنشگرهای ‏‎btppc , btppcc‎‏ می توان به تهیه آسان آنها و پایداری در دمای محیط به مدت طولانی و اکسایش گزینش الکلهای بنزیلیک در حضور الکلهای آلیلیک و آلیفاتیک اشاره کرد . ضمن آنکه در تهیه تری آزولین دی اونها واکنشگر ‏‎btppc‎‏ هیچ اثری بر محصول حساس ندارد و استخراج محصول هم ساده است.