ویژگی های خاص گیاه کلزا و سازگاری آن با شرایط آب وهوایی اکثرنقاط کشور (2) سبب شده است کشت آن جهت تامین روغن خام مورد نیاز کشورتوسعه یابد.براساس آمارهای موجودتنهاهشت درصدروغن مورد نیازکشورازطریق تولیدات داخلی تامین می گردد (4). افزایش جمعیت کشور به بیش از 60میلیون نفر، افزایش سرانه مصرف روغن از 5/2 کیلوگرم به بیش از 14 کیوگرم وافزایش نسبت انرژی حاصله از روغن نباتی در جیره غذایی روزانه مردم ایران از 5/2 درصد به بیش از 21 درصد (3) مسئولین امر کشاورزی بالاخص وزارت جهاد کشاورزی را بر آن داشته است تا با بهره گیری از منابع موجود به توسعه توامان سطح زیر کشت کلزا وعملکرد محصول و روغن حاصله در واحدسطح همت گمارند (3). برداشت مکانیزه کلزا در ایران با رعایت یکسری نکات فنی وبرخی تنظیمات با کمباین های مرسوم غلات انجام می شود. این موضوع به واسطه عدم مهارت وآموزشهای کافی و وضعیت خاص محصول کلزا با اتلاف میزان قابل توجهی از محصول در مرحله برداشت همراه است (7). یکی از موارد قابل توجه در ارزیابی کمباین میزان تلفات ناشی ازعملکرد واحدهای مختلف کمباین است. در چند سال اخیر تولید کنندگان مختلف ادوات کشاورزی اقدام به تولید و عرضه چند نوع هد (پلاتفرم) مخصوص برداشت کلزا نموده اند که با نصب شدن به پلاتفرم معمولی برداشت غلات بنابر مشاهدات مزرعه ای توانسته اند تا حد زیادی از میزان ریزش واحد درو بکاهند. از طرفی بنگاه توسعه ماشین های کشاورزی نیز اقدام به ورود پلاتفرمی با نام بیزو ساخت آلمان، و توزیع آن بین زارعین مناطق مختلف نموده که در حال حاضر مورد بهره برداری قرار گرفته است. پلاتفرم های کلزا روی پلاتفرم غلات نصب شده و عمل برداشت را انجام می دهند. جهت کاهش میزان ریزش و جداسازی آسان بوته ها این پلاتفرم ها به یک شانه برش عمودی نیز مجهز شده اند. ترویج و تشویق زارعین برای بکار گیری این پلاتفرم ها در حالی صورت می گیرد که هنوز برای مسئولین و کاربران مشخص نشده است که کدامیک از این پلاتفرم ها از نظر عملکرد با موفقیت بیشتری کاربرد دارد. آنچه هسته اولیه رهیافت نظری این پژوهش قرار می گیرد این است که مسئولین کشاورزی در توسعه و ترویج و زارعین درانتخاب و کاربرد پلاتفرم های موجود همگی با این پرسش مواجهند که مناسب ترین پلاتفرم برای برداشت کلزا کدام است؟ چرا که پلاتفرم ها با داشتن ریزش قابل توجهی از محصول موجب از دست رفتن دسترنج چندین ماه تلاش و کوشش زارعین شده اند. بنابراین به نظر می رسد چنانچه یک مقایسه و ارزیابی روی این پلاتفرم ها انجام گیرد می تواند کشاورزان را در مسیر تغیرات مناسبی قرار دهد به گونه ای که میزان ریزش دانه در زمان برداشت به حداقل ممکن کاهش یابد. اهداف: 1-مقایسه و ارزیابی برداشت مستقیم کلزا به کمک پلاتفرم معمولی غلات با دیگر پلاتفرم های مخصوص برداشت کلزا 2-ارائه راهکار به مسئولین توسعه مکانیزاسیون برای ترویج تکنولوژی مناسب در برداشت کلزا 3-ارائه راهکار های کاربردی جهت کاهش میزان ریزش کلزا از دستگاه درو در کمباین ها 4- ارائه الگوی مناسب انتخاب دستگاه درو با توجه به شرایط کاری و روش های کاشت

تمام گیاهان طی چرخه زندگی خود معمولا در معرض انواع وسیعی از تنش های غیرزنده نظیر شوری، خشکی و.... قرار گرفته که رشد و نمو و عملکرد گیاهان را تحت تاثیر قرار می دهند. کلزا با نام علمیbrasica napus متعلق به خانواده چلیپائیان می باشد که در بسیاری از مناطق ایران به عنوان دانه روغنی کشت می گردد. این گیاه تحت تنش شوری روغن تولیدی و میزان رشد آن کاهش می یابد. بهبود مقاومت گیاهان به تنش های غیرزنده از جمله شوری مورد بررسی پژوهشگران بسیاری واقع شده است. تنش شوری سبب تولید سیگنال هایی است که باعث بیان ژن های تحمل به شوری می شود. هدف از این پژوهش بررسی میزان بیان برخی از ژن های کارکردی موثر در تنش شوری بر روی گیاهچه های کلزا رقم 401 و چندین لاین دابل هاپلوئید آن بود. بدین منظور بذور گیاهان در سه تکرار کشت شده و در مرحله 5_4 برگی در معرض تنش شوری قرار گرفتند. نمونه گیری در فواصل زمانی 2، 6 و 24 ساعت پس از اعمال تنش و همچنین از گیاهان شاهد صورت گرفت. پس از استخراج rna و سنتز cdna میزان بیان ژن با استفاده از تکنیک real time pcr بررسی شد. پس از آنالیز نتایج میزان بیان ژن گلوتامات دهیدروژناز در تمامی زمان ها در تمام لاین ها و رقم 401 کاهش بیان نشان داد. ژن دلتا 1-پیرولین 5-کربوکسیلات سینتتاز در لاین های قوی و متوسط همانند رقم 401 افزایش بیان از خود نشان دادند، در صورتی که در لاین ضعیف کاهش بیان بروز نموده بود. ژن پرولین دهیدروژناز در لاین های قوی و متوسط همانند رقم 401 کاهش بیان از خود نشان دادند در صورتی که در لاین ضعیف افزایش بیان بروز نموده بود. در مورد ژن گالاکتینول سینتتاز در لاین های قوی و متوسط همانند رقم 401 افزایش بیان از خود نشان دادند در صورتی که در لاین ضعیف کاهش بیان بروز نموده بود.

شوری در بسیاری از مناطق خشک و نیمه خشک جهان به عنوان یک مشکل اساسی و عامل محدود کننده رشد، کیفیت و عملکرد گیاهان زراعی از جمله کلزا محسوب می شود، بنابراین افزایش تحمل به شوری به منظور تولید پایدار محصول امری ضروری است که از طریق شناسایی و تعیین میزان بیان ژن های دخیل در پاسخ و تحمل به تنش امکان پذیر است. درتحقیق حاضرالگوی بیان چهارژن گلوتامات دهیدروژناز(gdh)، پرولین دهیدروژناز(pdh)، گالاکتینول سینتاز( (gsو دلتا-پیرولین-5-کربوکسیلات-سینتاز (p5cs)درپاسخ به تنش شوری با استفاده از تکنیک qrt-pcr مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور گیاهچه های کلزا (.brassica napus l) رقمrgs003 در مرحله 5-4 برگی در معرض 150 میلی مولارnacl قرار گرفتند. آزمایش با دو تکرار بیولوژیکی و دو تکرار تکنیکی در گلخانه گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین انجام شد. نمونه گیری در فواصل زمانی 30 دقیقه،1 ،2 ،6 ،12 و 24 ساعت پس از اعمال تنش، از برگ گیاهان شاهد و تحت تنش صورت گرفت.نتایج الگوی بیان ژن گلوتامات دهیدروژناز حاکی از کاهش تجمع رونوشت این ژن در ساعات اولیه و افزایش آن در ادامه ساعات تنش بود. بالعکس،رونوشت ژن های پرولین دهیدروژناز، گالاکتینول سینتاز و دلتا-پیرولین-5-کربوکسیلات-سینتاز در تمامی زمان های مورد بررسی پس از اعمال تنش، افزایش یافته بود. با توجه به نتایج بدست آمده، گالاکتینول سینتاز می تواند به عنوان کاندیدای مناسب ژن تحمل به شوری مورد توجه قرار گیرد. همچنین افزایش بیان ژن دلتا-پیرولین-5-کربوکسیلات-سینتاز در تمامی زمان های مورد مطالعه پس از اعمال تنش، موید نقش مثبت این آنزیم در افزایش پرولین جهت مقابله با اثرات مخرب تنش است.