پیشگفتار تحقیق و پژوهش درباره ی حافظ و شعر او بسیار است، اما اندیشه های بلند این شاعر بلند آوازه ی فارسی در باغ سرسبز سخن پارسی همچنان رازناک و رمزگونه پابرجاست و محقّقان را برآن می دارد تا زوایای پنهان این اندیشه ها را در اشعار پربار او هویدا نمایند. تحقیق موجود، نگاه حافظ به جهان و مافیها را از پنجره ی طبیعت نشان داده و سعی دارد اشعار زیبای این شاعر آزاداندیش را با محوریت گل و گیاه، مورد بررسی بلاغی و اساطیری قرار دهد و هنرهای موجود در آن ها را به تصویر بکشد، اما از آنجا که هریک از این حوزه ها بسیار گسترده اند و قابلیت بررسی جامع و مانع آنها در توان این متن نیست، لذا تنها بخش هایی از شاخه های مختلف ـ اسطوره های گیاهی، انواع تشبیه، شخصیت بخشی، سمبل، انواع ایهام و معانی ثانوی جملات ـ علوم مذکور را در خدمت بررسی گل ها و گیاهان غزل حافظ درآورده، تا بتواند تنها اندکی از زیبایی و فریبایی هنر او را در معرض دید خوانندگان قرار دهد و در واقع نشان دهد که چگونه کاربرد هنری گل ها و گیاهان در غزلش، انعکاس دهنده ی تجربه های ناب روحانی، بینش و طرز تفکر اسطوره ای و در واقع لایه های پنهان روان حافظ است.

چکیده مولانا در شش جلد مثنوی در قالب چهارصد و یازده داستان به بیان عمده ترین موضوعات و اندیشه های مورد نظر خود پرداخته است. این داستان ها همچون حلقه های زنجیر به یکدیگر متّصل هستند، چنان که در دل هر داستان، داستانی دیگر می آورد. نام دیگر داستان در داستان اپیزود است. تعریف لغوی اپیزود چنین است: «داستانی است ضمن داستان که هدف از آوردن آن دادن تنوّع به داستان اصلی است. واقع? جالبی است که بر داستان افزوده می شود، اپیزود را می توان از متن اصلی جدا کرد و قصّه ای کوتاه از آن پرداخت. داستان در داستان از گون? داستان سرایی تمثیلی است. باید گفت: مولانا به شیو? داستان سرایی هندی از جمله کلیله دمنه و مقدم تر از آن پنجاتنتره توجّه داشته است. به هر صورت تاکنون در هیچ اثری به صورت مستقل به موضوع پیوندهای ساختاری و محتوایی داستان های مثنوی پرداخته نشده است. این پژوهش تحت عنوان « بررسی الگوی چینش اپیزودها و پیوند آن با ساختار و محتوا در مثنوی مولوی» در سه فصل انجام شده است. تلاش این پژوهش بر این است تا شناخت بهتری از مثنوی و شیوه-های داستان سرایی کهن به دست آوریم. پرسش پژوهش این بود که پیوند اپیزودها با ساختار و محتوای متن در مثنوی مولوی چگونه است؟ روش پژوهش به صورت توصیفی، تحلیلی بوده و کلّیّ? اطّلاعات موجود در پژوهش از لابه لای متن مثنوی به دست آمده است. پژوهشگر با توصیف و تحلیل داده ها به شرح یافته های خود پرداخته است. یافته ها نشان می دهند: مولانا شاعری با اطّلاعات وسیع از تمام علوم و پیشه های روزگار خویش است. در شیو? داستان سرایی او داستان ها درون یکدیگر سر بر می آورند به دین سبب برخی بر این باورند که مولانا داستان-هایی را به صورت ناقص رها کرده است. با توجّه به بررسی های این پژوهش، هم? داستان ها به پایان منطقی خود رسیده اند و داستان ناقصی در مثنوی دیده نمی شود. کاربرد اپیزود یا شگرد تعلیق آفرینی با آمدن داستانی در درون داستان دیگر به خوبی برای جلب توجّ? مخاطب و شرح اندیشه های پیچید? مولانا به کار گرفته شده است. تک بیت ها و ابیات فشرد? ماقبل داستان ها نیز از آشفتگی ساختار معنایی جلوگیری می کنند و پیوند ساختاری و معنایی اپیزودها را با متن تقویت می کنند. آن چه بسیار مهم است آن است که آنچه موجب بسط مطالب در مثنوی معنوی می شود، پیوند و مشابهت موضوعی درونمایه داستان ها است. بسامد پیوند و مشابهت موضوعی در بیان داستان هایی با درونمایه های مشترک و یا در پیوند با موضوع اصلی، اساسی در شکل گیری الگوی چینش اپیزودها در متن مثنوی است. واژه های کلیدی: مثنوی معنوی، جلال الدّین محمّد بلخی رومی، داستان در داستان، اپیزود.

اثر مورد توجّه ما در این پایان نامه به عنوان یکی از آثار تعلیمی، قابوس نامه نوشت? عنصرالمعالی کیکاووس-بن قابوس وشمگیر از نویسندگان مشهور قرن پنجم است که اندرزنام? خود را در چهل و چهار باب با هدف تعلیم فرزندش تألیف کرده است. عنصرالمعالی که خود از شاهزادگان آل زیار بوده است بسیاری از متون اصیل پهلوی را در دست داشته و در جریان تدوین اثر بسیاری از حکایات باستانی را که حاوی باورها، ارزش ها و عناصر ایرانی در حوز? مفاهیم اجتماعی، اخلاقی و تربیتی است روایت کرده. از طرف دیگر تبلیغات و کوشش های علویان در سواحل دریای مازندران که منجر به گسترش گرایش های شیعی در ایران و همچنین توسع? اسلام در میان دیلمیان شده بود، سبب نفوذ عناصر و ارزش های اسلامی در قالب پندها، کلمات قصار و حکمت آمیز در ادبیّات شد. در این میان قابوس نامه هم از این ویژگی بی بهره نمانده و به شیو? استشهاد و تمثیل و تلمیح به آیات و روایات و احادیث اسلامی بازتاب دهند? ویژگی ها و عناصر اسلامی است. بنابراین فرهنگ اسلامی به گونه ای با روح فرهنگ ایرانی در قابوس نامه آمیخته شده است. قصد نگارنده بر این است که عناصر اسلامی این اثر را که با عناصر و اعتقادات ایران پیش از اسلام پیوند داشته است مورد بررسی قرار دهد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.