چکیده سرده بومادران(achillea) از تیره کاسنی(compositae) در ایران 19 گونه گیاه علفی و اغلب معطر دارد. براساس منابع معتبر در طب سنتی تعدادی از آنها بعنوان گیاهان داروئی برای بندآوردن خون و علاج زخمهایی که با خونریزی همراه بوده است مورد استفاده قرار می گرفته اند. گیاهان سرده بومادران، به علت داشتن ترکیبات فعال زیستی از جمله آلکالوئیدها، گلیکوزیدها، روغنهای فرار و ... مورد توجه محققان می باشند. با توجه به اهمیت گسترده آلکالوئیدها به عنوان یکی از اجزای تشکیل دهنده فعال و دارویی موجود درگیاهان سرده بومادران، هدف عمده این پژوهش استخراج، جداسازی، شناسایی و تعیین ساختمان آلکالوئیدها در گونه بومادران ویلهلمسی(achillea wilhelmsii c. koch) بوده است. نمونه های گلدار این گیاه از یکی از رویشگاه های طبیعی آن در منطقه چاروسای استان کهگیلویه و بویراحمد جمع آوری گردید. نمونه های پودر شده سرشاخه های هوایی(شامل گل آذین و برگها) برای جداسازی آلکالوئیدها مورد استفاده قرار گرفتند استخراج آلکالوئید ها به روش بخش سازی عصاره متانولی و سپس تخلیص آنها از طریق کروماتوگرافی ستونی و لایه نازک انجام گرفت. شناسایی و تعیین ساختمان آلکالوئید غالب این گونه بر اساس روش های نوین طیف سنجی (h- nmr1، c- nmr13، 135 dept، 90 dept، cosy، hmbc، hsqc، ir و ms) صورت گرفت. بر اساس داده های طیف سنجی این آلکالوئید با نام "n- (5 و 6- دی متوکسی- 3 اکسو- 3h- پیرولیزین- 1- ایل ) 3 و 4- دی متوکسی- بنزآمید"از دسته آلکالوئیدهای پیرولیزیدینی شناسایی گردید. این آلکالوئید برای اولین بار در ایران و جهان گزارش می شود.

داروهای متعدد با مکانیسم های متفاوت جهت کنترل دیابت نوع 2 وجود دارد. یکی از راههایی که سبب پیشگیری از جذب گلوکز در سیستم گوارشی می شود مهار فعالیت آنزیم گوارشی آلفا آمیلاز است که در نهایت موجب کاهش گلوکز خون می شود. در این پایان نامه هدف بررسی تاثیر عصاره های مختلف اندام هوایی گیاهان phlomis kurdica، phlomis bruguieri، phlomis rigida (گوش بره طناز،گوش بره تماشایی)، phlomis olivieri(گوش بره،چماله)، phlomis caucasica(گوش بره قفقازی)، phlomis anisodonta (گوش بره)، phlomis persica (گوش بره ایرانی)، satureja sahendica (مرزه سهندی)، satureja mutica(مرزه جنگلی،مرزه سفید(،hymenocrater bituminosus، stachys byzantina(سنبله ای نقره ای)، scutellaria tournefortii (بشقابی شمالی)، salvia macrosiphon(مریم گلی لوله ای)،salvia limbata (مریم گلی لبه دار) بر روی آنزیم آلفا آمیلاز است. از اندام های مورد نظر گیاهان مذکور، توسط حلال های اتیل استات، متانول، آب-متانول، بوتانول عصاره های مختلف تهیه شد و اثر باز دارندگی عصاره های حاصل بر فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز بررسی شد. در ادامه غلظتی از هر عصاره که برای مهار 50 درصد از فعالیت آنزیم ها مورد نیاز است ((ic50، محاسبه شد و با آکاربوز که یکی از داروهای مهار کننده آنزیم آلفا آمیلاز است، به عنوان کنترل مثبت مقایسه شد. نتایج نشان داد که اثر ic50 آکاربوز بر آنزیم آلفا آمیلاز 8/1 بوده و از میان عصاره های مختلف هریک از گیاهان، بیشترین اثر ic50، بر آنزیم آلفا آمیلاز به شرح زیر به دست آمد : عصاره اتیل استات گیاه phlomis bruguieri با 9/1 =ic50 دارای بیشترین اثر و پس از آن عصاره بوتانولی گیاه phlomis persica با6/3 = ic50 دارای اثر مهار کنندگی بر روی آنزیم آلفا آمیلاز است.

چکیده: هدف اصلی اندازه گیری و مقایسه میزان قدرت مهارکنندگی عصاره ها و فراکشن های پلار دو گیاه phlomis rigida و phlomis kurdica بر روی آنزیم تیروزیناز به روش assay mushroom tyrosinase به منظور دستیابی به منابع طبیعی جدید جهت درمان اختلالات ناشی از هایپرپیگمانتاسیون. اهداف فرعی الف) تعیین و مقایسه میزان توتال فنول موجود در عصاره ها و فراکشن های پلار بدست آمده از دو روش عصاره گیری به روش folin-ciocalteau assay ب) تعیین و مقایسه میزان توتال فلاونویید موجود در عصاره ها و فراکشن ها به روش aluminium chloride colorimetric پ) تعیین و مقایسه فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره به روش dpph assay