آموزش محیط زیست، درسی برای زندگی است. این نکته بدین معناست که آموخته ها و اندوخته های زیست محیطی ما می بایست به عمل تبدیل شده و در زندگی روزمره و رفتار فردی و اجتماعی ما بازتاب یابد. آنچه دراین زمینه قابل تأمل است نقش و اثری است که نظام های آموزشی در آموزش رفتارهای زیست محیطی از همان روزهای آغازین آموزش رسمی از طریق محتوا و کتاب درسی باید مدنظر قرار دهند. لذا هدف پژوهش حاضر، بررسی محتوای کتاب های درسی علوم تجربی دوره عمومی به لحاظ توجه به معضلات زیست محیطی و حفاظت از محیط زیست است. به این منظور کتاب های درسی علوم تجربی 8 سال دوره عمومی (اول، دوم، سوم، چهارم، پنجم، ششم، هفتم و سوم راهنمایی) در سال تحصیلی 93-92 با روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی با استفاده از ابزار فهرست وارسی تحلیل محتوا که شامل هفت مولفه اصلی، معضلات زیست محیطی (هوا، آب، خاک و صوت)، حفاظت منابع طبیعی، تفکیک زباله و بازیافت آن، نقش انسان در محیط زیست و 93 مولفه فرعی مورد بررسی قرار گرفت. پایایی این ابزار توسط کارشناسان صاحب نظر90/1 درصد به دست آمده است. نتایج نشان داد که بیشترین توجه در کتاب علوم تجربی پایه هفتم و کمترین توجه در کتاب علوم تجربی سوم ابتدایی نسبت به مولفه های زیست محیطی شده است. بطور کلی در کتاب های علوم تجربی بیشترین توجه به نقش انسان در محیط زیست و کمترین توجه به آلودگی صوتی شده است.

برنامه درسی تلفیقی، با ایجاد یکپارچگی در تجربیات یادگیری دانش آموزان و ارتباط آن با نیازها، علایق و واقعیت های زندگی، باعث افزایش انگیزه و یادگیری بهتر فراگیران می شود. بنابراین محقق در این پژوهش به بررسی ضرورت و حدود تلفیق علوم تجربی دوره اول متوسطه و پیشنهاد شیوه ای مناسب برای انجام این کار پرداخته است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی، توصیفی، پیمایشی است. جامعه آماری کلیه دبیران علوم تجربی دوره راهنمایی و فیزیک، شیمی، زیست شناسی و زمین شناسی دوره متوسطه در سال تحصیلی 92-1391 می باشد که از این میان دبیران منطقه 9 تهران به روش تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. روایی پرسش نامه (شامل پانزده سوال بررسی ضرورت و نوزده سوال بررسی حدود تلفیق) به عنوان ابزار گردآوری داده ها، به روش روایی محتوایی توسط اساتید حوزه های برنامه ریزی درسی و علوم پایه بررسی شد. پایایی پرسش نامه با استفاده از نرم افزار spss و به روش آلفای کرونباخ، برای پرسش نامه های مربوط به ضرورت، شدت و وسعت تلفیق به ترتیب 901/0، 721/0 و 889/0، به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss و آزمون های t تک نمونه ای و فریدمن استفاده شد. طبق نتایج حاصل شده، به علت تأثیر تلفیق بر مواردی مثل یادگیری و کمک به برنامه ریزان درسی، تلفیق علوم تجربی دوره اول متوسطه ضروری است و شدت و وسعت این تلفیق بهتر است به گونه ای باشد که سرفصل های علوم طبیعی با یکدیگر مرتبط شوند. برای ارائه محتوای تلفیقی نیز می توان از رویکردهای خاص مانند رویکرد sts استفاده کرد. با بررسی اسناد و مدارک مختلف و برنامه های درسی چند کشور و با توجه به نتایج حدود تلفیق در پژوهش حاضر، شیوه میان رشته ای به عنوان مناسب ترین شیوه تلفیق علوم تجربی دوره متوسطه اول انتخاب شد.