نام پژوهشگر: رحیم سرور
جواد حقیقی اوژن کریمی
یکی از نیازهای اساسی هر جامعه انسانی ،مسکن و سر پناه مناسب وبه تبع آن محیط زیست ایمن ودارای حداقل شاخصه های مناسب جهت ادامه حیات می باشد. با وجود قدمت طولانی کشور ایران در زمینه شهر سازی که به دهها قرن پیش باز می گردد،اما توسعه نامتوازن اقتصادی در طول نیم قرن اخیر ولحاظ ننمودن زیر ساختهای لازم زیستی وشهری در روند توسعه کشور،پدیده مهاجرت بی رویه روستائیان وساکنان شهرها وبخشهای کوچک وتشکیل کلان شهرها،ساختاری ناهنجار در مرکز وحاشیه این گونه شهرها وبه خصوص تهران پدیدآمد که با شاخصهای پایداری واستانداردهای زیستی فاصله ای بس عمیق دارد. تنگناها وفرسودگیهای کالبدی وکارکردی ،وظایف جاری وروزمره اش را با اختلال وچالش وآینده اش را با تهدید مواجه ساخته است.چنین پدیده ای نه تنها به دلیل کمبود منابع مالی است،بلکه نتیجه حاکمیت بد،سیاستهای ناموفق و چارچوب های قانونی و نظارتی نامناسب است. یکی از آشکارترین مولفه های محلات فرسوده شهری فقر است.فقر عاملی است که افراد را از تصمیم گیری آزاد در زندگی و ساماندهی مناسب آن محروم می سازد.نداشتن پشتوانه های اقتصادی وفرصتهای محدود برای کسب درآمدنشان می دهد که افراد فقیر در مقایسه با سایر افراد جامعه بسیار آسیب پذیر هستند. فقر چهره خود رابه شیوه های مختلف نمایان می سازد که از جمله آنها نبود سلامت وبهداشت،بی سوادی ،طرد شدن از جامعه و فقدان شخصیت اجتماعی است. مهم ترین عامل موثر در مشارکت واقعی مردم ،سیاستهای ملی وچگونگی نگرش حاکمان به جامعه است.درجوامعی که شهروندان به عنوان افرادی توانمند وآگاه به ویژه از سوی دستگاه حاکم در نظر گرفته نمی شوند،مشارکت واقعی به مشارکتهای عالی با اهداف خاص تنزل می یابد. یکی از این محلات که به دلیل مشکلات ذکر شده در قلب پایتخت وبا قدمتی بسیار بالا به بافتی ناکارآمدو دارای مشکلات فراوان تبدیل شده است ومجموعه اقدامات نهادهای دولتی ،عمومی وخصوصی تا کنون موفقیت خاصی را نداشته است،محله سیروس درمنطقه مرکزی پایتخت است. این منطقه در دویست سال گذشته مرکز بسیاری از حوادث تاثیر گذار کشور بوده است و زمانی نه چندان دور منطقه ای برخوردار ومحل زندگی مرفه جامعه بوده است در اثر نگاه صرف تجاری ونادیده انگاشتن نیازهای اولیه خدمات زیستی وشهری به وضعیت ناگوار کنونی تبدیل گردیده است. آن چه مسلم است در اجرای هرگونه طرحی لازم است کاربران آن ومحدودیت های اجتماعی آن مورد توجه قرار گیرند. راهکار عملی جهت ریشه کن این پدیده در بافت های فرسوده ،رهیافت توانمندسازی است که در دو دهه اخیر به عنوان یک شیوه مناسب جهت رویایی با این معضل اندیشیده شده است که در این راستا بررسی جمعیت شناختی ساکنان ونظرات ودیدگاههای آنان مشارکت هرچه بیشتر در نوسازی بافت منطقه را در برخواهد داشت. کلید موفقیت برنامه های توانمندسازی ،مشارکت تمامی گروههای ذینفع از جمله سازمانها و نهادهای دولتی وغیر دولتی وشهروندان در فرآیند انجام آن است.تقویت حس مشترک در بین گروههای ذینفع وآگاه نمودن شهروندان نسبت به سرنوشت آنان در چرخه زیست بوم شهری اولین گاهی است که زمینه لازم را بر ثمر بخشی مجموعه اقدامتی که با هدف توانمدسازی انجام می شود،فراهم می سازد ضمن آنکه بدون همکاری نهادهای غیر دولتی چون شهرداری وبخش خصوصی ومشارکت همه جانبه آنان موفقیتی حاصل نخواهدشد. مسئله ای که این تحقیق به دنبال برنامه ریزی صحیح. جهت تحقق آن است.درجهت بررسی موارد مرتبط بااین تحقیق درمحله سیروس تهران ابتدا باهدف تعیین خط مشی اصلی درانجام کار معضلا ت حاکم برمحله مذکورعلی الخصوص خانه هاودسترسیهای نامناسب وپرمخاطره بعنوان مساله اصلی محقق باید موردتوجه قرارگیرد. پس از تعیین فرضیات متناسبی که بتواندبعنوان محوراصلی بررسیهای آتی مورداستفاده قرارگیردونیزروش انجام آن که ازطریق جمع آوری نظرات ساکنین درقالب یک پرسشنامه انجام میپذیرد، جمع آوری وتحلیل داده ها بااستفاده ازنرم افزارهای آماری مناسب صورت خواهدپذیرفت.درنهایت پس ازتحلیل نتایج وبررسی پذیرش یاردفرضیات، پیشنهادات مناسب جهت رفع مساله تحقیق بیان خواهدشد. درضمیمه تحقیق نیز براساس اطلاعات گردآوری شده درمراحل قبل ابتدا نسبت به تدوین برنامه راهبردی اقدام ودرضمیمه بعدی جهت اجرای صحیح وارزیابی اصولی آن کارت ارزیابی متوازن به عنوان ابزاری کارآمدمعرفی خواهدشد.
پریوش عطاپور جواد رحیمی مقدم
رویکرد به گردگشگری امروزه در اقتصاد جهانی به عنوان یک پارامتر بسیار مهم در روند پویایی اقتصاد محلی می باشد. توسعه صنعت گردشگری که اقتصاددانان آن را سومین پدیده اقتصادی پویا و روبه رشد بعد از صنعت نفت و خودروسازی می دانند به عنوان یکی از نیازهای اساسی هر کشور مطرح می گرددد. یکی از مهم ترین منابع و جاذبه های گردشگری در جهان گردشگری تاریخی است که ایران با دارا بودن جاذبه های تاریخی بی نظیر که تعدادی از آنها در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده اند از موقعیت ممتازی در این زمینه برخوردار است. شهر کرمانشاه که در پژوهش مزبور مورد بررسی قرار گرفته از جمله مناطقی است که به دلیل دارا بودن توانمندیهای زیاد گردشگری به خصوص گردشگری تاریخی و همچنین به دلیل مجاورت با کشور عراق از موقعیت ممتازی جهت جذب گردشگران عراقی برخوردار است. در پژوهش مزبور با طرح فرضیاتی ابتدا به صورت مشروح جاذبه های طبیعی پیشینه و تاریخی منطقه معرفی و سپس به بررسی فرضیات جهت جذب گردشگرانی که از کشور عراق وارد کرمانشاه می شوند پرداخته ایم و ضمن فهرست نمودن نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدها در قالب مدل swot به ارائه استراتژی ها در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و زیست محیطی منطقه پرداخته ایم. با این نگاه که با به کارگیری راهبردی مناسب و کارشناسانه به جذب گردشگران عراقی در این شهر به معرفی آثار تاریخی و فرهنگی و آشنایی با آداب ورسوم ریشه دار ساکنان این مرز و بوم بپردازیم.