نام پژوهشگر: عباس سلامی

بحوث استدلالیه فی ولایت الفقیه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1380
  عباس سلامی   علی هاشمی مطر

در این اثر، مبانی عقلی و نَقلی ولایت فقیه و برخی شبهه ها و ایرادهای نصب یا انتخاب ولّی فقیه در عصر غیبت مطرح و پاسخ داده شده و امکان وقوع ولایت فقیه در عصر حاضر و مراحل و مراتب اثبات ولایت برای فقیه از دیدگاه فقهای امامیّه واکاوی گردیده است. این پژوهش در نه فصل سامان گرفته است. نویسنده در فصّل اول مفهوم لغوی و اصطلاحی ولایت و فقیه را بیان کرده است. در فصل دوم به بحث درباره خلافت الهی، معنای لغوی و اصطلاحی خلافت، مفهوم خلافت تکوینی و تشریعی و اثبات مقام فعلی و فاعلی خلافت می پردازد. در فصل سوم به تحلیل امکان و وقوع ولایت برای فقیه پرداخته و مباحث ثبوتی و اثباتی ولایت فقیه را بررسیده و شواهدی در این زمینه از حاکمیت معصوم و تحقّق ولایت فقیه در عصر حاکمیت، عدم بسط ید معصوم و حالت غیبت معصوم( نقل کرده است. در فصل چهارم به اثبات ولایت برای فقیه در مقام فعلی و فاعلی می پردازد و شروط تنفیذ ولایت برای ولّی و نقش مردم در پذیرش ولایت او را تبیین می کند. در فصل پنجم مبادی تصوّری ولایت فقیه و مراد از ولایت ذاتی و عَرضی، ولایت طولی، ولایت عرضی، مراد از ولایت و حزب الله، نیابتی یا وکالتی بودن ولایت فقیه و فقهی یا کلامی بودن مبحث ولایت فقیه واکاوی شده است. در فصل ششم مبادی تصدیقی ولایت فقیه و ادلّه عقلی و نَقلی مربوط به آن، مانند استناد به برخی آیات قرآنی و روایات معصومین( و برخی اِشکال های وارد شده در این زمینه مطرح گردیده، و نیز به بررسی صحّت سند و دلالت روایت درباره ولایت فقیه می پردازد. در فصل هفتم شروط ولّی فقیه و تحقّق ولایت برای وی، مانند عِدالت، مدیرّیت و علم به فقه (اجتهاد مطلق) و کفایت داشتن در امور سیاسی و اجتماعی را می خوانیم. در فصل هشتم چگونگی تعیین ولّی امر به ویژه نظرّیه نصب و انتخاب ولّی فقیه تجزیه و تحلیل شده و کیفیت تعیین ولّی فقیه با استناد به آیات قرآن کریم و روایات معصومین( بیان شده است. فصل نُهُم نیز به تبیین فلسفه غیبت امام معصوم( و ادلّه عدم جواز مزاحمت ولایت فقیه با ولایت معصوم( در عصر غیبت و وحدت این دو نوع ولایت اختصاص دارد.