نام پژوهشگر: پرهام شناور
محمدرضا زارع زاده مهدی کسرایی
آفت ها سالانه خسارت های قابل توجهی به محصولات کشاورزی موجود در مزرعه و ذخیره شده در انبارها وارد می کنند. این خسارت ها به صورت از بین رفتن و آلودگی مواد غذایی، هزینه های سم پاشی، ضررهای ناشی از ورود ماشین های سم پاش به مزرعه و ایجاد مسمومیت، بروز پیدا می کنند. با توجه به فرکانس های قابل درک برای هر آفت و ارسال آن فرکانس ها می توان آفت را آزار داد و به این ترتیب آن را دور نمود. هدف از این پژوهش تعیین فرکانس آزاردهنده آفت زنجرک ذرت و مطالعه اثر امواج فراصوت روی آن بود. در این کار یک سیستم الکترونیکی ارسال کننده امواج فراصوت طراحی و ساخته شد. این سیستم شامل 5 عدد فرستنده است که قادر به ارسال امواج فراصوت از 15 تا حدود 100 کیلوهرتز می باشد. فرستنده ها بر روی یک سیستم مکانیکی که با برنامه solidworks طراحی شد قرار گرفته اند به طوری که با حرکت چرخشی رفت و برگشتی خود موجب ارسال امواج در همه جهت ها می شوند. آزمایش ها به صورت آزمایشگاهی بر روی آفت زنجرک ذرت (l. striatellus) صورت گرفت و درصد آفت های دور شده از منبع ارسال امواج به کمک کارت های چسبان جمع-آوری، تشخیص و مورد شمارش قرار گرفتند. پارامتر های مورد آزمایش فرکانس، اثر زمان و نور بود. آزمایش ها در 5 فرکانس (25، 30، 35، 40 و 50 کیلوهرتز) و یک آزمایش شاهد، دو بازه زمانی کم و زیاد و سه نوع شرایط نوری (شدت نور یکسان، ارسال نور و صوت هر دو از یک جهت و ارسال نور و صوت از دو جهت مختلف) با 3 تکرار انجام شدند. نتایج نشان داد که فرکانس های 30 و 35 کیلوهرتز در دور نمودن زنجرک ها موثرتر بودند و تفاوت معنی داری با سایر فرکانس ها (در سطح 5%) داشتند. همچنین تأثیر زمان در آزمایش های تعیین فرکانس آزاردهنده و نیز ارسال نور و فراصوت از دو جهت مقابل، بر روی واکنش آفت زنجرک ذرت معنی دار بود. از لحاظ پارامترهای نوری، مشخص شد که تأثیر نور در جذب نمودن زنجرک، بیشتر از دورکنندگی امواج فراصوت می باشد. همچنین بیشترین مقدار دورکنندگی موثر (ere)، مربوط به آزمایش بررسی تأثیر امواج فراصوت روی زنجرک در شرایط یکسانِ نوری و در زمان 20 ساعت بود.