نام پژوهشگر: بتول زمانی

سیمای حضرت موسی (ع) در مثنوی مولوی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - مجتمع علوم 1378
  بتول زمانی   محمد غلامرضایی

نام موسی (ع) یکصد و سی و شش بار، یعنی بیش از دیگر پیامبران در قرآن کریم مذکور است. موسی (ع) در شعر مولوی نماد اولیا، هادیان مشفق، سالکان، پیشوایان سلوک، عامل قهر الهی و رمز عقل و رحمت و مظهر آداب دانان و مترسمان و پرسشگران بی غرض است. در مقابل وی ، فرعون نماد وهم ، نفس ، تن ، مکر و فریب ، تکبر، عناد ، قدرت صوری و ظاهری و رمز استغراق در عالم حس است. داستان تولد موسی(ع) نشانه ای است برای محتوم بودن قضا و قدر الهی. گوینده مثنوی از تضاد و چالش این دو شخصیت ، خواننده را به جانب حقیقت راهنمایی می کند. وی از سایر عناصر داستان نیز رمزهایی می سازد تا به یاری آن ، مفاهیم بلند خود را بیان کند. داستانهای این پیامبر در مثنوی گاهی از قرآن کریم و گاهی از قصص و تفاسیر اسلامی و تواریخ ماخوذ است و گاهی نیز ساخته و پرداخته ذهن توانمند خود اوست.