نام پژوهشگر: رضا تقیان ورزنه

نقدوبررسی مکتب اخلاق توصیه گرایی هیر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور مرکز - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1391
  رضا تقیان ورزنه   مهدی زمانی

مکتب اخلاقی توصیه گرایی هیر که یکی از مکاتب مطرح در فرااخلاق دوران معاصر است بر اساس مبانی و تحت تأثیر جریانات فکری و دیدگاه های اخلاقی خاصی تأسیس و نشو و نما یافته است. در حالی که احساس گرایان مفاهیم و احکام اخلاقی را تا سرحد بی معنایی و مفهوم نما بودن تنزل داده بودند؛ هیر تحت تأثیر متفکران بزرگی چون هیوم، کانت، و پوپر و نیز حوادث زمانه از جمله جنگ جهانی دوم و با هدف اعتلای علم اخلاق و حل مشکلات اخلاقی فراروی انسان معاصر مدعی تأسیس نظامی اخلاقی است که در آن آزادی فاعل اخلاقی و عقلانیت احکام آن تأمین و تضمین شود. به همین دلیل با طبیعت گرایی، که به زعم او، از تأمین اساسی ترین ادعای خود، یعنی، عقلانیت احکام اخلاقی ناتوان است؛ و استقلال علم اخلاق و نیز آزادی فاعل اخلاقی را زیر سوال می برد به شدت مخالف است. از نظر او توصیه ای بودن احکام اخلاقی و تعمیم پذیری آن ها، آزادی فاعل اخلاقی و عقلانیت احکام اخلاقی را تأمین و تضمین می کنند. هیر تحت تأثیر فلاسفه تحلیلی تلاش می کند با بررسی ویژگی های منطقی مفاهیم اخلاقی و تعمیم پذیری احکام اخلاقی سازوکاری مناسب برای امکان استدلال اخلاقی فراهم آورد. یکی از مهمترین انتقادها بر اصل تعمیم پذیری چگونگی تشخیص موارد مشابه است. هیر معتقد است با استفاده از روش ابطال پذیری پوپر، و در نظر گرفتن نقش موثر قو? تخیل، می توان تا سرحد امکان به واقعیت نزدیک شد؛ و با استخراج اجزاء مفید نظام های اخلاقی متکثر و چینش آن ها بر اساس قواعد منطقی نظام اخلاقیی پدید آورد که مشتمل بر هم? محاسن مکاتب اخلاقی بوده و از معایب آن ها دور باشد. تجرب? ناموفق هیر هم چون سایر مکاتب اخلاقی دوران معاصر نشان داد که علم اخلاق بی توجه به هم? ابعاد وجودی انسان، به ویژه بعد معنوی او، بنایی سست ولرزان است. کلید واژه ها: هیر، فرااخلاق، طبیعت گرایی، توصیه گرایی، تعمیم پذیری، استدلال اخلاقی، تفکر شهودی، تفکر نقدی.