نام پژوهشگر: محمدرضا واعظی کاخکی
الهام ایزی احمد مجد
گل طاووسی یا cytisus scoparius گیاهی از تیره بقولات (fabaceae) می باشد که به دلیل زیبایی گیاه و گل های آن، کشت روزافزون آن در پارک ها، حاشیه بزرگراه ها و فضای سبز شهرها معمول گردیده است.در این پژوهش، ساختار تشریحی اندام های زایشی و مراحل تکوین دانه های گرده گل طاووسی با استفاده از روش های متداول سلول ـ بافت شناسی و با به کارگیری میکروسکوپ نوری بررسی شد. ویژگی های فراساختاری دانه های گرده با استفاده از میکروسکوپ الکترونی نگاره (sem) بررسی شد. آلرژی زایی دانه های گرده، عصاره گلبرگ و پرچم میان سال، عصاره گلبرگ میان سال ، عصاره گلبرگ و پرچم مسن و عصاره گلبرگ مسن نیز با استفاده از آزمون های پوستی، خونی، چشمی و بینی بر روی خوکچه های هندی مورد بررسی قرار گرفت.در مشاهدات میکروسکوپی اندام های زایشی، مراحل تکوین گلبرگ و دانه های گرده مورد بررسی قرار گرفت. نکات قابل ذکر در این بررسی ها عبارتند از اینکه: در گلبرگ ها ساختارهای ترشحی قابل تشخیص است که از نوع یاخته های ترشحی بشره ای هرمی شکل و کرکهای ساده تک یاخته ای راست در نواحی رأسی شان می باشند. در بساک های بسیار جوان، سلول های مادر گرده و سپس در مراحل تکوینی پیشرفته تر، تترادها، میکروسپورهای تک هسته ای و دانه های گرده ی یک و سپس دو هسته ای تشخیص داده شدند.به منظور بررسی آلرژی زایی دانه های گرده، در اوایل و اواخر دوره گلدهی (اردیبهشت و خرداد ماه)، دانه های گرده ی بالغ جمع آوری شدند. عصاره گرده با غلظت 16 درصد با استفاده از محلول بافر فسفات نمکی تهیه شد. به منظور بررسی آلرژی زایی عصاره گلبرگ ها و پرچم ها ی میان سال و مسن، به ترتیب به یک گرم پودر گلبرگ میان سال، گلبرگ و پرچم میان سال، گلبرگ مسن و گلبرگ و پرچم مسن، 6 میلی لیتر بافر فسفات نمکی افزوده و عصاره هایی با غلظت 16 درصد تهیه گردید.به منظور مقایسه پروتئین های دانه گرده بالغ و پروتئین های گلبرگ و پرچم میان سال، گلبرگ میان سال، گلبرگ و پرچم مسن و گلبرگ مسن، الکتروفورز عصاره ها به روش sds-page انجام شد. نتایج حاصل از الکتروفورز پروتئین ها، تفاوتی وابسته به مقدار (دوز) و هم تفاوتی در تعداد باندها را نشان می دهند. بیشترین شدّت و تراکم رنگ پذیری در دانه گرده بالغ و سپس گلبرگ و پرچم میان سال است.واکنش حیوانات نسبت به عصاره ها به صورت خارش و آبریزش بینی و چشم و بروز هاله قرمز رنگ در محل تزریق زیرپوستی و تشکیل ویل می باشد. بیشترین میزان قطر ویل حدود 5/23 میلی متر و مربوط به عصاره گرده ای و سپس حدود 84/19 میلی متر بود که مرتبط با عصاره گلبرگ و پرچم میان سال می باشد.پس از تزریق عصاره ها در پنج هفته ، هر هفته یک بار، از حیوانات تحت تیمار خون گیری شد. قند خون، ائوزینوفیل ها و ige سرمی اندازه گیری شد.نتایج نشان داد که قند خون، ائوزینوفیل ها و ige سرمی در همه خوکچه های تحت تیمار افزایش یافت. این تغییرات معنی دار ige و ائوزینوفیل نشان می دهد که آلرژی زایی دانه های گرده و عصاره های گلبرگ ها و پرچم ها در دو مرحله تکوینی میان سال و مسن در گل طاووسی در حدّی است که توان تحریک شدید سیستم ایمنی را دارند. ایجاد تست پوستی مثبت و افزایش ige سرمی به دنبال تزریق عصاره ها با سازوکار افزایش حساسیت تیپ i مطابقت دارد.
حمیده صاحب دیوانی اسماعیل رضایی سرشت
علف هفت بند افغانی یکی از گونه های جنس هفت بند است که بومی فلات ایران می باشد. این جنس به دلیل داشتن ترکیبات پلی فنولی موثر از نظر زیستی بسیار مورد توجه بوده و مطالعات زیادی روی این جنس انجام شده است. ریشه های علف هفت بند افغانی پس از جمع آوری از کوه های طبس سبزوار، آسیاب و با استفاده از حلال متانول به روش سوکسله عصاره گیری شد. سپس با استفاده از کروماتوگرافی تحت خلاء (vlc)، کروماتوگرافی ستونی (lc) و دنباله گیری توسط کروماتوگرافی لایه نازک (tlc)، جداسازی و خالص سازی گردید. ساختمان شیمیایی ترکیب استخراج شده با استفاده از روش های طیف بینی رزونانس مغناطیس هسته (nmr) و فروسرخ (ir) تعیین گردید. در نتیجه ترکیب پلی فنولی 2-فنیل –کرومان-7-ال شناسایی شد.