در فطری بودن و شهودی بودن برخی از رویا ها همگی اندیشمندان علوم انسانی اتّفاق نظر دارند. در اغلب فرهنگ های کهن، اساطیر و ادیان ، رویاها یکی از ابزارهای فراحسّی انسان برای ادراک اشراقی محسوب می شوند. همان گونه که ناخودآگاه جمعی داریم رویا های جمعی نیز داریم. خواب ها و رویاها همچون اسطوره ها می توانند جنبه ی معرفت شناسانه داشته باشند. هسته ی مرکزی بسیاری از رویاها ناخودآگاه جمعی است. ناخودآگاه هر انسانی همچون پری رویی است که تاب مستوری ندارد و گاه و بی گاه از روزن خواب و رویا به خودنمایی می پردازد. برخی از خواب ها «حجیّت » دارند و الهام-گرایانه هستند و باید آن ها را پیام هایی از از جانب روح خویش بدانیم. تصاویر موجود در رویاها لبریز از معنا و قدرت هستند و گاه نقش نجات دهندگان روحانی را بر عهده می گیرند. مهم ّترین عاملی که رویا، اسطوره و دین را به یکدیگر پیوند می دهد، نمادین بودن آن ها است . در این رساله سعی بر آن بوده است تا در بخش اوّل به تعریف خواب و رویا و پیوندهای میان آن ها و اسطوره و ناخودآگاه و نماد و دین پرداخته شود. در ادامه به انواع رویا و همسانی های آن با مرگ و رابطه اش با وحی و الهام و کیمیاگری پرداخته شده است. بخش های پایانی نیز به بررسی شباهت ها و تفاوت ها و رمزگشایی تمامی رویاهای شاهنامه و ایلیاد و ادیسه اختصاص یافته است.