در این تحقیق برای تحلیل دیوان پروین اعتصامی از حیث روشنگری نسبت به طبقه حاکم، تکنیک تحلیل محتوا مورد استفاده قرار گرفته و ابیات نمونه به تعداد 483 بیت در پرسشنامه های معکوس و مجزا بر اساس مقوله های پنج گانه و کدهای زیر مجموعه، گروه بندی و به ترتیب به تحلیل کیفی، تحلیل کمی و بررسی تطبیقی – تاریخی پرداخته شده است. طبق نتیجه تحلیل کیفی، تعداد ابیات کمتری در اعتراض مستقیم به طبقه حاکم و بیدارگری مردم در دیوان پروین وجود دارد و اعتراضات، اکثراً به صورت غیرمستقیم و کلی مطرح شده است، لکن نتیجه تحلیل کمی به شیوه تحلیل ارزشیابی در مورد مقوله های اول و چهارم؛ «اعتراض به شاهان» و «نگرش منفی نسبت به عملکرد مدیران اجرائی و قضائی»، نشان می دهد که پروین بدبینی شدیدی نسبت به حکومت و مقامات آن داشته و هیچ گاه به ستایش حاکمان نپرداخته است.

برنامه ریزی برای افزایش تفاهم متقابل و انسجام اجتماعی در جامعه ی کثیرالقوم، با شناخت نوع تعاملات اجتماعی اقوام میسر خواهد بود. لذا این پژوهش با هدف مقایسه ابعاد تعاملات اجتماعی قومیت های شهرستان خلخال (کرد، تات و ترک) در سال 92، با روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، افراد بالای 18سال ساکن در شهرستان خلخال در سال 90 می باشد، که با روش نمونه گیری احتمالی متناسب با حجم (pps)، تعداد390 نفر انتخاب شد. داده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته گردآوری و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ برای بعد درون قومی 0/836 و برای بعد برون قومی 0/86 تعیین شد. نتایج یافته ها نشان می دهد؛ بین ابعاد تعاملات اجتماعی اقوام شهرستان خلخال تفاوت وجود دارد، به طوری که قوم تات با 59% بالاترین تعاملات اجتماعی برون قومی و قوم ترک با 70% بالاترین تعاملات اجتماعی درون قومی را دارند. همچنین، متغیرهای مستقل(تعداد جمعیت اقوام، سنّ، سواد، تأهل و جنسیت) در تعیین نوع تعاملات اجتماعی اقوام ارتباط دارند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه رضایت زنان از زندگی با سبک های تربیتی فرزندان در زنان متأهل شهر خلخال در سال 92 انجام شده است. در این پژوهش آنچه مورد توجه است، ضرورت اهمیت دادن به رضایت از زندگی و رابطه ی آن با سبک های تربیتی است. چهارچوب نظری با استفاده از نظریه ی نظریه پردازانی همچون تئوری محرومیت نسبی گور و مرتون، نظریه دورکیم، مید و کولی و. . . ارائه شد. این پژوهش به روش پیمایشی انجام شد. از اعتبار صوری استفاده گردید و قابلیت اعتماد نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به دست آمد. جامعه ی آماری این تحقیق زنان 18 تا 64 سال شهر خلخال می باشند که براساس آخرین سرشماری نفوس و مسکن در سال 1390، تعداد آن ها 13676 نفر برآورد شده است. جمعیت نمونه ی این پژوهش 375 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران تعیین گردید. یافته های پژوهش نشانگر این بودند که رضایت زنان از زندگی (متغیر وابسته) با متغیر سبک تربیتی دموکراتیک رابطه ی مثبتی دارد. همچنین با دو متغیر مستقل سبک تربیتی استبدادی و سبک تربیتی سهل گرایانه رابطه ی منفی دارد.

ابن خلدون از جمله دانشمندان مسلمانی بود که با بینش وسیع و تجارب ارزنده پایه های علم جامعه شناسی را پی ریزی نمود. در این تحقیق ضمن معرفی شخصیت علمی ابن خلدون به بنیان های فکری او در حوزه مباحث اجتماعی پرداخته می شود. دیدگاه ابن خلدون نسبت به رویدادهای تاریخی و علم تاریخ، تحول اجتماعات، مسیر ادواری دولت ها، نظریه دولت، انواع اجتماع، آراء اقتصادی و مفهوم عصبیت مورد بررسی و مطالعه قرار می گیرد. از کتاب مقدمه، مهمترین اثر او به عنوان منبع دست اول در مطالعه اندیشه های اجتماعی او استفاده می شود و سپس از نظرات و نتایج تحقیقات اندیشمندان و محققین در بسط و تبیین آراء و افکار او بهره گرفته می شود. موضوعاتی همچون تأثیر اندیشه های دانشمندان مسلمان در نظریات ابن خلدون، چند عاملی دیدن پدیده های اجتماعی از نظر ابن خلدون، تأثیر عامل جغرافیا و محیط در اجتماع انسانی و دیدگاه معرفت شناسی، هستی شناسی و روش شناسی و اندیشه عصبیت در جامعه شناسی او با استفاده از روش تاریخی در پارادایم تفسیری مورد مطالعه قرار می گیرند. نتایج حاصل از مطالعه نشان می دهد که جامعه شناختی ابن خلدون بر اساس تبیین رویدادهای تاریخی در راستای تأسیس علم عمران به بررسی و تبیین پدیده های اجتماعی به روش علمی و روابط علی و معلولی می پردازد. ساختار جامعه شناسی او از چارچوب مشخصی برخوردار است. در شناخت پدیده های اجتماعی واقع گرا بوده و از روش استقرایی و تجربی بهره گرفته است و هریک از موضوعات جغرافیا، ذخایر فکری گذشتگان، چند عاملی دیدن پدیده ها در علم الاجتماع او به وضوح مشاهده می شود و درک صحیحی از جامعه شناسی او بدست می دهد.

هدف این پژوهش بررسی تعهد اجتماعی ساکنین شهر بیله سوار و عوامل موثر بر آن در سال 1391 است و با بهره گیری از نظریات عقلانیت ابزاری وبر، آنومی دورکیم، یکپارچگی اهداف و وسایل مرتن، تئوری جامعه پذیری، تبیین های انتخاب عقلانی، تئوری احساس بی عدالتی نسبی و فردگرایی برای درک بهتر عوامل موثر بر تعهد اجتماعی ساکنین شهر بیله سوار بهره گرفته شده است. پژوهش حاضر با طرح این مسئله آغاز می شود که تعهد اجتماعی ساکنین شهر بیله سوار چقدر است و چه عواملی سبب افزایش یا کاهش آن می شود. جامعه مورد مطالعه کلیه ساکنین 20 سال به بالای شهر بیله سوار می باشند که تعداد آنان بر اساس آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1391 کشور، 14000 نفر گزارش شده است و از این تعداد با استفاده از فرمول کوکران تعداد 374 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است. از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای استفاده شده و پس از بررسی اعتبار و روایی پرسشنامه، با روش پیمایشی اطلاعات لازم جمع آوری و مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. تعداد هشت فرضیه مورد بررسی قرار گرفته و نتایج زیر به دست آمد. سن، جنسیت، فردگرایی، رضایت از زندگی، هویت ملی، گرایش به اعتقادات دینی و احساس محرومیت نسبی رابطه معنی داری با میزان تعهد اجتماعی داشته است. پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی با میزان تعهد اجتماعی ساکنین شهر بیله سوار رابطه معنی داری نداشته است. متغیرهای هویت ملّی، گرایش به اعتقادات دینی و احساس محرومیت نسبی به ترتیب بیشترین تأثیر را تعهد اجتماعی ساکنین شهر بیله سوار دارند. کلیدواژه: تعهد اجتماعی، فردگرایی، رضایت از زندگی، هویت ملی، احساس محرومیت نسبی.

از جمله شاخص های توسعه یافتگی یک کشور، میزان فعالیت و نقشی است که زنان در آن کشور دارا هستند. هدف این تحقیق بررسی عوامل موثر بر فعالیت های اجتماعی زنان در استان اردبیل بوده است. با توجه به نسبت جمعیت زنان 18 سال به بالا در استان اردبیل در سال 1389، سه شهر مشکین شهر، پارس آباد و اردبیل از میان شهرهای استان، به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب و پرسشنامه های تحقیق در میان 409 نفر از زنان آن مناطق به صورت تصادفی توزیع و پس از تکمیل جمع آوری گردید. این تحقیق با استفاده از روش پیمایشی (زمینه یابی مقطعی) انجام پذیرفته است. طبق نتایج تحقیق بین آگاهی سیاسی زنان، انتظارات و خواسته ها و باورهای مذهبی با فعالیت اجتماعی زنان رابطه مثبت معنی داری وجود دارد.

احساس امنیت اجتماعی به عنوان یک پدیده ی روان شناختی و اجتماعی، تحت تأثیر تجربه های مستقیم و غیرمستقیم افراد از شرایط متفاوت اجتماعی است که انسان ها برای دستیابی به زندگی سالم و تداوم روابط اجتماعی نیازمند آن هستند. هدف کلی این تحقیق بررسی رابطه ی بین مسئولیت پذیری خانواده ها و انواع احساس امنیت اجتماعی (فردی، اقتصادی و جامعه ای) شهروندان می باشد. تحقیق به روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه، در بین افراد 18 سال به بالاتر خانواده های ساکن در شهر اردبیل، در سال 1393 به انجام رسیده است. در این تحقیق از شیوه ی نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای استفاده شده و حجم نمونه موردمطالعه 382 نفر می باشد. مهم ترین نتایج حاصل از آزمون رابطه ی بین متغیرهای تحقیق نشان داد که؛ مسئولیت پذیری خانواده ها بر دو نوع احساس امنیت اقتصادی و جامعه ای تأثیرگذار است، بدین صورت که هر چه حجم و میزان مسئولیت پذیری خانواده ها بیشتر باشد به همان میزان احساس امنیت اقتصادی و جامعه ای بیشتر خواهد بود. نتایج تجزیه وتحلیل چند متغیره نیز بیانگر این موضوع بود است که متغیر مستقل تحقیق یعنی میزان مسئولیت پذیری خانواده ها می تواند 5/9 درصد تغییرات متغیر احساس امنیت اجتماعی را تبیین کند و بقیه ی آن یعنی 5/90 درصد به عوامل دیگر مربوط است. برابر نتایج به دست آمده اکثر افراد در حد متوسط احساس امنیت جانی و اقتصادی می کنند و بیشتر آن ها احساس امنیت جامعه ای زیادی دارند.

این پژوهش با هدف بررسی عوامل موثر بر بروز جرم سرقت با تأکید بر انواع سرقت در محلات اردبیل انجام گرفته است و در طول تحقیق سعی بر آن بوده است تا به سوالاتی از قبیل چگونگی رابطه بین نوع و میزان سرقت و محل زندگی سارقین، چگونگی رابطه بین نوع و میزان سرقت و محلاتی که سرقت در آن ها صورت گرفته است پاسخ داده شود. اطلاعات و داده های مورد نیاز از طریق پرونده های قضایی آن ها جمع آوری شده و با استفاده از روش تحقیق «تحلیل داده» مورد ارزیابی قرار گرفته اند. جامعه آماری این تحقیق را سارقین محلات شهر اردبیل در سال 1392 تشکیل می دادند. حجم نمونه نیز از طریق روش غیراحتمالی به دست آمده است و برای این کار تعداد 200 پرونده سرقت موردمطالعه قرار گرفته اند. ازنظریه فشار ساختار اجتماعی یا نظریه آنومی رابرت مرتن و نظریه بوم شناسی جنایی ـ مکتب شیکاگو ـ به عنوان مبانی نظری و برای تحلیل نتایج استفاده شده است. نتایج نشان می داد که؛ بین نوع سرقت و محلاتی که سرقت در آن ها صورت گرفته است رابطه وجود دارد. بین نوع سرقت و محل زندگی سارقین وجود ندارد. هرچند که بین کل سرقت در شهر اردبیل و محل زندگی سارقین رابطه است؛ یعنی بیشتر سارقین ساکن محله های حاشیه ای شهر هستند. بین میزان سرقت و هم نشینی سارقین با گروه همسالان رابطه وجود دارد. بین میزان سرقت و پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی خانواده های سارقین رابطه وجود دارد. بین میزان سرقت و آنومیک بودن ساختار خانواده های سارقین رابطه وجود دارد. بین میزان سرقت و سابقه بزهکاری رابطه وجود دارد. بین میزان سرقت و اعتقادات مذهبی افراد رابطه وجود دارد.

تـوسعه، تغییر هدف دار برای حصول به هدفی خاص است . جامعه به مثابه فرد، مراحل گوناگونی از رشد و تکامل را طی می کند تا به حد مشخصی از بلوغ فیزیکی و فکری برسد. همچنین عبارت است از یک تحول تاریخی در جمیع جنبه های سیاسی، اقتصادی، فـرهـنـگـی و اجـتـمـاعـی جـامـعـه.توسعه جریانی چند بعدی است که مستلزم تغییرات اساسی در ساخت اجتماعی، طرز تـلقـّی، بـاورهـای عـامـه مـردم و نـهـادهـای مـلّی و نـیـز تـسـریـع رشـد اقـتـصادی، کاهش نابرابری هـا و ریشه کن کردن فقر مطلق است . به عبارت دیگر، توسعه، به معنای ارتـقـای مـسـتـمـر کل جامعه و نظم اجتماعی به سوی زندگی بهتر و یا انسانی تر است. روش: روش تحقیق حاضر در این تحقیق تحلیل ثانوی است . یکی از شیوه های مطالعه پدیده های اجتماعی استفاده از داده های موجود است. برای دستیابی به داده های موجود دو طریقه کلی وجود دارد. در پاره ای از موارد داده ها برای یک رشته از تحلیل گردآوری شده اند و برای انجام تحقیقات جدید در دست محققان دیگری قرار می گیرند. این داده های رسماً موجود یا به صورت خام اند و محققان دیگر می توانند آنها را تحلیل کنند( که تحلیل ثانوی مجموعه اطلاعاتی است که محقق قبلی تهیه کرده است) یا به صورت آمارند که محققان می توانند این آمارهای موجود را دوباره تحلیل کنند. یافته ها:بین کیفیت درآمد و نابرابری اقتصادی رابطه ی معنی داری وجود دارد، بین درآمد ملی و نابرابری اقتصادی رابطه ی معنی داری وجود ندارد، بین درآمد سرانه و نابرابری اقتصادی رابطه ی معنی داری وجود ندارد، بین تولید ناخالص ملی و نابرابری اقتصادی رابطه ی معنی داری وجود دارد،بین بیکاری و نابرابری اقتصادی رابطه معنی داری وجود دارد، بین اشتغال زنان و نابرابری اقتصادی رابطه ی معنی داری وجود دارد.برای بررسی اینکه آیا تفاوت بر اساس تقسیم بندی کشورها به 3 درجه ی توسعه یافته،درحال توسعه و توسعه نیافته معنی دار است یا خیر؟ از تحلیل واریانس استفاده شد، که نتایج نشان می دهد تفاوت نابرابری اقتصادی بین کشورها از نظر توسعه یافتگی و عدم توسعه یافتگی می باشد، در سطح 0/004 > p معنادار است.