منطقه گلندرود در جنوب شرقی استان مازندران و 20 کیلومتری جنوب شهر ساحلی رویان (علمده) واقع شده است. مهمترین راه های دسترسی به منطقه مورد مطالعه جاده اسفالته شهر رویان است که به سمت جنوب باختری کشیده شده و پس از گذشتن از روستاهای تاشکوه و کاسگر محله در پنج کیلو متری جنوب غربی رویان به جنگل وارد شده و در نهایت به سمت معدن گلندرود حرکت می کند. حداکثر ارتفاع از سطح دریا در این ناحیه 3000-1500 متر و حداقل آن 600-500 متر می باشد. سه عامل اصلی آب و هوا، زمین ساخت و سنگ بستر در شکل گیری ژئومورفولوژی ناحیه گلندرود تاثیر داشته اند. خصوصیات زمین شناسی ناحیه گلندرود همانند سایر مناطق موجود در شمال ایران به چین خوردگی البرز بستگی داشته و با ساختمان کمربند چین خورده تراست آلپ – هیمالیا مشابه می باشد. واحدهای زمین شناسی موجود در منطقه گلندرود از قدیم به جدید عبارتند از: 1)سازند الیکا که خود به سه بخش زیرین، میانی و فوقانی تقسیم شده است. 2)سازند شمشک که بر روی سازند الیکا قرار گرفته است. در گروه مذکور در مقطع چینه شناسی، بخش پایینی بدون زغال، بخش میانی زغال دار و بخش پوشاننده بالایی شناسایی شده اند. همچنین از لحاظ محیط رسوبی، تشکیلات شمشک به سه بخش اکراسر، للبند و کلاریز تقسیم شده اند. 3)آهک های کرتاسه (سازند تیز کوه) و 4)رسوبات کواترنری. ماسرال های موجود در زغال سنگ های این منطقه شامل ویترینیت، فوزینیت و اکسینیت بوده، همچنین کانی های رسی، کانی های کربناته و پیریت در مطالعات میکروسکپی مقاطع صیقلی زغال سنگ شناسایی شده اند. منیزیم موجود در زغال سنگ های منطقه گلندرود، همراه با کانی های کربناته می باشند و همچنین پتاسیم موجود در زغال سنگ های منطقه باید در کانی های رسی متمرکز شده باشد، از طرفی . اکثر قریب به اتفاق قلع، روبیدیم و بیسموت، همراه با کانی های رسی و کربناته هستند. بررسی نمودار عنکبوتی رسم شده جهت بررسی روند تغییرات نسبی عناصر فرعی نشان می دهد که، b, co, ba, mn, ni, sr و zr، غنی شدگی نسبی مشخصی را در نمونه ها از خود نشان می دهند. همچنین dy, sn, w, ag, cd, ge, te و be، نسبت به سایر عناصر، دارای فقیرشدگی بارزی می باشد. همچنین غنی شدگی متوسطی نیز در bi, pb, cr, cu, rb, v و zn مشاهده می گردد. اغلب عناصر کمیاب موجود در زغال سنگ های منطقه گلندرود، نسبت به پوسته قاره ای، از خود غنی شدگی نشان می دهند.sr دارای بیشترین غنی شدگی نسبت به ترکیب متوسط شیل می باشد. نمودارعنکبوتی عناصر نادر خاکی نرمالیزه شده نسبت به پوسته قاره ای نشان می دهد که عناصر نادر خاکی موجود در زغال سنگ های منطقه گلندرود، در مجموع، دارای غنی شدگی مشخصی نسبت به پوسته قاره ای هستند. . سه عنصرyb، eu و la در تمامی نمونه ها غنی شده اند. در مقایسه درصد اکسیدهای اصلی با استانداردهای جهانی، تغییرات درصد اکسیدهای موجود در نمونه های زغال سنگ، تقریباً متناسب با استانداردهای داده شده می باشد. درمطالعات هیدروشیمیایی آبهای زیرزمینی منطقه، نتایج زیر بدست آمد. بر اساس دیاگرام پایپر، آب های زیرزمینی موجود در منطقه گلندرود از نوع آب های دارای سختی موقت بوده و از ca++mg+ و hco3- غنی می باشند. حداکثر ،حداقل و متوسط غلظت کل مواد جامد درآب های زیرزمینی دردوره پرآبی به ترتیب229،کمتر از2/5 ، 3/99 میلی گرم در لیتر و دردوره کم آبی به ترتیب 396،187و 319میلی گرم درلیتر است، که نشان ازکیفیت بالای آب زیرزمینی منطقه گلندرود می باشد. جهت بررسی قابلیت شرب آب های زیرزمینی منطقه گلندرود، ازنمودار نیمه لگاریتمی شولر استفاده شده است. نگاه کلی به نمودارشولر مربوط به کل آب زیرزمینی منطقه گلندرود نشان می دهد که ازلحاظ شرب آب چشمه ها وچاه هایی که درسازندآهکی این منطقه قرارگرفتند، دارای کیفیت مطلوب بوده یعنی میزان غلظت تمامی یون ها درهردودوره (کم آبی وپرآبی) پائین است. برای طبقه بندی آب های منطقه جهت مصارف کشاورزی ازنمودار (wilcox,1948) استفاده شده است. بررسی نمودار wilcox مربوط به دوره پرآبی نشان داد، تمامی منابع آبی منطقه گلندرود درکلاس c2s1 قرارمی گیرند ودارای قابلیت مصرف درکشاورزی هستند. بررسی نتایج حاصل از فلزات سنگین موجود در آب های منطقه گلندرود نشان می دهد که غلظت اغلب این عناصر زیر حد مجاز بوده و بنابراین خطری را از لحاظ زیست محیطی بوجود نخواهد آورد. بررسی تغییرات غلظت عناصر سنگین منابع آبی نسبت به زهاب نشان می دهد که در دوره دوره کم آبی، مقدار آرسنیک، کادمیوم، سرب و جیوه موجود در زه آب معدن گلندرود در این دوره، تقریباً با این آب ها، یکسان می باشد. از عمده اثرات زیست محیطی زغال سنگ منطقه گلندرود، تخریب فیزیکی و تجمع گاز می باشد.

چشمه های آبگرم و معدنی از مباحث مهم زمین شناسی نوین، پزشکی، اقتصادی، جهانگردی و زیست محیطی است، منطقه غرب استان مازندران به خصوص شهرستان رامسر به داشتن چشمه های آبگرم فراوان مشهور است.در این تحقیق ژئوشیمی چشمه های آبگرم غرب استان مازندران و اثرات زیست محیطی آنها با هدف تعیین ترکیب شیمیایی چشمه های آبگرم منطقه و مقایسه آنها با آب های مجاز برای شرب و راه های مقابله با پیامد های زیست محیطی بررسی شده است. مطالعه چشمه های آبگرم و معدنی در دو فصل پرآبی و کم آبی نشان داد که آب این چشمه ها با حرارت متوسط حدود 38 الی 47 درجه سانتی گراد در گروه آبهای خیلی گرم و گرم قرار می-گیرند. چشمه های آبگرم رامسر با ph اسیدی و ec بالا از نظر مواد جامد محلول ?t.d.s? در ردیف آبهای خیلی شور قرار دارد. چشمه های آبگرم تنکابن، لاویج و دلیر وچشمه ی آب معمولی سه هزار با ph قلیایی و ec پایین از نظر مواد جامد محلول ?t.d.s? در گروه آبهای متوسط و شیرین طبقه بندی می گردند. چشمه های آبگرم رامسر، سادات محله و لاویج با مقدار کلر بالا، خیلی شور هستند و چشمه های تنکابن، دلیر و سه هزار با مقدار کلر پایین در گروه آبهای فرش قرار می گیرند. میزان سولفات چشمه های رامسر، تنکابن و لاویج در حد بالا و چشمه های دلیر و سه هزار مقدار سولفات کمتری را نشان می دهند. مقدار بی کربنات کلیه چشمه ها بیشتر از مقدار کربنات چشمه ها می باشد. مقدار کلسیم چشمه های آبگرم رامسر، تنکابن و لاویج بالاتر از حد مجاز و چشمه ی آبگرم دلیر و آب معمولی سه هزار حد مجاز کلسیم را دارا می باشند. مقدار منیزیم چشمه های آبگرم رامسر، تنکابن، لاویج و دلیر غیر مجاز و مقدار منیزیم چشمه ی آب معمولی سه هزار مجاز است. چشمه های آبگرم رامسر و لاویج مقدار غیر مجاز سدیم را دارا می باشند. چشمه های آبگرم تنکابن، دلیر و آب معمولی سه هزار با مقدار کم سدیم در حد مجاز هستند. مقدار پتاسیم چشمه های آبگرم رامسر، تنکابن و لاویج بالا و چشمه های آبگرم دلیر و آب معمولی سه هزار مقدار پایین تر پتاسیم را نشان می دهند. چشمه های آبگرم رامسر و لاویج با شوری بالا از جهت استفاده در کشاورزی نامناسب هستند اما چشمه های آبگرم تنکابن و دلیر و چشمه ی آب معمولی سه هزار با شوری کم، مناسب برای کشاورزی می باشند. چشمه های آبگرم رامسر غیر قابل شرب، آبگرم تنکابن و لاویج در حد متوسط، آبگرم دلیر قابل قبول و چشمه ی آب معمولی سه هزار در گروه آبهای خوب قرار دارند. عناصر سمی و سنگین f,as,se در آب چشمه ها بالاتر از حد استاندارد است.این آبها از نظر عناصر سمی و سنگین دیگر در حد مجاز و استاندارد می باشند. تمامی چشمه های مطالعه شده با ساختار گسله ای و سنگ مخزن دولومیت آهکی دارای تیپ و رخساره ی کلروره سدیک، سولفاته کلسیک، بی کربناته کلسیک و بی کربناته منیزیک می باشند. از نظر مصارف صنعتی چشمه های آبگرم رامسر و لاویج رسوبگذار و چشمه های آگرم تنکابن، آبگرم دلیر و آب معمولی سه هزار خورنده هستند. حوضه های آبریز چشمه های منطقه به دریای خزر، ولم رود، لاویج رود و رودخانه چالوس منتهی می شوند. ژئوشیمی سنگ و خاک اطراف چشمه های تنکابن بیانگر این مطلب است که مقدار عناصر شیمیایی اورانیوم و ارسنیک نمونه های سنگ و خاک، بیشتر از میانگین آن در پوسته زمین است. حداکثر پرتوزایی گامای محیطی با مقدار 2/0 میلی رونتگن بر ساعت مربوط به چشمه ی آبگرم فلکده و حداقل آن با مقدار 04/0 میلی رونتگن بر ساعت مربوط به چشمه های آبگرم بنیاد و سنگ بنه است. حداکثر پرتوزایی رادیم 226 به شهرستان رامسر اختصاص دارد. همچنین انواع شیمیایی آب های معدنی دارای خواص درمانی مختلفی نیز می باشند.

در این پژوهش ژئوشیمی و مسائل زیست محیطی چشمه های آبگرم مسیر جاده تهران- آمل و منطقه لاویج واقع در چمستان نور مورد بررسی قرار می گیرد. این چشمه ها در حوالی آتشفشان نیمه فعال دماوند قرار دارند و میتوان گفت یکی از علل ایجاد آنها فعالیت های آتشفشانی است. علاوه بر این گسل ها می توانند دومین عامل مهم در به وجود آمدن چشمه های آبگرم منطقه باشند. از جمله گسل های موثر در به وجود آمدن چشمه های مذکور می توان به گسل بایجان، زون گسله شمال لاویج (گسل گلندرود) و یکسری گسل های فرعی به موازات گسل بایجان اشاره نمود. به منظور مطالعه ترکیب شیمیایی چشمه های آبگرم در دو فصل کم آبی و پر آبی نمونه برداری انجام شد و نتایج حاصل از مقایسه نمونه ها نشان داد چشمه ها از نظر شرب، غیر قابل شرب و اکثراً برای مصارف کشاورزی نامناسب و دارای شوری بالایی می باشند. با توجه به فراوانی آنیون ها و کاتیون ها، چشمه های آبگرم مورد مطالعه دارای تیپ و رخساره های متنوعی می باشند. از نظر زیست محیطی چشمه های آبگرم مورد بررسی قرار گرفته و مشخص شد که تاثیر نامطلوب چشمه های آبگرم بر محیط اطراف (آب، خاک و انسان) د ر نتیجه غلظت بالای عناصر کمیاب (سمی) موجود در آب می باشد. غلظت عناصر سنگین موجود در آب، سنگ و خاک منطقه هر کدام به تفکیک مطالعه شده و مشخص شد اکثر عناصر سنگین غلظت شان در آب چشمه های مورد مطالعه کمتر از حد مجاز استانداردهای جهانی است غیر از سرب و ارسنیک که در همه چشمه ها از حد مجاز بالاتر بوده و ممکن است از نظر زیست محیطی مشکلاتی را به وجود آورند.

چکیده ندارد.