هنجارگریزی یکی از موثرترین شیوه های برجسته سازی و آشنایی زدایی در شعر است که بسیاری از شاعران از آن بهره برده اند. در شعر معاصر، نیما نقش زیادی در پایه ریزی این شیوه، داشته است و پیروان وی نیز از این روش، بسیار استفاده کرده اند. یکی از شاعرانی که از روش هنجارگریزی برای برجسته سازی شعر خود بهره گرفته است، شفیعی کدکنی (م. سرشک) است. این پژوهش سعی دارد تا با روش تحقیق توصیفی – تحلیلی در چارچوب مکتب ساخت گرایی و بر مبنای الگوی هنجارگریزی لیچ به بررسی هشت نوع هنجارگریزی (آوایی زمانی، سبکی، گویشی، معنایی، نحوی، نوشتاری، واژگانی) در اشعار محمدرضا شفیعی کدکنی بپردازد. اشعار مورد بررسی در پژوهش حاضر، حاصل گزینش تصادفی از دوازده دفتر شعر شفیعی است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بسامد وقوع هنجارگریزی معنایی در اشعار شفیعی، بیش از سایر هنجارگریزی هاست. هنجارگریزی زمانی، آوایی، نحوی، واژگانی، سبکی، نوشتاری و گویشی، به ترتیب در جایگاه های بعدی قرار گرفته اند. از این رو می توان شعر شفیعی را شعری دانست که از طریق هنجارگریزی ها برجسته شده است.

این رساله در چهار فصل تنظیم شده است . فصل اول به بیان مسئله سوال و فرضیه تحقیق اهداف و روش تحقیق می پردازد فصل دوم مبانی نظری فصل سوم تحلیل داده ها فصل چهارم نتایج برسسی های انجام شده مورد بحث قرار می گیرد

یکی از صنایع بدیعی که علمای بلاغت پیرامون حسن وقبح آن سخن گفته اند صنعت تکرار است.در این پایان نامه پس ازبیان مقدّمه و سوالات تحقیق و فرضیه ها، اهداف و اهمیّت تکرار و تعریف آن و این که تکرار عامل فصاحت است یا مخل آن شرح داده شده است.سپس تکرار در ادب عربی و قرآن و ادبیّات فارسی و نیز تکرار در غزلیّات شمس و رابطه ی آن با اطناب بررسی شده است.درفصل بعد انواع تکرار واژگانی، ادبی و موسیقایی و زیر مجمو عه های هر کدام به طور مفصّل با ذکر دلیل و مثال شرح داده شده است. در این فصل انواع تکرار واک وصامت و مصوّت وتکرار کامل منظّم و زیر مجمو عه های آن از قبیل: اعاده، رد الصّدر و ردالعروض و ردیف بحث شده است.تکرارهای ناقص منظّم از جمله: قافیه های آغازی، میانی و پایانی وتکرارهای کامل نا منظّم همچون: اعنات، تکریر مطلق وتکرار لفظ و دیگر تکرارهای واژگانی نیز در همین فصل آمده اندو فصل با تکرار ناقص نا منظّم شامل تمامی جناس ها به پایان رسیده است.فصل دیگر به تکرار جمله ای اختصاص یافته و تکرار مطلق جامع ، تکرار موکّد ، تکرار ابیات و غزل های مشترک ، تکرار در ابیات عربی غزلیّات شمس و...آمده است . تکرار تصویر های خیالی و عناصر طبیعت وتوصیف به فصل بعد موکول شده و از آن ها ذیل تصویر های مرکّب یا ترکیبی- تصویری سخن به میان آمده است. در پایان با رسم نمودارهای مختلف به نتیجه گیری وبیان دستاوردهای این تحقیق پرداخته شده است.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

این پژوهش که در آن نثر گلستان از نظر نحو و جمله بندی بررسی شده با توجه به دستور ساختاری فراهم آمده و صرفا توصیفی است . در این رساله الگوهای نحوی گلستان توصیف و تحلیل شده است . مباحث آن شامل ساخت جمله، بخصوص جملات مرکب ، اسلوب حذف ، نفی و نداست . همچنین نقش و محل اجزایی مانند ضمیر متصل که جای مشخصی ندارند و نقش جملات عربی در جمله فارسی بررسی و مشخص گردیده است . این تحقیق از نوع بنیادی است با وجود این نکات چندی از خلال آن استفاده می شود: -1 به دست دادن الگوهایی برای حذف معنوی. -2 بررسی تمکانات حذف به قرینه لفظی. -3 بیان الگوهای متنوع نفی جمله در زبان فارسی. -4 معادل سازی جملات وابسته به صورت مفرد (کلمه). -5 اختلاف کاربرد ندا در شعر و نثر گلستان. -6 شیوه به کار رفتن یک اسم با دو نقش .

این پایان نامه شامل یک پیش گفتار یک مقدمه و شش فصل است . پیکره آن از سه موضوع اصلی: توصیف واجی، توصیف دستوری و واژگان زبان هورامی تشکیل شده است . در پیش گفتار مسائلی پیرامون زبان هورامی، روش های تحقیق و دستاوردهای پژوهش و ... مورد بحث قرار گرفته است و در مقدمه اوضاع کلی جغرافیایی، فرهنگی و ... مورد بحث قرار گرفته است و در اوضاع کلی جغرافیایی، فرهنگی و ... منطقه گویشوران (پاوه) توضیح داده شده است . فصل نخست در بردارنده پاره یی اصطلاحات کلیدی به کار رفته در پایان نامه است ، که به کوتاهی تعریف شده اند. در فصل دوم، دستگاه واجی گویش پاوه یی که شامل 28 همخوان و 15 واکه ساده و مرکب است ، توصیف گردیده. فصل سوم، شامل توصیف دو واحد زبر زنجیری یعنی تکیه و آهنگ در زبان هورامی است . فصل چهارم، که در واقع اصلی ترین و گسترده ترین بخش پایان نامه است و تحت عنوان "توصیف دستوری" مطرح شده به چند بخش جداگانه تقسیم شده است که در آن به بررسی تفصیلی جمله، شبه جمله، گروه فعلی، گروه اسمی و گروه قیدی در هورامی پرداخته شده است . فصل پنجم شامل مجموعه یی از واژه های کاربردی و فعال هورامی است که براساس تشخیص دستوری، به صورت الفبایی تحت عنوان "واژگان" ارائه شده است . در فصل ششم "فرایندهای آوایی زبان هورامی در سنجش با زبان فارسی" به طور مفصل و با ذکر شواهد تنها در ساخت واژه مطرح شده است . فرایندهای مورد بحث این فصل عبارتند از: ابدال، حذف ، افزایش و قلب . در پایان، منابع و ماخذی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم در سامان یافتن این رساله سهی داشته اند، به صورت الفبایی فهرست و ارائه شده اند.

ابتدا ابیات را خوانده و تمام ابیاتی که یک کلمه مرکب در آن وجود داشت فیش کردم و پس از اتمام این کار وقت گیر، هم فیشها را با کمک فرهنگهای متعدد معنی نمودم. البته گاهی معانی بسیار واضح بود، ولی اینکه کار علمی و متقن باشد، آنها را هم با کمک فرهنگها معنی کردم، که این کار نیز وقت زیادی را می طلبید. البته معانی همه ترکیبات پیدا نشد. برای اینکه معنی آنها هم دقیقتر باشد، با رجوع مجدد به فرهنگها، معانی دقیق لغات اول و دوم ترکیبات را درآورده و با توجه به معانی هر دو جزء کلمه و معنی بیت و نمونه های دیگر و با شناخت مختصری که از الگو و ساختار کلمات مرکب و سبک هندی پیدا کرده بودم این کلمات را نیز معنی نمودم. البته باید اذعان کنم که تمام این کلمات دقیق معنی نشده اند. سپس این کلمات را به چهار گروه تقسیم شد. -1 افعال مرکب -2 کلمات مرکب ونددار -3 کلمات مرکب با بن فعل -4 کلمات مرکب از اسم و صفت . تمام کلمات در هر بخش براساس حروف الفبا تنظیم شده اند و در ابتدای هر بخش توضیحات کامل درباره ویژگیها، ساختارها و نکات دستوری هرگروه آمده است .

این پایان نامه که به نام "توصیف دستورزبان اسرارالتوحید" می باشد، توصیف دستوری به روش همزمانی است این وجیزه در پانزده بخش تنظیم شده است : بخش اول: اسرارالتوحید و محمد بن منور بخش دوم: جمله و انواع آن از جهت مفهوم، ساختار و تعداد فعل و بررسی ارکان سازنده جمله بخش سوم: فعل و انواع مختلف آن از جهت ساخت ، معنی و مفهوم و شناسیه و زمان و غیره بخش چهارم: اسم و بررسی ویژگیهای آن و وابسته های پسین و پیشین اسم. بخش پنجم: ضمیر و انواع آن با بررسی ویژگیهایشان بخش ششم: قید و بررسی آن از جهت ساخت ، معنی و وابستگی به دیگر اجزا بخش هفتم و هشتم: نقش نماها و ساختمان کلمات . بخش نهم، دهم و یازدهم: جایگاه ارکان جمله و حذف و تکرار آنها بخش دوازدهم و سیزدهم و چهاردهم: نشانه های نفی و نهی، واجها، خلاصه ای از دستاوردهای دستوری اسرارالتوحدی و جمع بندی آمارها و بخش پانزدهم جدول افعال ساده، پیشوندی و مرکب . در پایان نیز فهرست منابع و ماخذ را آورده ایم.

از تاریخ انتشار منظومه غنایی "افسانه" (1301) بیش از هفت دهه می گذرد. در این منظومه که وزن و شکلی تازه داشت ، نیما نگرش صمیمی و بی واسطه خود را به طبیعت و هستی، در بیانی که سخت بی تکلف و صریح بود، عرضه کرد. در "افسانه"، صورتهای خیال به واقعیتهای زندگی نزدیک شد. نهادها و نشانه های آن از میان عناصر ملموس طبیعت دستچین شدند. و زبان مثل آینده و روند ساده زندگی مردم به صمیمیت گرایش یافت . نیما این تجربه مهم، یعنی همانندی و همسویی شعر و واقعیت را هرگز، حتی وقتیکه نخستین قطعات شعر نیمایی مانند "غراب " و "ققنوس " را در فاصله سالهای 1316-1318 عرضه نمود، از ذهن و زمان خویش دور نکرد. هر چند بعدها، بیانش در برخی آثار ماندگار او به اقتضای اندیشه و فضای اجتماعی به نوعی دچار ابهام شد. در سفر به زبان و زندگی مردم، نیما تنها نبود. پیروان و شاگردان او هر یک به موازات رفتار او گامهایی برداشته وی را در این راه دشوار و دراز همراهی کردند. در کنار اهمیت منازلی که در این سفر در قلمرو خیال و تصویر و وزن کشف شد، فتح قله هایی، بیشتر می درخشد. و آن، کشف امکانات زبان و شیوه های تازه ای از بیان است که می تواند بستر دیدگاهها و برداشتهای تازه آنان باشد. این تجربه به شاعران آموخت که باید به مجموعه دیدگاههای مربوط به واسطه ذاتی شعر به وزن و خیال، اعتبار و اصالت اصل "زبان" و ساختارهای زبانی را افزود. چه بسیار آثاری که از عناصر خیال و وزن، آن چنان که قدما توجیه و تعریف کرده اند، لیکن از جهت برخورداری از استحکام و طنطنه های زبانی به نوعی شعریت کامل رسیده اند. شاعر امروز دریافته است که شعر در هر حال یک هنر کلامی است و شعریت آن تنها در حضور عناصری چون موسیقی و گونه های متنوع خیال منحصر نمی شود، که اگر چنین بود، می بایست با بسیاری از آثار منثور پارسی همچون مقدمه فاخر گلستان سعدی که از دستمایه های غنی خیال و موسیقی بهره مندند، شعر خوانده می شدند. شعر، در شعریت خود به منطقی نیازمند است که از نوعی نگرش ویژه فراهم می آید. منطقی که بخش غالب آن را زبان و ساختارهای خاص آن تشکیل می دهد. و در نقد امروز از آن به "فرازبان" تعبیر می شود، که مرز میانه نثر و شعر است . شاعر امروز، در کار بزرگ سرودن، برای رسیدن به چنین "فرازبانی" در کنار بهره گیری از همه امکانات زبان، به کشف استعدادهای پنهان آن می پردازد. از ترکیب عناصر ساختارهای تازه برمی آورد. هنجارهای طبیعی کلام را دگرگون می سازد. برای اشیاء و پدیده هایی که تجربه می کند، نامهایی وضع می نماید. آنها را در هیات ترکیبهای واژگانی بازآفرینی کرده، به گنجینه قاموسی زبان می افزاید، به واژه های محلی و غیرادبی اجازه ورود به قلمرو اندیشه می دهد و... در همه این ساختنهاو پرداختنها خود را به روح و فطرت زبان متعهد می داند. در این سعی بر این بوده است ، تا این چهره از کوششهای شاعران امروز نشان داده شده، محصول ذهن و زبان آنان، میزان تعهدشان به وجدان هنری و رسالتی که در سیر حفظ میراث ادبی بر عهده دارند، مورد بررسی و نقادی قرار گیرد.

-1 مقدمه -2 معرفی مختصر خواجه نظام الملک مولف کتاب سیاتنامه -3 بررسی جمله های کتاب و تجزیه و تحلیل آنها به روش آماری -4 استخراج و طبقه بندی شبه جمله های کتاب -5 بررسی فعلهای کتاب و تحلیل شکل ساختاری آنها -6 بررسی گونه های مختلف اسم از لحاط شمار، معرفه و نکره، اسم جنس ، عام و خاص ، ساختار (مصدر و مشتقات مصدری) -7 تجزیه و تحلیل گروه های اسمی و وابسته های اسم (وابسته های پسین و وابسته های پیشین) و تشریح ساختار صفتهای بیانی و درجات آن -8 بررسی ضمایر و نقش آنها در جمله و ارائه جدول نقش این ضمایر -9 استخراج قیدهای کتاب و تجزیه و تحلیل آنها از جهات گوناگون و ارائه نمودار ساختهای قیدی -10 طبقه بندی منظم نقش نماها (حروف اضافه و ربط) با معانی دقیق و ارائه مثال در جمله -11 استخراج و طبقه بندی و ندها و کلمات مشتق کتاب -12 تفکیک ترکیبات کتاب با نقل مثالهای متعدد -13 بررسی دگرگونی مصوتها و صامتها اعم از اختلاف تلفظ، اضافه، ادغام -14 تبیین جایگاه هر یک از اجزا و عناصر جمله به روش آماری -15 نمایاندن موارد حذف اجزا و ارکان جمله از قبیل فعل، نهاد، مسند، متمم ... با نقل مثالهایی برای هر مورد -16 طبقه بندی مطالب مهم پایان نامه تحت عنوان دستاوردهای دستوری -17 تنظیم الفبایی افعال در چهار جدول مجزا در انتهای پایان نامه -18 فهرست منابع و ماخذ

زبان فارسی دری و گسترده زمانی آن و دلایل بالندگی پارسی دری و فراموش شدن گویشها بخاطر توسعه زبان دری و پیشرفت فرهنگ و تمدن و افزونی وسائط ارتباط جمعی، باور مردم به ناتوانی زبان فارسی در رفع نیازمندیها در عصر پیشرفت لحظه ای علوم و فنون به دلیل برخی کم کاریها و بایستگی به خود آمدن همگان و روی آوردن به زبان فارسی و غنی سازی آن از طریق کمک گرفتن از گویشها، زبان و نقش آن در زندگی، زبانهای باستانی و کنونی ایرانی و قلمرو رواج آنها، بایستگی گردآوری گویشها و نتایج آن، مسئله طبقه بندی زبانها و گویشها گویش مازندرانی و بازمانده های آن همچنین ارتباط آن با سایر زبانها و گویش ، دگرگونیهای صوتی و معنایی و گوناگونی لهجه ها در گویش مازندرانی، واژه های مازندرانی و معادل فارسی آنها و ریشه یابی هر یک - در حد توان - و فهرستهای گوناگون چکیده مطالبی است که در این رساله بدان پرداخته شده است .

چکیده ندارد.

پژوهش حاضر به بررسی تکیه (نوا)، آهنگ (دنش) و درنگ (مکث) از مشخصات زبر زنجیری زبان فارسی پرداخته است . در ایران اولین کسی که سخن از تکیه و آهنگ نوشت مرحوم فوادی است . وی در مقاله ای بنام "آهنگ موسیقی" (مجله مهر شماره 11، 1311) تکیه کلمه را "آهنگ لفظی" و تکیه جمله را "آهنگ منطقی" نامید. بعدها دکترخانلری واژه تکیه را بجای آهنگ لفظی بکار برد.