نام پژوهشگر: عبداله افتخاری
آزاده خبازی پور عبداله افتخاری
باتوجه به توسعه پرورش توت فرنگی در کشور، و همچنین امکان کنترل رشد و نمو این گیاه با تیمارهای هورمونی، می توان گیاه را به تولید بیشتر ساقه رونده برای تکثیر و یا عملکرد بیشتر سوق داد. توت فرنگی برای گلدهی نیاز به روز کوتاه و یا دمای پایین دارد که تیمار اسید جیبرلیک می تواند جایگزین هردوی این ها شود و همچنین رشد میوه را افزایش دهد. تیمار پاکلوبوترازول در زمان مناسب، رشد رویشی طبیعی گیاه را کاهش داده و رشد زایشی را افزایش می دهد. البته هر کدام از ارقام توت فرنگی با توجه به وضعیت هورمونی خود، واکنش متفاوتی دارند. هدف از این آزمایش بررسی تاثیر تیمارهای هورمونی اسید جیبرلیک و پاکلوبوترازول روی توت فرنگی بود. بدین منظور از اسپری اسید جیبرلیک 100 میلی گرم در لیتر در دو مرحله 30 و 90 روز پس از کشت به منظور افزایش گلدهی و همچنین از اسپری پاکلوبوترازول به غلظت 150 میلی گرم در لیتر ، 50 روز پس از کشت با هدف کاهش رشد رویشی و هدایت گیاه به تولید محصول بیشتر استفاده شد. تیمارها بر روی دو رقم توت فرنگی روزخنثی دیامنت و روز کوتاه پاروس در قالب طرح کرت خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی، با 3 تکرار در دی ماه 1389 در اهواز اجرا شد. نتایج نشان داد که با رشد رویشی بیش از حد در اثر تیمار جیبرلین در مرحله اول، تعداد گل و میوه دهی افزایش پیدا نکرد ولی تعداد و طول ساقه رونده را افزایش داد. تیمار جیبرلین مرحله اول به اضافه پاکلوبوترازول میزان ویتامین ث و کل مواد جامد محلول عصاره میوه را کاهش داد. جیبرلین در مرحله دوم موجب گلدهی مجدد شد که بعلت گرمای هوای آخر فصل به میوه تبدیل نشد. پاکلوبوترازول صفات رشد رویشی را به میزان کم کاهش داد و تعداد ساقه رونده را به صفر رسانید و موجب افزایش سفتی میوه و ویتامین ث میوه رقم پاروس شد. به نظر می رسد که غلظت اسید جیبرلیک زیاد بوده و تعادل جیبرلین درونی گیاه به سمت رشد رویشی رفته است. همچنین احتمالا غلظت پاکلوبوترازول کم بوده وتاثیر چندانی در کاهش رشد رویشی و افزایش کلروفیل نداشته است.
محمود رستمی خواه ناصر عالم زاده انصاری
گوجه فرنگی (lycopersicum esculentum l.) یکی از سبزی های مهم به شمار می رود. بر اساس آمار ارائه شده توسط سازمان فائو، میزان تولید گوجه فرنگی در کل دنیا در سال 2010 بیش از 130 میلیون تن بوده است. به منظور بررسی اثر تنش دمای بالا بر برخی خصوصیات مرفولوژیکی و فیزیولوژیکی 15 رقم گوجه فرنگی آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در دو شرایط نرمال (شرایط عادی گلخانه درمای روزانه 25 و شب 20 درجه سانتی گراد) و شرایط تنش دمایی (دمای روزانه 40 و شب 30 درجه سانتی گراد) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 5 تکرار در هر شرایط، در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی انجام شد. در این آزمایش صفات مورد مطالعه شامل: ph عصاره میوه، اسیدیته قابل تیتر (ta) سطح اولین برگ، سطح کل برگ، رنگ گیری، وزن میوه، ارتفاع نشاء، گل ریخته شده، تعداد گل در خوشه، تعداد برگ تا خوشه، تعداد برچه، ظهور اولین گل، میوه بندی، بازشدن اولین گل، تعداد خوشه در بوته، طول دمبرگ، تعداد برگچه، وزن ریشه و اندام هوایی بود. بررسی نتایج خصوصیات مرفولوژیک و فیزیولوژیک میوه نشان داد که سطح تک برگ و سطح کل برگ تحت تاثیر رقم قرار گرفت. بیشترین سطح برگ مربوط به رقم 11، وزن اولین میوه مربوط به رقم 5، ارتفاع نشا مربوط به رقم 6، تعداد برگچه و گل ریخته شده مربوط به رقم 15، ظهور اولین گل مربوط به رقم 1، طول دمبرگ مربوط به رقم 6 و 15، طول خوشه مربوط به رقم 13 و وزن ریشه مربوط به رقم 3 بود. شرایط تنش موجب افزایش ph عصاره میوه شد. نتایج تفوت معنی داری در سطح 1 درصد در بین ارقام برای همه صفات بجز پایداری غشای سلولی نشان داد. در شرایط تنش گرما بیشترین صفات مرفولوژیکی و فیزیولوژیکی در مقایسه با شرایط نرمال به طور معنی داری کاهش یافت. از لحاظ محتوای کلروفیل بین شرایط نرمال و تنش تفاوت معنی داری مشاهده شد. در نهایت ارقام شماره 6و همچنین 2 و 3 توانستند با اخذ راهکارهای مناسب، تحمل دمای بالا نسبت به گرما داشته و در نتیجه عملکرد خود را در مواجه با تنش گرما در حد مطلوبی حفظ کنند. این ارقام مناسب برای کش در مناطق گرم و بکارگیری در برنامه های اصلاحی می باشند.