تاریخ شیعه سرشار از افتخارات بسیار و تحولات چشمگیر است ، تحولاتی که به دست عالمان متعهد و فرزانگان اندیشمند پدید آمده است ، در این میان به سده چهارم هجری بر می خوریم که فتح الفتوح تاریخ شیعی است ؛ روزگاری که مردی بزرگ و اندیشمندی گرانقدر دایره المعارفی جامع از معارف اسلامی تدوین کرد و قریب 50 سال پرچمدار عرصه های علمی ، فکری و فرهنگی مسلمین گردید و در جبهه های مناظره به گونه ای پیروز میدان می شد که دوست و دشمن زبان به تمجید او گشودند و قلم به تعریف او برگرفتند و او را « مفید » لقب دادند. صحیفه های سبز مهدوی (عج) به افتخار او صادر شد و حضرت ولی عصر (ع) وی را برادری گرامی و استوار خواند. آثار جاویدانی قریب به 200 تألیف که شیخ از خود بجا گذاشته باعث تبیین علوم اسلامی در طول تاریخ گردیده است وی توانسته علاوه بر تألیفات متعدّد و ارزشمند شاگردان مبرّز و نامداری را تربیت نماید ، خدمت ایشان به علم فقه و کلام مثال زدنی است . اهداف این پژوهش که عنوان بررسی ابعاد شخصیتی و آثار فکری « شیخ مفید » در دوران حیات را دارد و به دلیل ماهیت تاریخی ، بر اساس مطالعه اسنادی و کتابخانه ای نوشته شده است عبارتند از : 1- تبیین اوضاع سیاسی اجتماعی ، فرهنگی و مذهبی مردم بغداد در عصر حیات شیخ ؛ یعنی سده چهارم و پنجم 2- بررسی دوران حیات شیخ اصل و نسب ، تولد ، دوران کودکی ، تحصیلات ، مشاغل تدریس و تألیف ، جایگاه علمی و معنوی ، القاب و عناوین 3- کارنامه فرهنگی شیخ ؛ اساتید ، شاگردان ، همعصران ، آثار و تألیفات ، تاثیرات شیخ بر فقه و کلام 4- بررسی دیدگاه علمای شیعه و سنّی در مورد شیخ و بررسی نظریات وی در خصوص مسائل مختلف 5- توقیعات امام عصر (ع) به ایشان و همچنین گرفتاری های بوجود آمده در دوران حیات .

تاریخ اسلام سرشار از رخدادها و تحولات گوناگونی است که بررسی زوایای خاصی از آن مثل جنبه های اجتماعی ، می تواند به درک و تحلیل بهتر سیر دگرگونی های این مقطع از تاریخ کمک نماید. از این روست که بررسی و تبیین اوضاع اجتماعی یکی از کانون های حادثه خیز تاریخ سیاسی و اجتماعی اسلام یعنی شهر کوفه ضرورت تام می یابد. شهر کوفه به عنوان خاستگاه منازعات فرقه ای و چالش های اجتماعی ، از زمان تاسیس در سال 17 ه. ق ، تا پایان دوره رونق سیاسی خود در دوره عباسیان ، مکانی برای عرض اندام کوشندگان سیاسی وآوردگاه معارضه جناح های سیاسی و عقیدتی چونان : شیعه ، خوارج، موالی ، قحطانی ها ، عدنانی و .. بوده است. بررسی ترکیب اجتماعی کوفه و تطابق خصوصیات رفتاری اقشار و عشایر مختلف آن، علل فراز و فرود جنبش های خوارج ، علویان، توابین، مختار ، زبیریان و.. را به خوبی نشان می دهد. تصویری که این پژوهش در صدد ارائه آن برآمده است. این پژوهش بر روش مرسوم در حوزه مطالعات علوم انسانی و خاصه تحقیقات تاریخی اتکا دارد. یعنی با استفاده از شیوه کتابخانه ای و گردآوری داده های نوشتاری و پالایش و سنجش آن با براهین منطقی و دیدگاه های صاحب اندیشان ، کوشیده است تا به رهیافتی نوین در این زمینه دست یازد. نتیجه به دست آمده از تحقیق حاضر ، خاطر نشان می سازد که ساختار اجتماعی و قومی کوفه با توجه به متغیرهای چون : عناصر کوشنده سیاسی، نیروی رزمجوی عشایر محلی ، مناسبات کوفیان با گروه های فکری و اجتماعی دیگر ، تاثیرات فرهنگی نواحی همجوار ، رقابت با شهرهای کانونی و.. طی یک صد سال نخست تاریخ اولیه اسلام، دستخوش تغییرات اساسی و بنیادین شده است و در تکوین و زوال جنبش ها و پویش های سیاسی و اجتماعی ناحیه کوفه و حتی اقلیم عراق نقش نسبتاً مهمی ایفاء نموده است. کلید واژگان : کوفه – سده اول هجری- جنبش های سیاسی- امویان- اوضاع اجتماعی

به قدرت رسیدن خاندان عباسی، یکی از وقایع مهم و تاثیرگذار تاریخ اسلام و جهان است. آنان پس از ساقط کردن بنی امیه با ترفندهای مختلف بیش از 500 سال بر جهان اسلام فرمانروایی کردند. یکی از عوامل تسلط عباسیان همراه نمودن علویان، که قرابت نزدیکی با پیامبر اسلام (ص) داشتند، بود. استفاده از « شعارالرضا من آل محمد» یکی از ابزارهای غصب حکومت، و در ظاهر واگذاری آن به علویان بود. عباسیان پس از کسب قدرت و عدول از وعده های اولیه خود، علویان را رقیب در حکومت دیدند و با شکنجه و فشارهای سیاسی و اجتماعی، آنان را به حاشیه بردند، که این عمل، عکس العمل های متفاوتی را در سرزمینهای اسلامی بر پا نمود. عنوان پژوهش حاضر« بررسی جنبش های سیاسی و دینی علیه عباسیان در عصر امامت امام رضا (ع) » می باشد. بنا داریم در این تحقیق سیر بروز نهضت ها، عوامل جنبش های قبل از امامت امام رضا (ع)، تا شهادت ایشان را در سالهای 183 ق تا 203 ق به مدت بیست سال بررسی و پژوهش نماییم. روند گسترش فرهنگ علوی و تکامل مذهب شیعی، و نقش منحصر به فرد امام هشتم (ع) در ایران و جامعه اسلامی مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین واکنشهای سیاسی، اجتماعی و دینی در گستره سرزمینهای اسلامی(مثل خود مختاری و استقلال نواحی مختلف، لایه های متفاوت بینش اسلامی و دینی و اختلافهای مابین آنها) و همچنین نقش آنها در وحدت و بیداری مردم مورد تفحص قرار می گیرد.

زرتشت اختلافی ترین چهره ی تاریخ هم از نظر زمان و نیز آیین و محل تولّد می باشد. در حقیقت ما نمی-دانیم که زرتشت در چه زمانی وارد عرصه ی تاریخ شد. او بنیان گذار دین زرتشتی یا آئین مزدایی است. زرتشت، نخستین مصلحی است که به تبلیغ توحید و عظمت خداوند » که او را «اهورامزدا» نامید پرداخت. او در زمینه ی تغییر آداب و تشریفات مذهبی شجاعت های بی نظیری از خود نشان داد. آئین زرتشت برپایه ی اندیشه ی پاک، گفتار پاک و کردار پاک استوار است. در حکمت و فلسفه ی ایران باستان و در فلسفه اشراق سهروردی، زرتشت و رنگ و بوی اندیشه های زرتشتیان مشاهده می گردد. زرتشتیان در قرآن مجید در آیه ی 17 سوره ی حج با نام مجوس در ردیف اهل کتاب شمرده شده است و نیز سنن و احادیث فراوان گویای آن است که پیامبر (ص) ، اصحاب و ائمه اطهار ( ع ) دستور و یا اجازه فرمودند که با زرتشتیان مانند اهل کتاب رفتار شود. ما در این پژوهش سعی داریم به بررسی واقعیّت تاریخی زرتشت در متون تفسیری و حدیثی بپردازیم که مشخص شود زرتشت یکی از پیامبران مجوس می باشد و نام کتاب آنان اوستاست و در زمره ی اهل کتاب به شمار می آیند.

پژوهش حاضر به موضوع تحلیل بر سیاست های نظامی معاویه اختصاص دارد. مهم ترین سوال محوری این پژوهش، این است که معاویه در دوران قبل و بعد از خلافت از چه اصول، استراتژی و تاکتیک های نظامی بهره گرفته است. ضرورت و هدف این تحقیق تحلیل بر سیاست های نظامی معاویه در دوران سه خلیفه ی اول مسلمین، دوران خلافت حضرت علی (ع) و امام حسن مجتبی (ع) و دوران بعد از خلافت ایشان بوده است. سیاست نظامی معاویه در دوران قبل از خلافت در دو شکل حمایت و معاندت با خلافت بوده است که در دوران سه خلیفه ی اول مسلمین در شکل حمایت از آنان بوده است و در دوران خلافت حضرت علی (ع) و امام حسن مجتبی (ع) به علت مغایرت سیاست های او با اصول اولیه ی اسلامی معارضت داشته است. در دوران بعد از خلافت معاویه، جنگ های داخلی و خارجی (فتوحات) اتفاق افتاد. سیاست نظامی معاویه در جنگ های داخلی این بود که با تاکتیک و نقشه ی ویژه ای جنگ را به فتنه انگیزی تغییر دهد و در میدانی غیر از میدان نبرد با مخالفان خود مبارزه کند. او روش فتنه گری را برای پیروزی خود موفقیت آمیز تر از میدان جنگ می دید. معاویه در جنگ های خارجی (فتوحات) در سه جبهه ی شرق، روم و شمال افریقا می جنگید. بیشتر این جنگ ها به صورت لشکرکشی و جنگ منظم بود. البته از تاکتیک جنگ و گریز نیز استفاده می شد. سیاست نظامی معاویه در این جنگ ها این بود که با توجه به تاکتیک ها و خصوصیات رزمی دشمن، اقدام به نبرد می کرد که در این پژوهش به تفصیل بدان پرداخته شده است.

دربررسی و شناخت سلسله های حاکم در هر دوره، یکی از مهم ترین ابزارهایی که می تواند محقق را در این امر یاری رساند سکه ها و مسکوکات مربوط به آن دوره می باشد چرا که سکه ها علاوه بر این که نشانگر اوضاع اقتصادی جامعه می باشند، می توانند محقّق را در شناخت اوضاع سیاسی، اجتماعی و حتی فرهنگی جامعه یاری رسانند و از آنجایی که اکثر موضوعات تاریخی مربوط به گذشته می باشد و اکنون در دست مورّخ نیستند تا با تکیه بر مشاهده عینی به تحقیق و پژوهش بپردازد از این نظر سکه ها اهمیّت خاص و قابل اعتنایی پیدا خواهند کرد چرا که همواره تعدادی ازاین مسکوکات از طریق اکتشافات باستان شناسان کشف شده اند و هم اکنون در اختیار محقّق می باشند که به نوعی می توان از آن به صورت مشاهده عینی استفاده کرد و با بررسی و مطالعه آنها به ابهاماتی در مورد سلسله ها جواب داد. با توجه به اهمیّت خاصی که برای سکه ذکر شد موضوع پایان نامه ی حاضر، تحت عنوان" نظام ضراب خانه ای و مسکوکات عصر قاجار" مورد توجه قرار گرفت. در این تحقیق سعی شده با بررسی جنس سکه، عیار، محل ضرب، نوع ضرب و ... به نوعی به اوضاع سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دوره قاجار، وقوف بیشتری پیدا شود. در این پژوهش سعی شده است که بر مبنای روش تحقیق تاریخی، بیشتر به اوضاع جغرافیایی شهرهایی که در دوره قاجار محل ضرب سکه بوده اند پرداخته شود چرا که همین پراکندگی جغرافیایی شهرها به نوعی با اوضاع سیاسی کشور مرتبط بوده؛ همچنین به اوضاع داخلی ضراب خانه نیزتوجه خاصی شده و سمت افرادی که در آنجا کار می کرده اند نیز مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین به مواردی همچون جنس سکه در دوران پادشاهان مختلف، القاب و عناوین پادشاهان بر روی سکه ها و موارد دیگر نیز اشاره خواهد شد.

یکی از عالی ترین احادیث رسیده از اهل بیت(علیهم السلام) که دارای ژرف ترین معانی دینی است؛ حدیث قدسی «سلسله الذهب» است که در سفر حضرت رضا(علیه السلام) از مدینه به مرو، در شهر نیشابور بیان شد. آنچه باعث صدور این حدیث از طرف امام در آن برهه زمانی و مکانی شد، بستر موجود آن زمان در زمینه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی می باشد. در آن زمان جامعه اسلامی به لحاظ سیاسی، دچار خفقان بود، ظلم خلفای عباسی به مردم بویژه علویان و تزویر و دیانت سیاسی آنها، مشکلات فراوانی ایجاد نموده و ضعف وتزلزل داخلی در حکومت از طرف دیگر، مزید بر علت بود. علویان که داعیه دار حکومت بودند، در گوشه و کنار جهان دست به قیام هایی زدند که برخی از آنها موفق و برخی شکست خوردند. هدف آنها برگرداندن حکومت به راه و روش پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) و مکتب اصیل اسلام بود. در مسائل فرهنگی نیز با توجه به نهضت ترجمه و ورود بیگانگان به ممالک اسلامی، برگزاری جلسات علمی و مناظره بین ارباب ادیان مختلف، ضمن در پی داشتن آثار سوء فرهنگی، به بالندگی و رشد فرهنگ جامعه اسلامی کمک فراوان نمود که امام رضا(علیه السلام) با حضور در این جلسات و مناظره ها از حریم اسلام و تشیع دفاع می نمود. دراین حدیث شریف، به سه اصل مهم اعتقادی (توحید، نبوت و امامت) اشاره شده است. امام این حدیث را در جمع مردمی که در گذشته نه چندان دور گرفتار شرک و آتش پرستی بوده اند، بیان فرمودند، پس توحید ضروری ترین هدیه برای آنهاست. پیام حدیث بیانگر نظام و فلسفه سیاسی اسلام و تداوم حرکت غدیر و عاشوراست. محور کلام در این حدیث، «توحید» است، به شرط آنکه از دریچه «ولایت» بدان نگریسته شود، چون امامت تداوم نبوت و حافظ توحید و احیاگر اسلام است لذا امنیت دنیا و عقبی به تو حید و ولایت پذیری وابسته است.

مردم ایران زمین پس از هجوم صحرا نشینان مغول و ترک، به رغم سستی و بی سیاستی محمّد خوارزمشاه، خلیفه بغداد، هیچ گاه از پایداری در برابر متجاوزان غارتگر و خونخوار باز نایستادند. مقاومت مردم شکل های گوناگون داشت، و هدف مشترکی که این عناصر متشتت و مختلف را متحد می ساخت، تنها برانداختن سلطه ی جهان گشایان نو رسیده یا اعیان صحرانشین و لشکری مغول و ترک نبوده، بلکه علیه سران و بزرگان اسکان یافته ی ایرانی نیز بود. در این پایان نامه که با استفاده از روش مطالعات کتابخانه ای و فیش برداری، اسنادی، مطالعات تطبیقی در قالب چهار فصل تدوین شده است سعی شده به این موضوع پرداخته شود که، دلیل این که جنبش سربداران چون سایر جنبش های روستایی قرون وسطی در ایران همگی از علم سبز تشیع استفاده کرده اند به جهت روحیه ی ظلم ستیزانه، آزادی طلبانه، و عدالت خواهانه تشیع و همچنین اعتقاد به ظهور یک منجی در این مذهب بوده است. عوامل مزبور به همراه برخی عوامل دیگر توانست جنبشی به نام سربداران را سامان دهد که از لحاظ وسعت بزرگترین، و از نظر تاریخی مهم ترین نهضت آزادی بخش خاورمیانه بود. یحیی کرّابی، هفتمین حاکم سربداران خراسان،با کشتن طغاتیمور، آخرین حاکم سلسله ی طغاتیموریه که آخرین بازمانده ی ایلخانان مغول بودند، بساط خودکامگی آنها را درخراسان برچید و بسیاری از جنبش ها را در عصر خود و پس از خود، چون جنبش سربداران سمرقند، کرمان و مازندران شکل داد.هدف بررسی جنبش سربداران خراسان و تاثیر آن برسایر جنبش های هم عصر و حتی پس ازخود: بیان اهمیّت و نقش بن مایه های مذهب تشیع در متحد ساختن مردمانی است که در هر برهه از تاریخ مورد ظلم وستم واقع می شدند

این پژوهش به بیان ارتباط بین دو نهاد قدرتی حاکم بر تاریخ ایران یعنی روحانیت و حکومت می پردازد و سیر منطقی حاکمیت شیعه را در تاریخ ایران بررسی کرده، اینکه چگونه علمای دوره قاجاریه توانستند قدرت و نفوذ سیاسی خود را که بعد از سقوط صفویه، از بین رفته بود، احیا نمایند و نوعی تجدد شیعی را در برابر تجدد فرهنگ غرب ایجاد کرده، که مشروعیت آن کاملا استحکام داشت. نقش علمای شیعه را درحوادث سیاسی دوره اول حکومت قاجار مورد بررسی قرار داده و سعی در آن دارد که نشان دهد، علما در سایه فرهنگ سیاسی تشیع و گسترش ارتباط با مردم با موضع گیری های مقتدرانه در برابر حاکمیت، گاه با ایستادگی در برابر پادشاهان وگاه با همراهی آنها نقش موثری در حفظ اسلام و منافع مسلمین داشته اند . علما به عنوان پاسداران شریعت در برابر تهاجمات همه جانبه ی کشورهای استعمارگر که به صورت برنامه ریزی شده منافع این کشور را مورد هدف قرار داده و درصدد چپاول وغارت ثروت و فرهنگ این مرز و بوم برآمدند، به نحو احسن ایفای نقش کردند . چنانکه در ماجرای قتل گریبایدوف، میرزا مسیح مجتهد با آگاه کردن مردم و ایستادگی در برابر حاکمیت و اعتراض به رفتار وقیحانه نماینده روس در صدد دفاع از نوامیس مسلمین برآمد .

قرن هفتم هجری از قرون بسیار مهم در تاریخ ایران اسلامی و جهان است. دامنه حوادثی که در این قرن رخ داد تا به امروز ادامه دارد. در ابتدای قرن شاهد قدرت نمایی 5 نهاد قدرت و کشمکش آشکار و پنهان آنان با نیروهای داخلی و خارجی هستیم : خلافت عباسی به رهبری الناصر لدین الله ، خوارزمیان به سلطانی محمد خوارزمشاه، سلاجقه روم ،اتابکان ملوک الطوایف و اسماعیلیان . هر پنج جریان در مرحله اوج قدرت بسر می برند که ناگهان یورش اقوام مغول از شرق صحنه تاریخ را از بیخ و بن دگرگون می کند و اثرات بسیار عمیقی در ایران و جهان می گذارد که همچنان پا برجاست . سقوط خلافت عباسی، پایان دوران سلاطین سلجوقی و خوارزمی که به عنوان نهاد رسمی سلطنت به نام خلیفه عباسی حکم می راندند، قبول ایلی از سوی اتابکان و سقوط حکومت نیمه سری اسماعیلیه و قلاع آنان تنها در عرض 30 سال پس از اولین یورش مغول رخ می دهد. هلاکو پس از تکمیل فتوحات در ایران ، عراق عرب و شام حکومت ایلخانان را مستقل از قراقروم ( حاکمیت مرکزی مغولان) را بنا می دهد. اندیشمندان و وزراء ایرانی وارد کارهای حکومتی شده و مجددا نظام دولت اسلامی و ایرانی را پایه گذاری مینمایند. با اسلام آوردن غازان و علاقه او به تشیع و دیگر احیاء نظام اسلامی مبتنی بر وزارت ایرانیان آغاز می شود و ایلخانان که در تقابل با ممالیک مصر بودند به شیعیان آزادی عمل می دهند . این سیر وقایع با گرویدن رسمی الجایتو به مذهب تشیع کامل شده و بنای استقلال ایران از نهاد خلافت پس از ساسانیان تکمیل می شود. در این میان نقش وزارای ایرانی از جمله خواجه نصیر الدین طوسی، خواجه رشید الدین فضل الله و نیز علمایی چون علامه حلی در شکل گیری این دوران برجسته است. این تحقیق به بررسی وقایع نیمه اول این قرن می پردازد.

حمله مغول به بغداد مرکزیت سیاسی جهان اسلام را فرو پاشید. این رخدادی بود که تا زمان حاضر، بحث و جدل هایی دربارۀ آن هست. اهل تسنّن به نقش علمای شیعه در این باره، حساس هستند. امّا بر پایۀ منابع تاریخی، می توان گفت، نابودی خلافت عباسی، در شمار اولویت های حکومتی مغولان بود. در این پژوهش، با هدف تبیین اوضاع شیعیان اثنی عشری بغداد در دستگاه خلافت عباسی و نقش آن ها در سقوط بغداد (656 ه.ق)، تلاش شده است که با روش تحلیلی – توصیفی، منابع نزدیک به حادثه را مورد بررسی قرار دهیم. نتیجه کلی آن که، با بر افتادن این نهاد، برخی از کسانی که دیدگاه مناسبی نسبت به شیعه نداشتند، گناه این حادثه را به گردن شیعیان انداختند. اما بنا ¬بر شواهد تاریخی، برخی بزرگان و دولتمردان بغداد؛ نظیر خواجه نصیرالدین طوسی، ابن علقمی، ابن طاووس و شیعیان حلّه در هنگام محاصره بغداد نقش سازنده ای ایفا نکردند. باید در این راستا، سقوط سیاسی درونی که به مرور زمان دامن گیر عباسیان شده بود و ضعف خلافت و بخصوص کشورگشایی مغولان و عوامل دیگر را عامل سقوط این امپراطوری عظیم اسلامی(که در نهان پوسیده بود)، دانست. که سرانجام با تهاجم مغول کار، این دستگاه را یکسره کرد.

حجربن عدی کندی ازفضلا وراهب اصحاب رسول الله(ص) است.ایشان درسال دهم به دیدارپیامبر(ص) رفتند وآنجااسلام آوردند. درعهدعمردرجنگ های قادسیه،جلولاوحلوان علیه ایرانیان شرکت داشت.وی درجنگ بارومیان نیزبودودرهمان زمان محل شهادتش سرزمین مرج العذرا را که فتح کرد. اوجزومعترضان به سیاست های عثمان بودوبه همین دلیل به شام تبعیدشد.بعدازعثمان باعلی(ع)بیعت نمودوتاپایان برسرپیمانش بودکه ازشیعیان خاص آن حضرت به شمارمی رود.اودرجنگهای حضرت فرماندهی های مختلفی رابرعهده می گرفت.امام علی(ع)درآخرین لحظاتش ازحجرسوالاتی کردکه نشان ازنحوه شهادتش راداشت.درزمان امام حسن (ع)نیزنقش بسزایی داشت ولی ازصلح واوضاع پس ازآن بشدت دلخوربود.بعدازشهادت امام حسن(ع) معاویه میدان راخالی دید.پس ازآن درعهدمعاویه درپی دشنام ندادن به علی بن ابی طالب(ع)به همراه هفت نفرازیارانش به شهادت رسید. این عمل خلیفه باعث شدبزرگان اسلام مانندامام حسین(ع)وعایشه که حجررامومنی مخلص می دانستندوکفراوراافترامی شمردند،به شدت به خلیفه معترض شدند واین حرکت راناجوانمردانه وغیراسلامی می دانستند.حتی عایشه قصدآزادی حجرراداشت که دیرشده بود.علاوه برآنان عبدالله بن عمر،معاویه بن حدیج و ربیع بن زیادجزومعترضین بودند. اقدام حجرکاملا بجابودوجلوی بدعت لعن علی(ع)توسط معاویه ایستاد.ازطرف دیگرموجب افشای شخصیت معاویه،زیادوکوفیان شد.شیعیان جرات قیام گرفتندوهیبت مذهبی پوشالی معاویه راشکست.علاوه برآن چهره دوگانه کوفیان نمایان شد. علت توجه به این پژوهش نیازکنونی به ولایتمداری وعدم داشتن یک پژوهش کامل درزمینه حجربن عدی که نمونه بارزولایتمداری بود.روش تحقیق مورداستفاده ،کتابخانه ای می باشد.

چکیده: سید اگرچه در معنای لغوی به معنای سرور وآقا است اما در ابتدا هیچ بار معنایی خاصی نداشت. بتدریج و در سال های پس از برآمدن اسلام،این واژه بار معنایی دینی یافت و با نوعی تقدس همراه گشت.اساس سیادت برشرافت خونی استوار بوده و دایره شمول آن در ابتدا گسترده بود و شامل تمام فرزندان هاشم می گردید اما بتدریج سادات تنهابه بازماندگان پیامبراز حضرت فاطمه (س)منحصر گردید و دیگران از جمله بنی عباساز این دایره خارج گشتند. این تقدس و نیز ازدواج های درون خانوادگی میان سادات و بویژه شرافت خونی که دیگران را از دست یابی به موقعیت سادات محروم می ساخت ،بتدریج آنان را بصورت خانواده های پر نفوذ اجتماعی- سیاسی در آورد. حکومت ها در سرزمین های اسلامی از دو جنبه ی نفی و اثباتی با سادات برخورد می کردند. اگر سادات صرفا به عنوان یک گروه اجتماعی با نفوذ و قدرتمند و بدون دعاوی سیاسی عمل میکردند مورد توجه و تکریم حکومت ها بودند اما اگر تمایلات قدرت طلبی در آنان دیده می شد ، رفتار حکومت گران متفاوت می گشت.دوره تیموریان نیز از این قاعده مستثنی نبود و نوعی دو گانگی در برخورد تیموریان و سادات دیده می شود. در یرخی زمان ها رفتار تیموریان با سادات با تکریم فراوان همراه بود و رابطه ی دو جانبه ای میان سادات و شهریاران تیموری برقرار بود که دو طرف ازآن سود می برند . تیموریان با بزرگداشت سادات خود را در نزد رعایای مسلمانشان افرادی دینمدار نشان داده و بر مقبولیت خود می افزودند. سادات نیز از مزایای مادی- معنوی این رابطه بهره بردند و در پیوندبا ساختار سیاسی و دیوانسالاری تیموریان به تحکیم جایگاه خود پرداختند. در سوی دیگر این روابط نوعی درشتی و خشونت با سادات دیده می شود که عمدتا ناشی از دعاوی سیاسی این گروه از سادات و انگیزه های اقتصادی تیموریان می باشد. بر خورد تیمور با سادات مرعشی و آل کیا که حکومت های محلی در شمال ایران تاسیس کرده بودند درمقایسه با حکام غیر مسلمان مناطقی چون گرجستان شاهدی بر این مدعاست. بخش های از سادات با بهره گیری از تفکر مهدویت و سیادت در سده های 8 و9 (ه.ق ) در اندیشه ی کسب قدرت افتادند که با واکنش تیموریان مواجه گشت. نهضت های حروفی و نور بخشیه توسط شاهرخ که یکی از دینمدار ترین شهریاران تیموری بود به سختی مورد تعقیب و سرکوب قرار گرفت.

چکیده: بحث تربیت اجتماعی به دلیل اهمیت آن در شکل گیری رفتارهای اجتماعی همواره مورد توجه همه ی صاحب نظران تعلیم وتربیت بوده است. قرآن کریم به عنوان معجزه رهبر عالیقدر اسلام، محمد مصطفی , ارای اصول، مبانی و روش هایی منحصر به فرد در تربیت انسان ها است. تا غایت آفرینش انسان یعنی رسیدن به سعادت دنیوی و اخروی تحقق یابد. آموزش رفتارهای اجتماعی، تربیتی به خصوص به کودکان ضرورتی است که نیاز به تحقیق جدی دارد. در این پژوهش با محوریت «بررسی آیات و روایات نبوی , و معصومین {» به بررسی مفهوم تربیت و عوامل موثر بر تربیت دینی و رفتار اجتماعی کودک پرداخته شده و سعی شده آموزش رفتار اجتماعی و تربیتی با بهره گیری از قرآن کریم و منابع متعدد روایی مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق در این پروژه به صورت توصیفی، تحلیلی و جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای با استفاده از روش فیش برداری از آیات و روایات و مراجعه به کتاب های تربیتی متعدد انجام گرفته و نتیجه تحقیق بیانگر آن است که در حوزه ی تربیت اجتماعی راه کارهای عملی قرآن و روایات در تعمیق عقاید دینی کودکان نقش به سزایی خواهد داشت. این پژوهش درپنج فصل تدوین گردیده، و با ارایه نتایج و پیشنهادات و فهرست منابع خاتمه می پذیرد.