روند تحولات اجتماعی،اقتصادی و فرهنگی چند دهه اخیر و گوناگونی بستر جغرافیایی، موجب شکل گیری نظام فضایی نامتعادل در سطح سکونتگاه های روستایی شده است. گرچه در چنین شرایطی ایجاد و تقویت سلسله مراتبی سکونتگاه ها در راستای ساماندهی مطلوب فضاهای روستایی اهمیت زیادی دارد. اما در برنامه های عمرانی برای تحقق این مهم به دلیل تاکید بر شاخص های خدماتی، نتایج مطلوبی بدست نیامده است. مقاله حاضر در صدد است با رویکردی همه جانبه و ملاحظه شاخص های مخلتف، سطح پایداری توسعه روستایی و عوامل موثر بر آن در شهرستان کمیجان را مشخص سازد. جمع آوری داده ها از طریق پرسشنامه در حجم نمونه 430 نفر و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های مناسب در نرم افزار spss انجام شده است. بر اساس آزمونt استیودنت، سطح پایداری تمامی سکونتگاه ها به طور معناداری کمتر از حد مورد انتظار (متوسط یا 3) است. اگرچه آزمون فرید من، همگونی سکونتگاه ها را ازنظر درجه پایداری ثابت کرد، با این وجود نتایج حاصل از رگرسیون چند متغیره نشان داد که بعد اجتماعی با ضریب تعیین 0/752 ، بیشترین تاثیر را بر سطح پایداری سکونتگاه ها داشته است. براساس نتایج فن تحلیل عاملی در راستای تسریع پایدار سازی سکونتگاه های روستایی شهرستان مورد مطالعه، ارتقای مشارکت مردم در تصمیم گیری محلی، سهولت دسترسی به خدمات بهداشتی- درمانی، آموزشی و اقتصادی، مقاوم سازی مساکن، ساماندهی دفع زباله، فزونی بازده تولید و اشتغال گریزناپذیر هستند.

کشاورزی در ایجاد اشتغال، تامین غذا، مواد اولیه بسیاری از صنایع، درآمدزایی و تثبیت جمعیت از یک طرف و رابطه آن با بنیان های محیط زیست، آب، خاک و منابع طبیعی از سوی دیگر، شناسایی مسائل توسعه آن از ضرورتی انکار ناپذیر برخوردار است.. در این پژوهش از روشهای توصیفی – تحلیلی و همبستگی(دو متغییره پیرسون و آزمونtاستفاده شده است. روشهای جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای و میدانی بوده است. از جامعه آماری شامل 1355 کشاورز با استفاده از فرمول کوچران، حجم نمونه ای برابر با 299 نفر انتخاب شد. در دهستان پاسخن با وجود اشتغال 49 درصدی در بخش کشاورزی، به دلیل وجود برخی مشکلات سازمانی، طبیعی و مدیریتی از ظرفیتهای کشاورزی آن به درستی استفاده نشده است.برای مثال کشاورزی نتوانسته است در ایجاد اشتغال کمی – کیفی در حد مطلوب عمل کند. وجود مشکلات سازمانی و مدیریتی باعث افول کارایی کشاورزی و به هدر رفتن منابع کشاورزی دهستان شده است

یکی از مراحل اصلی برنامه ریزی، ارزیابی برنامه ها و طرح ها می باشد که این خود به بهینه کردن برنامه ها، تصمیم سازی و در نهایت امکان پذیری و واقع گرایی طرح ها کمک می کند. در این بین ارزیابی برنامه ها و طرح های توسعه روستایی که از سوی نهادهای مختلف در جوامع روستایی انجام می پذیرد، برای آگاهی از روند اجرای برنامه ها و طرح ها و بهینه سازی تصمیمات و افزایش رضایت مندی مردم روستایی ضروری به نظر می آید. لذا پایان نامه حاضر عوامل موثر بر عملکرد دهیاری ها را به عنوان یک سازمان عمومی غیردولتی، در مدیریت روستایی براساس متغیرهایی هم چون همکاری سازمان ها و نهادها، مشارکت و همکاری مردم، موقعیت مکانی روستا، سواد و سن دهیاران و مردم روستایی و تجهیزات و امکانات دهیاری ها و غیره مورد ارزیابی قرار داده است. جامعه نمونه 20 درصد روستاهای دارای دهیاری های شهرستان خواف که براساس وضعیت توپوگرافی انتخاب شده اند و تعداد پرسشنامه ها با استفاده از فرمول کوکران 340 نفر تعیین گردید که برای اطمینان 390 پرسشنامه پرشده است، این تعداد پرسشنامه به تناسب تعداد خانوار بین روستاها تقسیم شده است. روش تحقیق، مبتنی بر روشهای توصیفی- تحلیلی وهمبستگی می باشد.از آزمون همبستگی، رگرسیون چند متغیره و آزمون t ، برای مقایسه دو گروه روستا، مثلا معناداری تفاوت عملکرد دهیاران در روستاهای باسوادتر- بی سوادتر، پرجمعیت - کم جمعیت، مرکزیت خدماتی بالا- پایین وغیره.. صورت گرفته است. ازt-test نیز برای مقایسه شاخص ها با میانه نظری 2.5 استفاده شده است.نتایج تحقیق حاکی است که شاخص هایی هم چون همکاری سازمان ها، مشارکت مردم، موقعیت مکانی روستا، میزان شرکت در کلاس های آموزشی، مشورت با افراد و غیره تأثیر زیادی درعملکرد دهیاران داشته اند. در حالی که ویژگی های فردی (سن و سواد)رابطه ای با عملکرد دهیاران ندارند.

هدف اصلی این پژوهش شناسایی نقش زنان روستایی در توسعه بخش کشاورزی شهرستان بناب وشناسایی متغیرهای اثرگذار( عوامل فردی، خانوادگی، سازمانی ) برمیزان مشارکت آنان درفعالیت های مخنلف کشاورزی می باشد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی است و بر اساس مطالعات پیمایشی و کتابخانه ای،اطلاعات لازم جمع آوری و مورد توصیف و تحلیل آماری قرار گرفتند. با فرمول کوکران، 353 زن روستایی فعال در امور مختلف کشاورزی از 8 روستای نمونه دهستان بناب، به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند و با روش نمونه گیری تصادفی ساده مورد پرسشگری قرار گرفتند. برای توصیف و تحلیل داده هااز نرم افزار آماری spss وآزمون های t تک نمونه ای، t استودنت و همبستگی پیرسون ورگرسیون گام به گام استفاده گردید. نتایج حاصله حاکی از آن است که بیشترین مشارکت زنان منطقه درامور زراعی و آن هم در مرحله برداشت وجمع آوری محصول می باشد. همچنین بین عوامل فردی و ویژگی های خانوادگی زنان روستایی و میزان مشارکت آنان در فعالیت های تولیدی رابطه معناداری وجود دارد.

مشارکت عامل موثری در افزایش توان اجتماعات در پاسخگویی به نیاز هایشان و شرکت مردم در جریان توسعه است.یکی ازدلایل عدم موفقیت برنامه های توسعه، پایین بودن مشارکت مردم است. این تحقیق به بررسی میزان مشارکت مردم در مدیریت روستایی و تاثیر ابعاد اقتصادی، اجتماعی، مکانی، ساختاری و نهادی در آن می پردازد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز عمدتا به صورت میدانی و تکمیل پرسشنامه جمع آوری شده است.برای این کار?ابتدا روستا ها بر اساس خانوار در چهار دسته، طبقه بندی شده و تعداد 209 پرسشنامه بصورت نمونه گیری تصادفی ساده از روستاهای نمونه وتعداد 30 نمونه از بین اعضای شورای روستایی انتخاب شدند. پس از تکمیل این پرسشنامه ها، برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون اسپیرمن،ضریب همبستگی و آزمون t در نرم افزارspss استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد که میانگین مشارکت در سطح پانزده روستای مورد مطالعه 1.60 می باشد، به عبارت دیگر سطح مشارکت در دهستان اسالم در سطح کم می باشد. جهت سنجش میزان تأثیر ابعاد مختلف در میزان مشارکت از رگرسیون استفاده شده است. بعد اجتماعی با ضریب تعیین ( r2) 0.131 بیشترین تاثیر را بر میزان مشارکت داشته است، به طوری که 13.1 درصد از تغییرات مشارکت را تبیین می کند.

کارکرد اصلی مناطق روستایی در جهان سوم ، کارکرد کشاورزی است و به دلیل اثرات عمده آن بر اشتغال ، تعدیل فقر و درآمد ، امنیت غذایی و خودکفایی در محصولات استراتژیک از اهمیت بالایی برخوردار است. این پژوهش به بررسی نقش کشاورزی ( به عنوان متغیر مستقل) در توسعه روستایی (متغیر وابسته)بخش میانکنگی سیستان می پردازد. روش تحقیق ، از نوع توصیفی ـ تحلیلی و بر مبنای داده های جمع آوری شده از پرسش نامه استاندارد روستا و خانوار می باشد. برای تحلیل داده ها از آزمون های همبستگی و تحلیل چند متغیره متناسب با هدف تحقیق استفاده شده است. حجم جامعه نمونه 375 سرپرست خانوار در 40 روستای نمونه بوده است که با روش تخصیص متناسب به صورت تصادفی به دست آمده است. ضریب تغییرات چهار بعد توان کشاورزی نشان می دهد که بعد اجتماعی با ضریب 12/0 همگن ترین و بعد تولیدی با ضریب 35/0 ناهمگن ترین بعد است. بین ابعاد توسعه روستایی نیز بعد اجتماعی با ضریب 14/0 همگن ترین و بعد اکولوژیکی با ضریب 26/0 ناهمگن ترین بعد است. آزمون همبستگی بین دو متغیر مستقل (توان کشاورزی ) و وابسته ( توسعه روستایی)، رابطه معناداری را نشان داده است. براساس تحلیل چندمتغیره ، بعد تولیدی به تنهایی 3/40 درصد ازتغییرات متغیر وابسته (توسعه روستایی ) را تبیین نموده است . در مجموع ابعاد چهارگانه توان کشاورزی 52/4درصد از تغییرات توسعه روستایی راتبیین کرده است.

چکیده: از دو دهه قبل، طرح های هادی روستایی از جمله گسترده ترین طرح های کالبدی روستایی در ایران هستند که عمدتاً جنبه های کالبدی بافت فیزیکی روستاها را مورد توجه قرار می دهند. با ارزیابی اثرات کالبدی این طرح ها می توان با دیدگاه جامع تری امکان برنامه ریزی را در آینده فراهم آورد. مهمترین هدف ارزیابی طرح های هادی فراهم ساختن ابزار مدیریت لازم برای نظارت، کنترل، جهت دهی و بهبود کارایی آنهاست که بر اساس آن بتوان تجدید حیات و هدایت روستا را به لحاظ ابعاد اجتماعی، اقتصادی و فیزیکی فراهم آورد. تحقیق حاضر، اثرات طرح های هادی روستایی را بر توسعه ی کالبدی روستاهای شهرستان جهرم مورد ارزیابی قرار داده است. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی- تحلیلی است. جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه در حجم نمونه ی 298 نفر در12 سکونتگاه و تجزیه و تحلیل آنها با استفاده از نرم افزار spss انجام شده است. بر اساس نتایج بدست آمده میانگین اثرات طرح های هادی در توسعه ی کالبدی روستاهای شهرستان جهرم، 43/2 می باشد که کمتر از حد مورد انتظاراست و نشانگر عملکرد ضعیف طرح های هادی روستایی می باشد. ضمن اینکه آزمون t با میانه ی نظری 5/2 نیز، پایین بودن عملکرد طرح های هادی را تأیید می کند. با وجود این نتایج حاصله از رگرسیون چند متغیره نشان داد که بعد شبکه معابر با ضریب تعیین(776/0)، بیشترین تأثیر را بر توسعه ی کالبدی سکونتگاه های روستایی داشته است

امروزه از مشارکت روستاییان در فرایند توسعه روستایی به عنوان کانون و مرکز راهبرد توسعه روستایی یاد می کنند. اما متاسفانه مشارکت واقعی مردم (?از جمله زنان) در فرایند توسعه روستایی در جهان سوم یک مساله سازمان یافته و تنظیم شده نیست. در این راستا پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی موانع مشارکت زنان در فرایند توسعه روستایی دهستان درزاب می پردازد. جامعه آماری تحقیق شامل 14 روستا به عبارتی 1315 خانوار است که از این جامعه با استفاده از فرمول شارپ کوکران، نمونه ای به حجم 250 نفر انتخاب شد و به روش پیمایشی، اطلاعات مورد نیاز از زنان بالای 18 سال به عنوان واحد تحلیل جمع آوری گردید. یافته ها نشان می دهد میزان مشارکت زنان در فعالیت های مختلف در منطقه در سطح پایینی است. بنابراین پایان نامه متمرکز بر نشان دادن موانع بازدارنده مشارکت زنان در فرایند توسعه خواهد بود . نتایج نشان می دهد بین ویژگیهای فردی زنان و مشارکت آنان در فرایند توسعه روستایی در منطقه رابطه معنی داری وجود ندارد. اما میان کلیه ویژگیهای اجتماعی (سرمایه اجتماعی و دسترسی ها)، اقتصادی، فرهنگی، سازمانی و قانونی جامعه مورد مطالعه و مشارکت آنان در منطقه رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. از سوی دیگر بین عوامل مکانی- فضایی و انواع مشارکت زنان در فرایند توسعه روستایی رابطه معنی داری وجود ندارد. اما بین عوامل مکانی- فضایی و موانع مشارکت زنان در فرایند توسعه روستایی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. نتایج تحلیل چند متغیره نیز نشان می دهد که از میان متغیرهای مستقل تنها 5 متغیر (به ترتیب اهمیت: عوامل مربوط به سرمایه اجتماعی، سازمانی، فردی، قانونی و اقتصادی) وارد معادله رگرسیونی شده اند که در مجموع 97 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین می کنند. نتایج حاصل از تحلیل چند متغیره، نشانگر اهمیت سرمایه اجتماعی به عنوان موثرترین مانع تبیین گر مشارکت زنان در آینده است. بنابراین برای خروج از این وضعیت، راهکارهایی از قبیل: تقویت عوامل مربوط به سرمایه اجتماعی با تاکید بر ارتقای آگاهی های زنان و ایجاد و تقویت نهادهای مدنی در نواحی روستایی پیشنهاد می گردد. البته رفع موانع مشارکت زنان در فرایند توسعه در گرو اصلاح ساختارهای اجتماعی، اقتصادی، اداری و ... در سطح جامعه و نوسازی فردی زنان است. بطوریکه خود را در عرصه توسعه روستایی دارای شخصیت مستقل، توانمند و تصمیم گیرنده بدانند.

رویکرد متنوع سازی فعالیتهای اقتصادی یکی از رویکردهای مورد توجه در توسعه همه جانبه اجتماعات روستایی است، به طوری که وجود تنوع در اقتصاد روستا لازمه دستیابی به توسعه پایدار روستایی عنوان می شود. تحقیق حاضر با هدف تبیین دلایل پایداری/ناپایداری جمعیتی سکونتگاههای روستایی شهرستان مشهد، با استفاده از رویکرد متنوع سازی فعالیتهای اقتصادی صورت گرفته است. روش به کار رفته، پس رویدادی (علی- مقایسه ای) است و بین دو گروه از روستاهای پایدار و ناپایدار جمعیتی فرضیه تحقیق مورد آزمون قرار می گیرد. ابزار اصلی تحقیق، پرسشنامه خانوار و آبادی بوده است. نتایج به دست آمده از 380 خانوار و 41 آبادی نشان می دهد که وجود «تنوع در فعالیتهای اقتصادی» سکونتگاههای روستایی شهرستان مشهد بر «پایداری جمعیتی» اثر مثبتی دارد که عمدتاً ناشی از وجود تنوع در فعالیتهای اقتصادی بخش غیر کشاورزی است. در واقع تنوع در فعالیتهای بخش کشاورزی اثر چندانی در پایداری جمعیتی سکونتگاههای روستایی شهرستان مشهد ندارد که دلیل این امر پدیده خشکسالی و درآمد اندک ناشی از آن می باشد.

بسمه تعالی مشخصات رساله / پایان نامه تحصیلی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد عنوان پایان نامه: نقش اشتغال زنان در توسعه ی روستایی با تأکید بر ابعاد اقتصادی و اجتماعی (نمونه ی موردی دهستان کارده بخش مرکزی شهرستان مشهد) نام نویسنده: زهرا اویسی استاد راهنما: آقای دکتر حمید شایان استاد مشاور: خانم دکتر خدیجه بوذرجمهری دانشکده: ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی گروه: جغرافیا رشته تصحیلی: برنامه ریزی روستایی تاریخ تصویب: تاریخ دفاع: مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد ? دکتری تعداد صفحات: چکیده هدف این پژوهش بررسی نقش اشتغال زنان در توسعه روستایی با تاکید بر متغیرهای موثر(فردی،اقتصادی و اجتماعی)در دهستان کارده واقع در بخش مرکزی شهرستان مشهد می باشد . روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی است و براساس مطالعات پیمایشی وکتا به خانه ای اطلاعات لازم جمع آوری شده .با استفاده از فرمول کوکران 238زن روستایی بعنوان حجم نمونه از 8 روستای نمونه دهستان کارده انتخاب و با روش نمونه گیری تصادفی مورد پرسش قرار گرفتند.برای توصیف وتحلیل داده ها از نرم افزارهای آماریspss،excel و آزمونهای پارامتری نظیر t استیودنت و آنالیز واریانس یک طرفه وآزمونهای ناپارامتری نظیرویلکاکسون یک نمونه ای،آزمون من ویتنی و آزمون کروسکال والیس استفاده شده است.با توجه به نتایج پژوهش، بین اشتغال زنان و بعد اقتصادی روستا و همچنین بین اشتغال زنان و رضایت از کار و بهبود کیفیت زندگی رابطه معنی داری وجود دارد. ولی بین اشتغال زنان و سواد، بعد خانوار ،تمایل به مهاجرت ومشارکت سیاسی آنان رابطه معنی داری وجود ندارد . کلیدواژه ها: 1ـ اشتغال زنان 2ـ سرمایه ی اجتماعی 3ـ مشارکت اقتصادی زنان 4ـ توسعه ی روستایی 5-دهستان کارده امضای استاد راهنما: تاریخ:

مهاجرت روستایی یکی از عوامل اساسی و مهم در تحولات فضایی کشور محسوب می شود علت های مهاجرت را نمی توان از آثار آن جدا کرد چون از یک طرف معلول توسعه نابرابر و از سری دیگر عامل گسترش توسعه نابرابر است. در این تحقیق عوامل موثر بر مهاجرت روستاییان و پیامدهای ناشی از آن در دهستان پیرحاجات شهرستان طبس مورد مطالعه قرار گرفته است. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی است و از تکنیک های کتابخانه ای و میدانی برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. بر اساس فرمول کوکران تعداد 188 سرپرست خانوار روستایی ساکن در سه روستای بالای 20 خانوار به عنوان حجم نمونه انتخاب و مورد پرسشگری قرار گرفتند.نتایج به دست آمده نشان می دهد ، عدم رضایتمندی از امکانات و تسهیلات روستایی بیشترین نقش را در گرایش روستاییان به مهاجرت داشته است و عامل عدم احساس امنیت مالی و روانی فرد در روستا در درجه بعدی قرار دارد. مهاجرت های روستایی در منطقه سبب کاهش نسبت جنسی، افزایش تعداد زنان در برابر مردان، کاهش بعد خانوار، گرایش جمعیت به سالخوردگی ، خالی از سکنه شدن 475 واحد مسکونی شده است. و این کاهش جمعیت روستایی مانع از ارائه خدماتی شده است که به آستانه جمعیتی نیاز دارند از جمله دبیرستان که باعث تشدید مهاجرت روستاییان نیز شده است

مقاوم نبودن مساکن روستایی در برابر سوانح طبیعی همچون زمین لرزه، سیل، رانش زمین، طوفان و ... از مهمترین مسائل و مشکلات مسکن روستایی به شمار می رود. ضرورت طرح مقاوم سازی مساکن روستایی از اینجا نشأت می گیرد که اغلب روستاییان در مساکن نامناسب با وسایل تهویه ناقص و تاریک زندگی می کنند. بنابراین تحقیق حاضر در پی آن است که آثار کالبدی وام های مسکن در توسعه روستاهای شهرستان بهمئی را بررسی کرده و راهکارهای لازم را در این زمینه ارائه کند. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی است که از طریق مطالعات میدانی و کتابخانه ای و مصاحبه و بازدید از مساکن جدید و قدیم صورت گرفته است. جمع آوری داده ها از طریق پرسشنامه در حجم نمونه 233 نفر و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های مناسب در نرم افزار spss انجام شده است. به طور کلی براساس آزمون ضریب همبستگی پیرسون، میزان همبستگی اعتبارات مسکن با شاخص الگوی توسعه کالبدی برابر با 17/0 می باشد که نشان دهنده این است که اعتبارات در زمینه توسعه و مقاوم سازی مسکن روستایی باعث توسعه کالبدی روستاهای نمونه شده است. همبستگی اعتبارات مسکن با الگوی مسکن برابر با 31/0 که نشان از بالا رفتن توان روستاییان جهت ساختن مسکن مناسب با استفاده از اعتبارات دارد. همچنین همبستگی بین اعتبارات وانتظارات سازمان ها 14/0 بوده که نشان دهنده این است که افزایش اعتبارات تخصیص یافته باعث افزایش انتظارات سازمان های متولی این اعتبارات شده است. بنابراین در زمینه توسعه کالبدی مساکن روستاهای نمونه، راهکارهای کالبدی و توسعه فیزیکی روستاهای منطقه در قالب طرح های هادی و بهسازی روستاها براساس ویژگی های طبیعی و اقتصادی و اجتماعی روستاها، توجه به الگوی معماری بومی و ... پیشنهاد می شود.

امروزه صنعتی شدن در بسیاری از کشورهای در حال توسعه به منزله شالوده دستیابی به توسعه محسوب می شود. علاوه بر آن صنعتی شدن فرآیندی محسوب می شود که خواسته یا ناخواسته دارای اثرات مثبت و منفی در تمامی شئون زندگی انسانی است. به خصوص در بخشهای اقتصادی اثرات آن کاملاً ملموس است. در همین راستا به منظور دگرگونی بخشیدن به زندگی روستاییان، استراتژی ایجاد شهرکها و نواحی صنعتی در نواحی روستایی در سه دهه گذشته از سوی برنامه ریزان اتخاذ شد. در این تحقیق به منظور بررسی و ارزیابی پیامدهای شهرک صنعتی خیام در توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق روستایی ، 22 روستای پیرامون به عنوان نمونه انتخاب شده اند. سپس به ارزیابی تفاوت شاخص های اقتصادی و اجتماعی بین دو گروه کارگران روستا نشین شهرک صنعتی خیام و سایر شاغلین روستایی پرداخته شد. نتایج حاصل از تحقیق که با استفاده از تجزیه و تحلیل آماری (پارامتری و ناپارامتری)، نشان می دهد که در دو گروه نمونه، اکثر شاخص های اقتصادی و اجتماعی اعم از الگوی مصرف (خوراک، پوشاک وکالاهای مصرفی)، مسکن، بیمه، آموزش، بیگانگی، دگرگونی ارزشها و ... تفاوت معناداری را نشان می دهند. به نحوی که کارگران روستایی شهرک صنعتی خیام از وضعیت اقتصادی و اجتماعی بهتری برخوردارند.

توسعه یک منطقه تنها با تکیه بر منابع طبیعی مقدور نیست، بلکه یکی از موارد لازم و اساسی دیگر سرمایه ی اجتماعی است. سرمایه اجتماعی از مولفه های مختلفی مانند مشارکت، اعتماد، انسجام اجتماعی و غیره... تشکیل شده است. به منظور بررسی دقیق تر اثر سرمایه اجتماعی بر روی اقتصاد باید هر یک از این مولفه ها را به صورت جداگانه بررسی کرد. با توجه به این که روستاهای ایران دارای توانمندی های بالقوه اقتصادی و اجتماعی هستند، توجه به سرمایه اجتماعی و مشارکت مردم در نهادها و سازمان ها بستری مناسب را جهت استفاده بهینه از منابع اقتصادی موجود فراهم می آورد. بنابراین تحقیق حاضر در پی آن است که نقش سرمایه اجتماعی در پایداری اقتصاد روستایی بخش جعفرآباد شهرستان قم را بررسی کرده و راهکارهای لازم را در این زمینه ارائه کند. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی است که از طریق مطالعات میدانی و کتابخانه ای و مصاحبه صورت گرفته است. جمع آوری داده ها از طریق پرسشنامه در حجم نمونه 355 نفر و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های مناسب در نرم افزار spss انجام شده است. با توجه به نتایج بدست آمده از آزمون ضریب همبستگی بین سرمایه اجتماعی و پایداری اقتصادی همبستگی وجود دارد . از طرف دیگر با توجه به آزمون رگرسیون ساده، ضریب تأثیر رگرسیونی استاندارد شده 423/0 در سطح خطای کوچکتر از 01/0 معنی دار است، بنابراین متغیرسرمایه اجتماعی بر پایداری اقتصادی روستاها موثراست.

هدف کلی این تحقیق بررسی وتبیین موانع توسعه گردشگری روستایی وارائه الگوی راهبردی مناسب در روستاهای هدف گردشگری استان خراسان شمالی می باشد.بنابراین به منظور رسیدن به این مهم از دو روش مطالعات اسنادی ومیدانی کمک گرفته شد وپس از تهیه کلیات وچارچوب نظری تحقیق ،به مطالعه وبررسی وضع موجود پرداخته شد .سه نوع پرسشنامه (ساکنان بومی،گردشگران ومسئولان )جهت انجام این تحقیق آماده شد که از طریق آزمون روایی (تایید اساتید مربوطه) وپایایی(آزمون آلفای کرون باخ)اعتبار سنجی گردید و پس از تکمیل به وسیله نرم افزار spss مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.آزمون فرضیات تحقیق بیانگر این مطلب است که بین موانع آموزشی و فرهنگی و مشکلات مربوط به توسعه گردشگری همبستگی مثبت و معنادار نسبتاً قوی وجود دارد، که مطابق با آن افزایش موانع آموزشی و فرهنگی افزایش مشکلات توسعه گردشگری را به دنبال دارد. موانع ومشکلات زیست محیطی در جایگاه دوم و موانع زیربنایی به لحاظ اهمیت در جایگاه بعدی قرار می گیرد. موانع بازاریابی و مدیریتی رابطه معنی داری با متغیر وابسته ندارند اما در تحلیل رگرسیون تاثیر افزایشی بر نارساییهای توسعه گردشگری دارند. بنابراین با?انجام?اقدامات?لازم?و?فراهم?کردن?امکانات?و?خدمات?برای رفع مشکلات از طریق برنامه ریزی وراهبردهای مناسب ازجمله تدوین برنامه های آموزشی، احیاء و توسعه زیر ساختهای گردشگری روستاها و معرفی و شناساندن جاذبه ها و محصولات گردشگری روستاهای هدف می توان در راستای توسعه روستاهای مورد نظر از منظر گردشگری گام برداشت.

طرحصدورسندمالکیتخانههایروستاییاولینباردرسال1374درتدوینبرنامهدومتوسعه باهدفتثبیتمالکیتروستاییانوامکاناستفادهازتسهیلاتبانکیدرروستاهابهتصویبرسید ،مبنایعملآنقوانینو نقشههایطرحهایهادیروستاییبودند . . بنیادمسکنانقلاباسلامیباهمکاریسازمان ثبتاسنادواملاککشوربهعنوانمتولیاناینطرح برگزیدهشدند . اینطرحهم اکنون نیزبه صورت قانون الحاق موادی به قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن همچنان دنبالمیشود . مطالعهیحاضردربرگیرندهیروند اجرایی،مزایاومعایبآنطرحدرشهرستان اقلیدمی باشد. همچنیناینپایاننامهدرتلاشبرایدرکاثرات اجرایطرحصدورسندمالکیتبرتوسعهوعمران روستاییدرزمینه هایاجتماعی،اقتصادیو کالبدی است . ابزاراینتحقیقپرسشنامهبودکهروایی آنبانظرمتخصصانوپایایی آنتوسطضریبآلفایکرونباخ(بین52/0 تا 87/0 )تاییدشد . نمونهیگزیدهشدهبر اساس فرمول شارپ کوکران تعداد247خانوارازروستاییانی بودند که در روستاهای آنان بیش از 150 جلد سند صادر شده بود. . برایتحلیلدادههاازنرم افزارهای lisrelو spssاستفادهشد . متغیرهای مستقل30/0 تغییرات متغیر های وابسته راتبیینمیکرد . عامل "افزایش سرمایه گذاری " بالاترین میزانتغییراترادرمیاندیگرعاملهاتبیینکردهاست . دیگرعاملهابهترتیبازبیشترین بهکمتریندرصدمیزانتبیینتغییراتعبارتنداز : قرارگرفتن املاک در چرخه اقتصادی ، ایجاد نظم در معاملات واستفاده از تسهیلات بانکی.

در کشور ما در دو دهه ی اخیر توسعه روستا_شهرها با تبدیل تعداد زیادی از روستاها به شهر تحقق یافته است. تاکنون بررسی های جامعی درخصوص اثرات این شهرها بر حوزه پیرامون به ویژه در منطقه مورد مطالعه به انجام نرسیده و این تحقیق بر آن است تا اثرات توسعه ی سه روستا_شهر قدمگاه رضوی، خرو و عشق آباد بر روستاهای پیرامون آنها را در دو بخش زبرخان و میان جلگه ی شهرستان نیشابور مورد بررسی قرار دهد. ابزار اصلی پژوهش پرسشنامه خانوار و روستا و روش تحقیق آن توصیفی – تحلیلی است. نتایج پژوهش از 20 روستا و 342 سرپرست خانوار روستایی نمونه نشان می دهد، ایجاد روستا_شهرها به استناد تحلیل های آماری تا حدودی موجب ایجاد تعادل فضایی- جمعیتی در ابعاد ناحیه ای ( البته به میزان اندک ) شده است. همچنین با ارتقاء نقش اداری، اقتصادی- اجتماعی روستا_شهرها بیش از 25 نوع شغل جدید ( دولتی و خصوصی ) و مراکز ارائه خدمات کشاورزی ( نهاده ها، کود، سم و . .) و دامپزشکی بخش خصوصی در این شهرها ایجاد شده و در ادامه با ارتقاء نقش بازاری آنها، از حدود 60 درصد رفت وآمدهای غیرضروری و پر هزینه ی روستائیان منطقه به مرکز شهرستان و همچنین هزینه های حمل و نقل تولیدات روستائیان جلوگیری شده و به تبع آن در افزایش درآمد آنها موثر بوده اند. افزایش رضایت روستائیان از کارکردها و استقرار خدمات متنوع اساسی و زیربنایی در روستا_شهرها به ویژه در روستاهای نزدیک به آنها و نیز ایجاد دیدگاه مثبت در روستائیان نسبت به توسعه ی منطقه از دیگر اثرات خدماتی و اجتماعی این شهرها در منطقه مورد مطالعه بوده است.

شناخت و درجه بندی توان تولید اراضی به منظور کشت گندم دیم، می تواند به نحوه بهره برداری بهینه از این منابع کمک شایانی بنماید.همچنین با شناسایی پهنه های مستعد کشت دیم و نحوه پراکنش آن ها در مناطق مختلف، می توان توان تولیدی اراضی را مشخص و با اعمال روش های مدیریتی مناسب حداکثر بهره برداری را در کنار کاهش خسارات و آسیب رسانی به طبیعت، به عمل آورد .در این مطالعه اطلاعات خاک،شیب،بارندگی،جهت ناهمواریها،زمین شناسی ،دما و سطوح ارتفاعی در سطح بخش رضویه مطالعه شد.برای این منظور، لایه های اقلیمی و سایر لایه های مورد نیاز این تحقیق با استفاده از اطلاعات موجود، در محیط gis به صورت بانک اطلاعاتی تهیه و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. پس از تهیه لایه ها، با تلفیق نقشه های به دست آمده در محیط نرم افزار، پهنه های مستعد جهت کشت گندم دیم در منطقه مشخص شد.بنابراین، هدف اصلی این تحقیق، بررسی نقش عوامل مختلف تاثیر گذار بر پهنه یابی مناطق مناسب جهت کشت گندم و مکان های مناسب برای کشت گندم دیم در منطقه است. کشت گندم دیم در تامین غذای مورد نیاز کشور از اهمیت بسزایی برخوردار است.توان اقلیمی برای تولید زراعی اراضی عمدتا تحت تاثیر مقدار،توزیع باران و نیاز آبی گیاهان می باشد. این پژوهش از نوع کاربردی و روش آن نیز توصیفی - تحلیلی است. دراین پژوهش از تحلیل سلسله مراتبی ahp در مکانیابی پهنه های کشت محصولات کشاورزی استفاده شده است. برای تعیین ارزش هر یک از معیارها و زیر معیارها از روش وزن دهی و تعیین ارجحیت با استفاده از روش پرسشنامه دلفی و نظر خواهی از کارشناسان با توجه به جدول ساعتی بهره گرفته شده است.و نتایج حاصله نشان داد که با در نظر گرفتن عوامل موثر در مکان یابی،بخش رضویه قابلیت کشت دیم را به طور مطلوبی دارا نمی باشد.اما بر خلاف تصور، کشاورزان منطقه سطح بسیار زیادی(66661.6هکتار) از منطقه را به زیر کشت دیم برده اند،این در حالی است که فقط 5826هکتار از منطقه توان کشت دیم را دارد؛ البته کشت در پهنه هایی که توان مناسب را ندارد باعث کاهش راندمان محصولات زراعی دیم(600- 400 کیلوگرم در هکتار)در منطقه به نسبت میانگین راندمان کشوری دیم (800کیلوگرم در هکتار) شده است.موافقت کشاورزان برای رعایت پهنه های کشت مناسب دیم در منطقه به دلیل بی بازده بودن کشت سالیانه آنها در حد زیادی و معادل30.3 درصد از کل جامعه آماری بوده است. به دلیل رعایت نکردن پهنه های کشت در گذشته، سالانه شاهد اثرات مخرب زیست محیطی آن نیز می باشیم.و این عامل به عنوان عاملی موثر در رسیدن به توسعه پایدار روستایی و رشد منطقه می باشد و توجه به آن می تواند اثرات مثبتی را به بار آورد.

پژوهش حاضر با هدف تحلیل نقش باروری و سواد بر مشارکت اقتصادی زنان روستایی بخش مرکزی شهرستان کرمان و با استفاده از نظریه جنسیتی، انجام شده است. جامعه آماری تحقیق شامل 3701 نفر از زنان 15- 49 ساله متأهل دارای فرزند در 10 روستای نمونه بخش مرکزی شهرستان کرمان است. حجم نمونه، با استفاده از فرمول کوکران،370 نفر تعیین شد و از روش نمونه گیری احتمالی طبقه بندی شده و روش سیستماتیک استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از تفاوت معنادار بین میزان باروری و مشارکت اقتصادی زنان روستایی در بخش¬های کشاورزی، صنعت و خدمات است، به طوری¬که میزان باروری زنان شاغل در فعالیت های کشاورزی بیشتر از صنعت و خدمات بدست آمده است. هم چنین سطح سواد زنان روستایی شاغل در بخش¬های کشاورزی بالاتر ازسایر بخش های اقتصادی است و با افزایش سطح سواد زنان، میزان باروری آنها کاهش و میزان تمایل آنها به مشارکت اقتصادی افزایش می یابد . ضمنا با افزایش فاصله روستا از مرکز بخش (شهرکرمان)، سطح سواد زنان روستایی کاهش می یابد.

بی تردید ماهیت غالب فضای اقتصادی مناطق روستایی به فعالیت کشاورزی اختصاص دارد. بنابراین بخش کشاورزی نقش عمده ای در تامین معیشت پایدار و اشتغال روستایی ایفا می کند. ضمن اینکه، بخش کشاورزی به عنوان یکی از اهرم های اقتصادی توسعه کشور در سطح ملی محسوب می شود و سهم مهمی از تولید ناخالص ملی و انباشت سرمایه را به خود اختصاص داده است. امروزه، بخش کشاورزی با چالش ها و مشکلات فراوانی مواجه است و کارکرد بخش به گونه ای است که قادر به انعکاس اثرات مثبت اقتصادی در ساختار جوامع روستایی و تشکیل درآمد پایدار برای بهره برداران نیست و از کارایی لازم برخوردار نمی باشد. نقصان های موجود در عرصه تولید نظیر؛ فقدان تاسیسات زیربنایی و عمومی، عدم انتشار نوآوری و فناوری های جدید، بهره وری نامناسب آب، نبود مکانیسم آموزش و ترویج، ناکارآمدی ساختار زمین های کشاورزی، کمبود سرمایه و خلاء سیستم بازاررسانی و بازاریابی سودآوری بخش کشاورزی پایین آورده و سبب ناکارآمدی آن شده است. از طرفی دیگر، مشکلات تنظیم ترتیبات قیمتی بازار نظیر؛ ساختار ناقص بازار، فقدان متولی، نبود نظام اطلاعات بازار، عدم بکارگیری فناوری مناسب و عدم مشارکت تولیدکنندگان در بازاریابی سبب شده کشاورزان نتوانند مزد واقعی زحمات خود را دریافت کنند و از قدرت چانه زنی در بازار عرضه محصولات برخوردار باشند. عمق چالش های بخش کشاورزی بیشتر از آن که به نقصان و خلاء های موجود در عرصه تولید و عرضه محصولات کشاورزی مربوط شود با کمرنگ شدن جایگاه روستا و بخش کشاورزی در رویکرد نظام برنامه ریزی توسعه ملی ارتباط دارد که نمود این گونه نگاه و رویکرد در عدم ایجاد کارکردی موزون بین بخش های اقتصادی(صنعت، کشاورزی و خدمات)، توجه به قابلیت ویژه بخش کشاورزی به عنوان پایه تحرک و زیربنای توسعه سایر بخش اقتصادی کشور(صنعت و خدمات)، تخصیص ناعادلانه امکانات و الزامات توسعه بین بخش های مختلف اقتصادی در کشور(صنعت، کشاورزی و خدمات)، عدم در نظر گرفتن بخش کشاورزی به عنوان یک روش زندگی و نه تولید و لحاظ کردن کاردکردهای انسانی و محیطی، نبود تعریفی روشن از مفهوم، ابعاد و ویژگی های توسعه کشاورزی در نظام برنامه ریزی کشور، عدم برخورداری از نظام آماری و اطلاعاتی متقن جهت حصول اطمینان از نتایج برنامه ریزی توسعه کشاورزی، برخورد غیر کارشناسی و علمی با اهداف و روش های مدیریت نظام برنامه ریزی کشاورزی، عدم تبعیت نظام بودجه و اعتبارات از محتوای برنامه های مصوب در زمینه برنامه ریزی توسعه کشاورزی، رعایت نکردن حقوق تولیدکننده نسبت به مصرف کننده در تدوین و طراحی سیاست های کشاورزی، عدم تمایل به پیاده سازی اصول علمی در عرصه سیاست گذاری کشاورزی و توجه به بخش تحقیقات و آموزش و عدم توجه به کارآیی و اثربخشی سیاست های اتخاذشده در بخش کشاورزی انعکاس یافته است. در این ارتباط، صورت بندی خاص اقتصاد سیاسی ایران آشکارا نقش امتناعی اقتصاد سیاسی دولت محور را در فرایند توسعه کشاورزی در معرض دید می گذارد، نقشی که بی شک یکی از عوامل اصلی مشوق و مروج آن نفت و اقتصاد سیاسی متکی به نفت بوده است. در حقیقت، یکی از متغیرهای مهم و تعیین کننده که در تقویت و تشدید جهت گیری امتناعی اقتصاد سیاسی در برابر بخش کشاورزی در ایران، نقشی اساسی به دوش کشیده است نفت و درآمدهای رایگان و چشم گیر حاصل از آن بوده است. با اکتشاف نفت در ایران، در اوایل سده بیستم، به تدریج حکومت به ذخیره گرانبهائی دست یافت که با اتکاء به درآمدهای سرشار ناشی از آن می توانست منابع مالی موردنیاز به منظور بسط گستره کنترل و دخالت های خود در وجوه مختلف حیات اقتصادی و اجتماعی را تامین و زمینه های ظهور و بروز اثرات اقتصادی بخش های تولیدی را در سطح ملی و محلی دچار تضییق و تنگنا کنند. همچنین، کشاورزی بشدت تحت تاثیر متغیرهای طبیعی و زیستی است و بی نظمی های اکولوژیکی نظیر؛ شرایط نامناسب آب و خاک، تغییرات آب و هوایی و اختلالات بیولوژیکی مانع از رشد و توسعه بخش می شود. براساس الگوی نظری فوق الذکر و با عنایت بر وجود مشکلات پیش روی توسعه کشاورزی در روستاهای شهرستان خنداب، رساله حاضر در پنج فصل تدوین شده است که در زیر به محتوای هریک از فصول بطور جداگانه اشاره می گردد. فصل اول رساله، کلیات تحقیق را شامل می شود که به بیان مساله، فرضیات، سوالات، اهداف، ضرورت، روش شناسی تحقیق و در شکل کلی به طرح تحقیق می پردازد و کلیت رساله را طراحی می کند. فصل دوم به مبانی فکری تحقیق اشاره دارد و در دو بخش مفاهیم و چارچوب نظری تقسیم گردیده است. در بخش مفاهیم به تعریف توسعه کشاورزی و ابعاد بازدارنده مرتبط با آن در از نظر چارچوب فکری محقق پرداخته شده است. بخش چار چوب نظری به مبنای نظری عوامل بازدارنده توسعه کشاورزی در قالب نظریه-های دولت(گزینش اجتماعی) پرداخته و با بسط تئوریک دولت رانتیر و اقتصادسیاسی نفت پایه کشور عوامل اصلی ضعف کشاورزی را ریشه یابی کرده است که بر مبنای آنها فرضیات تحقیق شکل کلی گرفته و مدل تحلیلی بر اساس آنها ترسیم گردیده است. فصل سوم به معرفی منطقه پرداخته است. محتوای اصلی این فصل به مواردی که در فرایند تحقیق به آن لازم است و در نتایج تحقیق نقش تعیین کننده دارد اختصاص یافته است. در این فصل به ویژگیذهای موقعیتی، طبیعی، جمعیتی، اقتصادی و خدماتی منطقه مورد مطالعه اشاره گردیده است. فصل چهارم در دو بخش تدوین شده است. بخش اول به توصیف و تحلیل داده های تحقیق پرداخته و بخش دوم به آزمون فرضیات تحقیق اشاره دارد. و در نهایت فصل پنجم که عصاره و بخش اصلی تحقیق است به نتیجه گیری و پیشنهادات تحقیق پرداخته است.

امروزه از نظر قانونی مهم ترین راه تثبیت مالکیت، برخورداری از سند است. در کشور ما اگر چه توجه به تعیین مالکیت و صدور سند به طور رسمی سابقه ای 75 ساله دارد ولی جامعه روستایی از این حیث همانند سایر جوانب از جامعه شهری کشور عقب تر است. پژوهش حاضر با انتخاب روستاهای نمونه در شهرستان دامغان درصدد است، با بکارگیری روش توصیفی - تحلیلی به بررسی میزان تحقق پذیری اهداف طرح صدور سند مالکیت اماکن روستایی در محدوده ذکر شده بپردازد. در این پژوهش برای گردآوری اطلاعات و داده های مورد نیاز از منابع کتابخانه ای، سایت های اطلاع رسانی و برداشت های میدانی استفاده شده و ابزارهای اصلی تحقیق نیز شامل پرسشنامه و مشاهده است.جامعه آماری تحقیق شامل خانوارهای روستایی ساکن می باشد. در این پژوهش برای تعیین سهم نسبی متغیرهای مستقل در متغیر وابسته از روش رگرسیون گام به گام استفاده شده است. رگرسیون مربوط به عوامل تحقق پذیری طرح صدور سند بر متغیر وابسته طرح صدور سند نشان دهنده این امراست، که متغیرهای مستقل در مدل 14.4 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کنند و متغیر کالبدی بیشترین تاثیر را در متغیر وابسته داشته است.

زنانتقریبانیمی ازجمعیتهرجامعهای راتشکیلمی دهندودرزندگی فردی،خانوادگی واجتماعی نقشتعیینکنندهای دارندوحلقهاتصالزنوتوسعهفرایندی استبهنامتوانمندسازی. توانمندسازی اشارهبهاقشارمحروموگروههای حاشیهای داردومولفههایی نظیرآموزش،عدالت،توزیععادلانهدرآمدوامکاناتوزمینهاینتوزیععادلانه،زیرمجموعهآنقرارمی گیرد. هدفهرگونهبرنامهای کهزناندرمتنآنقرارمی گیرندبایدتوانمندسازی آنانباشدونهصرفاکمکهای محدودمالی . مطالعهحاضردربرگیرندهمزایاومعایبرونداجرایی آموزشهای غیررسمی سازمانفنی حرفهای درسال 1390درشهرستانطرقبهشاندیزمی باشدهمچنیناینپایاننامهدرتلاشبرای درکاثراتاجرای طرحآموزشهای غیررسمی برابعادتوانمندی زنانروستایی درزمینههای اجتماعی،اقتصادی وروانی است . ابزاراینتحقیقدوپرسشنامهبودهاستکهروایی آنبانظرمتخصصانوپایایی آنتوسطضریبآلفای کرونباختاییدشد . پرسشنامهجامعههدفباپایایی 58/0 وجامعهشاهد 60/0 محاسبهشد. جامعههدفشامل 150 زنروستایی شرکتکنندهدرکلاسهای آموزشی برگزارشدهازطرفسازمانفنی وحرفهای استکه 135 نفرازانهاموردپرسشگریقرارگرفتند.وجامعهشاهدشامل 100 زنروستاییاستکهازمیانگینتعدادافرادهرروستابرکلافرادجامعههدفبدستآمدهاست. برای تحلیلدادههاازنرمافزارهای spssوآزمونپارامتریک، ضریب همبستگی پیرسون و آزمون های ناپارامتریک کای اسکوئر، وکولموگروف- اسمیرنوف وازمون تی و میانگین استفاده شده است. اما این آموزش ها از نظر اقتصادی نتوانسته درآمدی برای آنان در برداشته باشد و در

امروزه گردشگری به منزله نمادی از هویت فرهنگی و یکی از منابع مهم کسب درآمد ارزی و اشتغالزایی مطرح است که فعالیت های وابسته به آن بزرگترین بخش از فعالیت های اقتصادی و اجتماعی بسیاری از کشورها را تشکیل می دهد. توسعه گردشگری در روستاها از راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار روستایی محسوب میشود که با حداقل بهره گیری از منابع زیست محیطی میتواند علاوه بر درآمدزایی و آثار ارزنده فرهنگی، به عنوان یک صنعت پایدار عمل نموده و در استحکام پیوندهای اجتماعی و توانمندسازی جوامع روستایی ایفای نقش نماید. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش گردشگری روستایی در توانمند سازی اقتصادی و اجتماعی 13 روستای هدف گردشگری استان گلستان انجام شدهاست. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و جامعه آماری شامل سه گروهند: سرپرستان خانوارهای روستاهای مورد مطالعه که با روش نمونه گیری طبقهای نسبی با حجم نمونه 384نفر( جدول مورگان)، گردشگران منطقه با تعداد 424 نفر و کارشناسان با 30 نفر،انتخاب شدند.نتایج تحقیق نشان می دهد، توسعه گردشگری در روستاهای هدف استان گلستان درایجاد اشتغال، افزایش درآمد و توسعه زیر ساخت ها تاثیر مثبتی داشته که با آزمون کی دو در سطح معناداری 95 درصد تایید شده است. همچنین نقش گردشگری در ایجاد تعامل، افزایش آگاهی، مشارکت و حضور بیشتر زنان در جامعه در سطح معناداری 99 درصد مثبت ارزیابی شده است. اما توسعه گردشگری در منطقه دارای پیامدهای منفی زیست محیطی نیز بوده است. برای افزایش ماندگاری گردشگران روستایی و کاهش آثار سوء زیست محیطی، بهبود راه های دسترسی، توسعه اقامتگاه ها و ارتقای خدمات بهداشتی و درمانی از اولویت بالایی برخوردارند

در ساختار اقتصادی نواحی روستایی کشورهای مختلف، کشاورزی محور اساسی تامین معیشت به شمار می رود. مهمترین ویژگی این ساختار اقتصادی، فقدان تنوع در بسترهای اقتصادی و فرصت های شغلی است. در این راستا رویکرد متنوع سازی فعالیت های اقتصاد روستایی به عنوان راهکاری مفید که بسیاری از نظریه پردازان توسعه در راستای کاهش اثرات منفی این ساختار و در چارچوب الگوی توسعه پایدار بر آن تاکید دارند، ارائه شده است. هدف از این تحقیق، تحلیل امکانات و موانع متنوع سازی فعالیت های اقتصادی در روستاهای مرزی است که جهت بررسی دقیقتر روستاهای مرزی شهرستان مریوان به عنوان نمونه موردی انتخاب شده است. این تحقیق بنابر هدف کاربردی است و روش انجام آن توصیفی- تحلیلی است. در این تحقیق جامعه آماری، روستاهای شهرستان مریوان می باشد. از میان روستاهای شهرستان، روستاهای واقع شده در فاصله 10 کیلومتری از مرز بین المللی عراق با توجه تاثیر پذیری زیاد آنها از مرز، که 46 روستای مسکونی است، به عنوان نمونه در نظر گرفته شد و بر اساس فرمول ، 18 روستا به عنوان روستاهای نمونه از میان آنها انتخاب شد. در این تحقیق برای رسیدن به اهداف تحقیق و آزمون فرضیات، سه نوع پرسشنامه طراحی شد که شامل: 1. پرسشنامه روستا که در تعداد روستاهای نمونه طراحی و اطلاعات مختلف روستاهای نمونه استخراج شد. 2. پرسشنامه خانوار که براساس فرمول کوکران، تعداد نمونه ها، 334 تعیین شد که این تعداد پرسشنامه در میان خانوارهای روستاهای نمونه توزیع شد. 3. پرسشنامه swot (جهت اجرای مدل swot): که در میان کارشناسان مربوطه(40 پرسشنامه) و مردم محلی(50 پرسشنامه)، توزیع و تکمیل شد. برای رسم نقشه ها نیز از نرم افزار arc gis استفاده شد. به منظور بررسی و تجزیه و تحلیل اطلاعات، با تکیه بر معیار عقل و استفاده از نرم افزارهای excel و spss در راستای پاسخگویی به سوالات تحقیق و آزمون فرضیات، استفاده شده است. یافته های تحقیق حاکی از این است که تنوع در فعالیت های اقتصادی، تاثیرات مثبتی بر رضایت از زندگی روستاییان منطقه مورد مطالعه دارد. همچنین مشخص شد که توان های محیطی و موقعیت مرزی، بیش از سایر عوامل (عوامل اقتصادی و اجتماعی) در متنوع سازی اقتصاد روستایی منطقه نقش دارند. به علاوه از میان موانع موجود، موانع نهادی- مدیریتی، عمده ترین مانع در جهت متنوع سازی فعالیت های اقتصادی در روستاهای این منطقه است. در نهایت راهبردهای تهاجمی، با توجه به بالا بودن فرصت ها و قوت های منطقه به عنوان بهترین راهبرد جهت متنوع سازی فعالیت های اقتصادی در روستاهای مرزی این شهرستان ارائه شد.

کی از مباحث اصلی در توسعه بخش کشاورزی الگوی نظام های بهره برداری از زمین می باشد. با رشد فزاینده ی جمعیت، نیاز به مواد غذایی بیشتر می شود، برای تأمین غذا و خودکفایی کشاورزی باید به یکی از مسائل بنیادی کشاورزی، یعنی نظام های بهره برداری، توجه خاصی مبذول شود. به همین منظور در این پژوهش به بررسی تطبیقی اثرات اقتصادی و اجتماعی نظام های بهره برداری کشاورزی(بزرگ مالکی، خرده مالکی، اجاره ای، وقفی) در دهستان پایین رخ در شهرستان تربت حیدریه پرداخته شده است. روش انجام تحقیق، توصیفی- تحلیلی با استفاده از آمارهای توصیفی و نیز آزمون های استنباطی مناسب و روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران با ضریب خطای 0.06 شامل233 خانوار تعیین و بطور تصادفی در سطح پنج روستای هدف، مورد مصاحبه قرار گرفتند. نتیجه ی آزمون آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون lsd نشان می دهد بین چهار نظام موجود در منطقه از لحاظ شرایط اقتصادی و اجتماعی اختلاف معنی داری وجود دارد. بدین ترتیب که بزرگ مالکان از نظر اقتصادی در رتبه ی نخست هستند ولی منافع اقتصادی حاصل، بیشتر جنبه شخصی داشته و به دلیل عدم سکونت بیشتر مالکان در روستا، در راستای عمران روستاهای هدف، کاربرد قابل ملاحظه ای ندارد. در نتیجه، به طور کلی نظام برتر در منطقه خرده مالکی است، زیرا از نظر اجتماعی در رتبه ی نخست اهمیت قرار دارد.

در مناطق خشک و نیمه خشک کشور، آب به عنوان محدود کنندهترین سهم تولید، اولویت کشت را تعیین می کند واز روزگاران گذشته، کشاورزان خطه خراسان به اصل مهم افزایش بهرهوری آشنا و به کشت وکار محصول زعفران کمتوقع نسبت به آب، پرداختهاند. شهرستان باخرز با سطح 3300 هکتار ، رتبه سوم زعفران خراسان رضوی را داشته و اکثریت خانوارهای روستایی به کشت وکار این محصول اشتغال دارند. لذا با توجه به توسعه کشت آن در سال های اخیر، در این پژوهش سعی شده به روش توصیفی و تحلیلی، ضمن بررسی اثرات اقتصادی اجتماعی کشت زعفران در منطقه، با توجه به رویکرد کشاورزی پایدارکه دیدگاهی فراتر از اقتصاد تولید و مصرف است، اثرات زیست محیطی آن نیز ارزیابی شود. جامعه آماری پژوهش شامل زعفران کاران 13 روستای دهستان بالاولایت شهرستان باخرز است. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران ،272 خانوار روستایی تعیین گردید و با سرپرستان آنها به روش تصادفی ساده و سیستماتیک، مصاحبه حضوری بعمل آمده و نسبت به تکمیل پرسشنامه اقدام شده است. بررسی اثرات اقتصادی زعفران بر خانوارهای روستایی با آزمون t-test باسطح معنی¬داری برابر 000.0تایید شد، اثرات اجتماعی نیز با متغیرهای «میزان رضایت از زعفرانکاری»، «تمایل به ادامه زعفرانکاری»، « تمایل به روستازیستی و کاهش مهاجرت¬ در بین زعفرانکاران»، نتایج آزمون t-test ، با سطح معناداری برابر 0.000 تایید گردید. ضمنا کلیه عملیات تولید زعفران به جز مرحله داشت که از کودهای شیمیایی و قارچ کش¬ها استفاده می¬شود، سایر مراحل تولید تقریبا با کشاورزی پایدار مطابقت داشته و لذاپیشنهاد می¬شود، مزایای تولید ارگانیک در منطقه آموزش و ترویج شود.

مسئله برنامه ریزی و سیاستگذاری مسکن مناسب و الگوی مطلوب برای ساکنان روستایی از دغدغه های برنامه ریزان روستایی است. علیرغم تلاش های صورت گرفته در مسیر تحول وتوسعه مسکن روستایی کشور، این مسئله همچنان دراولویت برنامه های توسعه روستایی قراردارد. تحقیق حاضر در پی آن است که نقش تسهیلات مسکن روستایی را در بهبود الگوی مسکن روستاییان در بخش مرکزی شهرستان نیشابور مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. روش تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش شناسی، توصیفی- تحلیلی است که برای گردآوری اطلاعات از روش های میدانی و اسنادی کمک گرفته شده است. جامعه آماری تحقیق در این مطالعه روستاییانی هستند که برای دریافت تسهیلات مسکن اقدام نموده اند و از بین آن ها 16 روستای بالاتر از30 پرونده وام انتخاب شدند و با توجه به فرمول کوکران، تعداد 284 خانوار به شیوه ی تصادفی مورد پرسشگری قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان می دهد که ارتباط معناداری بین اعطای تسهیلات مسکن و بهبود الگوی مسکن در بین روستاییانی که وام گرفته اند مشاهده نشد، اما تفاوت معناداری در زمینه بهبود الگوی مسکن بین روستاییان وام گرفته و وام نگرفته وجود دارد. با توجه به یافته های تحقیق در زمینه بهبود الگوی مسکن در منطقه، راهکارهای مقاوم سازی مسکن روستایی با استفاده از الگوهای معماری بومی، سطح زیربنای مناسب برای واحدهای مسکونی نوسازی شده و... برای رسیدن به مسکن مناسب و با کیفیت پیشنهاد می شود.

در کشورهای مختلف، علی رغم تحولات تکنولوژیکی، به دلیل محدودیت منابع آب و خاک و رشد روزافزون جمعیت، فعالیت های کشاورزی به تنهایی توسعه و رشد اقتصادی را در پی نخواهد داشت. لذا ارتباط بین صنعت و کشاورزی توجه به صنایع مکمل این بخش، نظیر صنایع تبدیلی کشاورزی، به عنوان موثرترین راهبرد جهت ایجاد توازن بین جوامع شهری و روستایی، متنوع سازی اقتصاد روستایی، افزایش درآمد روستاییان، بهرهوری مناسب از پتانسیل های بخش کشاورزی و تثبیت جمعیت مطرح است. هدف از انجام این پژوهش نیز، امکان سنجی ایجاد صنایع تبدیلی کشاورزی در بخش مرکزی شهرستان سلسله می باشد. در این راستا روش های مورد استفاده در این تحقیق، توصیفی- تحلیلی- اسنادی است. همچنین جهت آزمون فرضیات، از مدل سوات(swot)، آزمون رتبه بندی فریدمن و آزمون تی استودنت (t- student)استفاده شد. ابزار گردآوری اطلاعات به صورت اسنادی، پرسشنامه ای، میدانی و مصاحبه بوده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که در منطقه ی مورد مطالعه با توجه به توان های محیطی (انسانی و طبیعی)، به میزان بالایی امکان ایجاد صنایع تبدیلی وابسته به زراعت وجود دارد. همچنین بر اساس مدل swot، وجود نیروی انسانی جوان و دسترسی مناسب به مواد اولیه بهترین فرصت منطقه در زمینه گسترش صنایع تبدیلی کشاورزی محسوبمی شود.

در راستای دستیابی به اهداف توسعه ملی بی شک راهبرد صنعتی سازی روستاها نقش به سزایی را ایفا نموده و اثرات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی خاص خود را بر جای می گذارد. در پژوهش پیش رو نیز هدف بررسی اثرات احداث شهرک صنعتی چناران بر روستاهای پیرامون بوده است. بدین منظور وضعیت اقتصادی و اجتماعی تعداد 110 کارگر روستایی شاغل در شهرک صنعتی چناران که از روستاهای پیرامون به شهرک می آیند با تعداد 150 کارگر سایر شاغلین همان روستاها، به عنوان حجم نمونه مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی و از طریق منابع کتابخانه ای و پیمایشی اطلاعات جمع آوری شده است. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات اساتید دانشگاه و کارشناسان و مدیران شرکت های فعال شهرک تأیید شده است و جهت پایایی با پیش آزمون و ضریب آلفای کرونباخ میزان (0.71) بدست آمده است. نتایج بدست آمده دلالت بر اثرات مثبت اقتصادی-اجتماعی شهرک برای نواحی روستایی پیرامون بوده است و شاغلین روستایی شهرک از وضعیت بهتری نسبت به سایر شاغلین برخوردار بوده اند. نتایج آزمون تی برای تاثیرات اقتصادی شهرک برابر با میانگین 2.77 که بزرگتر از میانگین نظری (?????) بدست آمده و تاثیرات اجتماعی شهرک نیز برابر با میانگین 2.39 و بزرگتر از میانگین فرضی بدست آمده است، لذا در سطح اطمینان 95 درصد اثرات فوق تایید می شود. اما در خصوص استنتاج اثرات زیست محیطی شهرک، وجود آلودگی های هوا، آب، مواد جامد و زباله و همچنین آلودگی های صوتی در منطقه توسط روستاییان تأیید شده است.

بخش کشاورزی در اکثر کشورهای جهان سوم به تنهایی نمی تواند فرصت های اشتغال و منابع در آمدی کافی برای رفع تمامی نیازهای مناطق روستایی را تأمین نماید، لذا کارآفرینی و اشتغال زایی بخش غیر کشاورزی را می توان راهبرد مناسبی برای ارتقاء اشتغال و درآمد روستایی دانست. کارآفرینی به عنوان یک عامل مهم نقش اساسی در توسعه پایدار روستایی ایفا می کند،همچنین کارآفرینی با مزیت هایی که دربردارد می تواند به عنوان یکی از بهترین و مهمترین گزینه های توسعه یافتگی تلقی گردد،به یقین کارآفرینی فعالیت های غیرزراعی منجر به پیامدهای زیادی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیطی کیفیت زندگی در مناطق روستایی شده است. بنابراین در این تحقیق سعی شدهتا نقش کارآفرینی فعالیت های غیرزراعی در کیفیت زندگی روستاییان مورد بررسی قرار گیرد.پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی و توسعه ای، و به لحاظ روش انجام تحقیق، توصیفی-تحلیلی می باشد. واحد تحلیل عمدتاً سرپرست خانوار کشاورز و غیرکشاورز می باشند. جامعه ی آماری در این تحقیق، نعداد6 روستا از بخش شاندیز که دارای بیشترین فعالیت های غیرزراعی بودند در نظر گرفته شد. تعداد خانوار روستاهای مورد مطالعه 3776 می باشد و با توجه به فرمول کوکران حجم نمون? به دست آمده معادل 249 خانوار است. در نهایت اطلاعات استخراج شده از پرسشنامه، با استفاده از آزمونهای همبستگی پیرسون و اسپیرمن، آزمون تی دو گروه مستقل، رگرسیون چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان می دهد که در مجموع، کارآفرینی فعالیت های غیرکشاورزی تأثیرات مثبت و معناداری را به ترتیب بر ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیطی کیفیت زندگی داشته است.

سکونتگاه های روستایی به عنوان کوچک ترین واحد جغرافیایی، تحت تأثیر عوامل مختلفی نظیر عوامل طبیعی، اجتماعی، فرهنگی، تاریخی و اقتصادی در بستر جغرافیایی و در قالب روابط انسان و محیط شکل گرفته اند و با توجه به تنوع بستر جغرافیایی آن ها، اشکال متنوعی از روستاها به وجود آمده است. یکی از این اشکال، روستاهای مرزی می باشند. سکونتگاه های مرزی به دلیل تماس با محیط های گوناگون داخلی و خارجی از ویژگی های خاصی برخوردارند. وجود مبادلات و پیوندهای فضایی دو سوی مرز و بین کشورهای مجاور، آسیب پذیری ها و تهدیدات مختلف، مرزها را به کانون های حساسی مبدل ساخته است. آنچه که در این میان از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد توسعه همه جانبه سکونتگاه های مرزی است. برای دستیابی به توسعه همه جانبه سکونتگاه های مرزی، شناخت امکانات و تنگناهای توسعه این مناطق، امری ضروری است تا بتوان با شناخت جامع، برنامه ریزی بهینه ای در جهت توسعه این نواحی ارائه نمود. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با رویکرد شناخت مسئله است که با روش توصیفی و تحلیلی به بررسی موانع و چالش های توسعه روستاهای مرزی بخش سنگان در ابعاد محیطی، اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و ژئوپلیتیکی می پردازد. جامعه نمونه این پژوهش 12 روستای مرزی بخش سنگان با 3007 خانوار بوده که بر اساس فرمول کوکران 387 سرپرست خانوار مورد ارزیابی قرار گرفته است. بر اساس نتایج به دست آمده می توان گفت که از مهم ترین چالش های محیطی توسعه می توان به کمبود بارندگی، پایین بودن میزان رطوبت نسبی، اختلاف زیاد دمای حداقل و حداکثر مطلق، در بعد اجتماعی به پایین بودن سطح سواد، مشارکت پایین بین ساکنین منطقه، اختلافات قومی و مذهبی و پایین بودن میزان اعتماد اجتماعی، در بعد اقتصادی به کمبود منابع تأمین آب و اراضی آبی کشاورزی، فقر پوشش گیاهی مراتع، قرار گرفتن مراتع بعضی از روستاها در پشت خاکریز مرزی، کیفیت نامطلوب آب شرب در سطح کل بخش، در بعد کالبدی به مقاومت پایین ساختمان های مسکونی، کمبود اراضی جهت ساخت واحدهای مسکونی، بهداشت نامناسب محیط زندگی و کیفیت نامطلوب راه های دسترسی و در بعد ژئوپلیتیکی به قاچاق کالا و مواد مخدر و تغییر در ساختار معیشت ساکنین در سال های اخیر به دلیل ناامنی هایی که وجود داشته است، اشاره کرد.

در سالهای اخیر در اثر مشکلات به وجود آمده در زندگی شهری، مهاجرت از شهر به روستا به شکل مهاجرت بازگشتی و معکوس آغاز شده، که اثرات زیادی بر روستاها دارد. دهستان فضل شهرستان نیشابور به واسطه شرایط مساعد آب و هوایی و طبیعی، نزدیکی به مرکز شهرستان و دسترسی به راه مناسب دارای شرایط مناسبی برای شکل گیری مهاجرتهای برگشتی و معکوس می باشد و آثار اقتصادی و اجتماعی این نوع از مهاجرت در منطقه دیده می شود. بنابراین در این تحقیق سعی شده است این اثرات مورد بررسی قرار گیرد. برای انجام این مطالعه، از روش های مختلف گردآوری اطلاعات (اسنادی، کتابخانه ای، کاوش های اینترنتی و مطالعات میدانی) استفاده شد. سپس اطلاعات به دست آمده با روش های آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جامعه ی آماری درنظر گرفته شده 16روستای این دهستان که دارای رشد جمعیتی بیشتری نسبت به دیگر مناطق روستایی کشور بوده است. تعداد خانوار روستاهای مورد مطالعه برابر2791 خانوار می باشد که با توجه به فرمول کوکران حجم نمونه ی به دست آمده معادل« 338 خانوار» گردید. نتایج مطالعات نشان می دهد به دلیل نوپا بودن این پدیده و چون اکثریت مهاجران را افراد دارای مشکلات مختلف اقتصادی که زندگی در روستا را به دلیل هزینه های پایین آن و درآمد بیشتر نسبت به زندگی شهری بر گزیده اند لذا اثرات اقتصادی و اجتماعی مهاجران برگشتی و معکوس در این منطقه اندک بوده است، اما با توجه به اینکه مهاجران وارد شده به روستاها در ایجاد مشاغل جدید و بکار گیری دیگران در کسب و کارهای خود و مشاوره های شغلی موفق تر از غیر مهاجران بوده اند لذا اثرات کار آفرینی و اشتغالزایی آنها قابل ملاحظه می باشد. با توجه به پیآمدهای این پدیده بر نواحی روستایی لازم است پژوهشهای بیشتری برای مطالعه اثرات مهاجرتهای بازگشتی و معکوس و افزایش مهاجران شهر به روستا از طریق تدوین سیاستهای تشویقی در جهت مهاجرت معکوس از شهر به روستا و حفظ و ماندگاری جمعیت وارد شده به روستاها اتخاذ شود. همچنین انجام مطالعات عمیق و کیفی به خصوص روش های مشارکتی و مصاحبه ای ( به ویژه روش مشارکتی روستایی (pra ) )می تواند نتایج بهتری را به دنبال داشته باشد.

بیان مساله: تغییرات اجتماعی،فرهنگی و اقتصادی عصر جدید باعث گسترش گزینش و انتخاب شبکه رفتاری-هنجاری متکثر و ناهمگونی در انتخاب انسان ها ، در زمینه مصرف گردیده و باعث بوجود آمدن سبک زندگی متنوعی گردیده است.روستاها به عنوان فضایی که منبعث از سبک های زندگی جوامع خویش است ، تغییر می نماید و لذا یکی از این تغییرات این رفتار در فضای کالبدی و الگوی مسکن روستایی متبلور می شودکه بایستی با معیارهای زیست – بوم ناحیه خویش سازگار گردد. هدف: پژوهش حاضر، به دنبال بررسی تغییرات سبک زندگی و اثرات آن بر الگوی مسکن روستایی می باشد.پژوهش حاضر بر مبنای ماهیت روش، توصیفی – تحلیلی و از لحاظ هدف کاربردی از طریق شیوه مطالعه کتابخانه¬ای- اسنادی و پیمایشی برای پاسخ گویی به سوالات تحقیق در منطقه روستایی شهرستان باخرز پرداخته است. تعداد نمونه 266 سرپرست خانوار از3122 خانوار در روستاهای مورد مطالعه می¬باشند. داده¬ها و اطلاعات پژوهش از طریق پرسشنامه به صورت تصادفی(خانوارهای روستایی) گردآوری شد و با نرم افزار (gis) و همچنین روش های آماری(spss) ، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های تحقیق: براساس آزمون های همبستگی یافته های تحقیق نشان می دهد که ارتباط معنادار و قوی با ضریب همبستگی 519/0 بین سبک زندگی با الگوی مسکن وجود دارد به طوری که شاخص های سبک زندگی 27.8 درصد از تغییرات متغیر وابسته الگوی مسکن را تبیین می کنند.ارزش و عقاید به تنهایی 35/0درصد بر الگوی مسکن را تبیین می کند وبیشترین تأثیر را در تحلیل مسیر برروی شاخص های کالبدی و رفاه و آسایش با ضرایب 35/0و 18/0 برجا گذاشته اند.در توزیع فضایی، بین تغییرات سبک زندگی و الگوی مسکن در پنج روستا همبستگی مستقیم و کاملی وجود است. پیشنهادات: جهت بهبود سبک زندگی ایجاد مشوق های لازم در زمینه بهبود سبک زندگی فرهنگی و افزایش سواد و نیز بهبود سبک تغذیه با استفاده از مصرف غذایی چرخه تولیدی خانوار و نیز آگاهی از پیامدهای منفی مصرف گرایی کاذب روستاییان که باعث بالا رفتن هزینه های خانوار گردیده است.در زمینه الگوی مسکن نیز استفاده از متخصین مجرب در ایمن سازی مسکن و نیز حمایت از مسکن بومی و مقاوم که براساس زیست بوم شهرستان باشد

پژوهش حاضر با هدف تحلیل روابط عملکرد شهر هرسین در توسعه نواحی روستایی پیرامونی خود با توجه به شاخص های اقتصادی، تجاری، اجتماعی _ فرهنگی و خدماتی صورت گرفته است. روش تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی است و ماهیت توصیفی- تحلیلی دارد. برای گرداوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه ای و پیمایشی میدانی استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق 54 روستاهای 10 خانوار به بالای بخش مرکزی شهرستان هرسین بوده که از این میزان 14 روستا براساس فرمول no به عنوان جامعه نمونه انتخاب شده و در این روستاها 229 خانوار نمونه تعیین و پرسشنامه ها به طور تصادفی بین این خانوارها توزیع شده است. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته است که روایی با کسب نظر چند تن از اساتید و پایایی آن با استفاده از آزمون کرونباخ در سطح 896/0 تائید گردیده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که نقش شهر هرسین ازنظر اجتماعی – فرهنگی، تجاری و اقتصادی به ترتیب با میانگین 49/2، 39/2و 35/2 با روستاهای پیرامونی در حد کمتر از (3) و درزمینه خدماتی با میانگین 87/1 در حد کم بوده است.درزمینه تأثیرگذاری عوامل مکانی- فضایی در میزان رابطه روستائیان با شهر هرسین طبق آزمون همبستگی پیرسون (714/0) حاکی از رابطه معنادار مستقیم می باشد. درنتیجه گیری کلی بر اساس آزمون مقایسه ای ویلکاکسون می توان گفت که عملکرد شهر هرسین در همه کارکردها به جزدر زمینه خدماتی بهداشتی- درمانی در مقایسه با کرمانشاه نقش برتری داشته است.

این پژوهش با هدف جستجوی راه حلی برای افزایش درآمد، اشتغال مناسب ایجاد فرصت های شغلی و جلوگیری از مهاجرت برای جمعیت روستایی ساکن در مناطق جغرافیایی خشک، که شرایط سخت محیطی حاکم بر آن محدودیت هایی در انتخاب نوع محصولات کشاورزی به وجود آورده، می باشد. شرایط سخت مناطق خشک، کشاورزی این مناطق را با چالش هایی همچون افزایش هزینه های تولید، تولید کم و گاهی ریسک بالای تولید و از سویی با فرسایش و شوری منابع آبی و خاکی مواجه ساخته است. در نتیجه فقر درآمدی و گاهی فقر بر این جوامع مستولی می شود و توسعه اقتصادی و اجتماعی با مشکل روبه رو شده، و افراد را مجبور به رو آوردن به مشاغل کاذب و مهاجرت می کند. بخش مرکزی شهرستان سبزوار به دلیل واقع شدن در حاشیه کویر و بارش اندک، کشاورزی آن با دشواری هایی مواجه است، اما با تمام موانع طبیعی موجود مردم سخت کوش این ناحیه توانسته اند این محدودیت اقلیمی را به نفع خود تغییر دهند. در این میان درخت مقاوم و شورپسند پسته از محصولات باغی پر اهمیتی است که طی دو دهه گذشته توانسته جایگاه خود را در بین کشاورزان منطقه پیدا کند، به طوری که هر روزه شاهد به زیر کشت رفتن سطح وسیعی از اراضی منطقه به زیر کشت این محصول هستیم. در این پژوهش اثرات اقتصادی و اجتماعی کاشت پسته مورد توجه و مطالعه قرار گرفته است. پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی و توسعه ای و به لحاظ انجام تحقیق توصیفی- تحلیلی با رویکرد مقایسه ای می باشد. واحد تحلیل عمدتاً سرپرستان خانوار بهره بردار پسته می باشند. جامعه آماری در این تحقیق، تعداد 6 روستا از بخش مرکزی شهرستان سبزوار که دارای بیشترین بهره بردار پسته بودند مورد مطالعه قرار گرفتند و تعداد131 پرسشنامه تکمیل شد، در نهایت اطلاعات استخراج شده از پرسشنامه با استفاده از آزمون های همبستگی پیرسون، اسپیرمن، آنالیز واریانس یک طرفه، کروسکال- والیس، تی تک نمونه ای، ویلکاکسون و آزمون دو جمله ای binamialمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان می دهد که در مجموع کاشت پسته اثرات مثبت و معنی داری را بر ابعاد اقتصادی و اجتماعی خانوارهای پسته کار بر جای گذاشته است. و توانسته است سطح رفاه، میزان درآمد، پس انداز، رضایتمندی و مشارکت خانوار های پسته کار را افزایش دهد.

کشاورزی شغلی است که به وسیله آن اولین نیاز جامعه یعنی مواد غذایی تهیه می شود. به همین دلیل اولین عامل در اعمال نقش انسان بر بستر زمین و به تبع آن ایجاد نظام های بهره برداری بوده است. در کشور اسلامی ایران، یکی از مفاهیم همراه و مرتبط با زمین و آب، وقف می باشد که از زمان ورود اسلام به ایران در ادوار مختلف مورد توجه قرار گرفته است. به ویژه بعد از اصلاحات ارضی و با تغییر نظام مالکیت، عده ای دارای زمین شدند و البته عده ای نیز که بدون زمین بودند به ناچار به نصفه کاری و کار برای دیگران و اجاره زمین پرداختند. در این بین عده ای نیز به کار بر روی اراضی اوقافی مشغول شدند که بعضا متولی حاضر و در غیر این صورت، زیر نظر اداره اوقاف اجاره خط تنظیم می شد. از آنجایی که اداره اوقاف شخصا و مستقلا نمی تواند از مالکیت خود بهره برداری نماید بهترین روش جهت کسب درآمد برای موقوفات، واگذاری املاک موقوفه به صورت اجاره دهی می باشد. با این کار علاوه بر کسب درامد برای موقوفه، زمینه اشتغال برای افراد فراهم می گردد همچنین باعث رونق اقتصادی در روستاها نیز می شود و از طرف دیگر اثرات اجتماعی متعددی نیز در جوامع روستایی به دنبال دارد. بر این اساس در این پژوهش به بررسی تطبیقی شرایط اقتصادی، اجتماعی بهره برداران اراضی وقفیو غیر وقفی دهستان فضل نیشابور پرداخته شده است. در این راستا از روش¬های مختلف گردآوری اطلاعات(اسنادی، کتابخانه¬ای، کاوش¬های اینترنتی و مطالعات میدانی) استفاده گردید. سپس اطلاعات به دست آمده با روش¬های آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. جامعه ی آماری در نظر گرفته شده تعداد 7 روستای دهستان فضل شهرستان نیشابور می باشد. در این روستاها حدود 270 مورد بهره بردار وقفی وجود دارد، که براساس فرمول n0 که از این تعداد 101مورد بهره بردار وقفی به صورت تصادفی برای نمونه انتخاب گردید که جامعه هدف را تشکیل می دهند، برای تحقق اهداف تحقیق 101 مورد زمین دار غیر وقفی(جامعه شاهد) مد نظر وافع شدند؛ در مجموع 202 بهره بردار مورد بررسی قرار گرفت و بررسی تطبیقی بین دو مورد(بهره برداران وقفی و غیر وقفی) به لحاظ شاخصهای اجتماعی و اقتصادی انجام گرفت. نتایج مطالعات حاکی از آن است که بین اراضی وقفی و غیر وقفی به لحاظ اقتصادی تفاوت معنا داری وجود دارد و بهره برداران وقفی به لحاظ شاخصهای(کیفیت مسکن، استفاده از وام و اعتبارات دولتی، درآمد خالص، عملکرد محصولات، مکانیزاسیون، استفاده از نهاده های جدید کشاورزی و یکپارچگی اراضی) نسبت به بهره برداران غیر وقفی برتری دارند. از لحاظ اجتماعی نیز وضعیت شاخصهای(اعتماد، مشارکت، رضایت از زندگی، مهاجرت و امنیت) بین بهره برداران وقفی به مراتب بهتر از بهره برداران غیر وقفی است.

مشارکت به عنوان یکی از مهم ترین ارکان توسعه پایدار روستایی می باشد و لازم است که در یک بینش جامع قابلیت های بالفعل آن به خصوص در فرآیند اجرای طرح های هادی روستایی مورد سنجش قرار گیرد هدف از این پژوهش، بررسی میزان مشارکت، عوامل موثر بر مشارکت و یا عدم مشارکت روستاییان در فرآیند اجرای طرح های هادی، و در نهایت میزان توفیق در روند اجرای طرح های هادی در سکونتگاه های روستایی مورد مطالعه است. روش تحقیق: پژوهش حاضر، از حیث هدف «کاربردی» و به لحاظ روش و ماهیت «توصیفی - تحلیلی» است. برای جمع آوری اطلاعات از روش های اسنادی و میدانی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش،12 سکونتگاه روستایی شهرستان دشتستان که در آنها مشارکت روستاییان در فرآیند اجرای طرح چشم گیر بوده است می باشد. در سطح روستاها، حجم نمونه خانوارهای مورد پرسشگری بر اساس فرمول کوکران 257 خانوار بوده است. یافته های پژوهش با توجه به نتیجه آزمون tتک نمونه ای نشان می دهد که میزان مشارکت روستاییان در فرآیند اجرای طرح های هادی در حد متوسط است. همچنین بر پایه نتیجه همبستگی پیرسن، بین میزان مشارکت روستاییان و عوامل موثر بر مشارکت، و علاوه بر آن بین میزان مشارکت روستاییان و میزان توفیق در روند اجرای طرح رابطه معنی دار مستقیمی وجود دارد. عوامل موثر بر مشارکت 6/34 درصد از تغییرات میزان مشارکت و میزان مشارکت 21 درصد از تغییرات میزان توفیق در روند اجرای طرح را تبیین می نماید. با توجه به یافته های پژوهش راهکارهایی همچون، برگزاری کارگاه های آموزشی در زمینه آشنایی با روند تهیه و اجرای طرح های هادی، توجیه اهداف و فواید طرح های هادی برای روستاییان و..... پیشنهاد می شود

تعاونی های تولید روستایی با هدف تعاونی نمودن تولید و یکپارچه سازی اراضی جهت دستیابی به توسعه کشاورزی پایدار در سال 1349 تأسیس شدند. در دهه های اخیر توسعه و تشکیل تعاونی های تولید مورد توجه برنامه ریزان قرار گرفته و در همین راستا استان خراسان رضوی و به ویژه شهرستان نیشابور، شاهد افزایش کمی تعاونی های تولید بوده است. هدف اصلی این پژوهش بررسی نقش تعاونی های تولید در توسعه کشاورزی پایدار در شهرستان نیشابور است که تعاونی های آن به لحاظ کمی (تعداد) و کیفی (ارائه خدمات) در رتبه اول استان خراسان رضوی قرار دارند. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی است و جامعه آماری تحقیق شامل 24 روستا (12 روستا دارای تعاونی و 12 روستای فاقد تعاونی) می باشد. ابتدا عملکرد تعاونی ها در ارائه خدمات زیربنایی به روستاها در قالب11 متغیر از طریق تکنیک تاپسیس تحلیل شد. نتایج حاصل نشان داد تعاونی ها نتوانسته اند تغییر و تحول مهمی را در اصلاح ساختاری مزارع کشاورزی منطقه ایجاد کنند. سپس تأثیر تعاونی ها در توسعه کشاورزی پایدار در قالب 13 شاخص اقتصادی، 16 شاخص اجتماعی و 20 شاخص زیست محیطی از دید 312 کشاورز (168 کشاورز عضو و 144 کشاورز غیر عضو تعاونی تولید) بررسی گردید. نتایج حاصل از تحلیل های آماری نشان داد میانگین پایداری کشاورزی در 24 روستا در بعد اقتصادی و زیست محیطی پایین تر از حد متوسط و در بعد اجتماعی کمی بالاتر از متوسط است. اما میانگین پایداری کشاورزی در سه بعد مذکور، در روستاهای تحت پوشش بالاتر از روستاهای غیر تحت پوشش تعاونی هاست. در انتها بررسی مهمترین عوامل توسعه تعاونی ها از دید 30 نفر از کارشناسان با روش سوات، بر نقش سیاست ها و حمایت های دولت در توسعه تعاونی ها تاکید داشته؛ ضمن آن که با تقویت زیر ساخت های قانونی و اجرایی مناسب توسط دولت، زمینه گذار تعاونی های تولید به سوی مستقل شدن، تسهیل می گردد.

خدمات بهداشتی از عوامل کمک کننده به بهداشت مردم است. فعالیت های توسعه اقتصادی و اجتماعی اغلب بر وضع بهداشتی یک جامعه اثر می گذارد. بهسازی،مسکن، تغذیه، آموزش و ارتباطات تماماً"عوامل مهمی هستند که با ارتقای کیفیت زندگی، به بهبود وضع بهداشت کمک می کنند.خدمات بهداشتی نباید پیچیده تر وعقب مانده تر از سایر بخشها در توسعه باشد. سلامت خوب مطمئناً "باید جزء اولیه توسعه اقتصادی باشد. البته به نوبه خود توسعه اجتماعی و اقتصادی نیز به ارتقای سطح سلامتی کمک می کند. هدف این پژوهش ارزیابی میزان رضایت مندی از خدمات بهداشتی درمانی توسط مراجعه کنندگان به واحدهای بهداشتی دهستان تبادکان شهرستان مشهد است.روش تحقیق توصیفی تحلیلی بوده و اطلاعات مورد نیاز از طریق منابع کتابخانه ای و عملیات پژوهشی با استفاده از پرسشنامه،بدست آمده است.جامعه آماری شامل همسر سرپرستان خانوارهای روستایی ویاخود سرپرست(زن) است. که با فرمول کوکران 287نفراز زنان خانوارهای روستایی،از 14روستای دهستان تبادکان به عنوان نمونه تعیین گردید.متغیر مستقل تحقیق به کمک32شاخص در3بعد،با بهره گیری از مدل دلفی و متغیر وابسته در قالب یک بعد و18متغیر کمی گردید.پس از تأیید نرمال بودن داده ها به کمک آزمونکولموگروف- اسمیرنف با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون بین برخورداری از خدمات بهداشتی درمانی به عنوان متغیر مستقل و میزان رضایت مندی 0،79 بدست آمده که حاکی از وجود رابطه معنادار بین دو متغیر می باشد.نتایج تحقیق نشان می دهد که باتوجه به وجود ارتباط مثبت و نسبتاً قوی بین دو متغیر، رضایت بین مراجعین بالا ارزیابی شده که هرچه نسبت ارائه خدمات بالاتر رود رضایت مندی نیز بیشتر می شود و ارائه خدمات به روستاییان، سطح سلامتی و آگاهی های آنها را نسبت به سلامتی خود وخانواده افزایش داده که این باعث مراجعه کمتر آن ها به مراکز شهری شده و در برخی از روستاها براساس استانداردهای اعلام شده تعداد خانه ها و مراکز بهداشتی درمانی با استاندارهای جمعیتی مطابقت ندارد.

امروزه گردشگری، با ویژگیهای بارز و منحصر به فرد به یکی از بزرگترین و پرمنفعتترین صنایع در اقتصاد جهان تبدیل شده و بستری جهت ایجاد تغییرات اجتماعی و اقتصادی در فضاهای مختلف جغرافیایی بشمار میرود. گردشگری مذهبی یکی از گونههای گردشگری است که توسعه آن میتواند منجر به افزایش اشتغال و درآمد و رونق اقتصاد گردد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر گردشگری مذهبی بر توسعه اقتصاد در 10 روستای دارای بقاع متبرکه شهرستانهای مشهد و بینالود انجام شده است. از نظر هدف کاربردی و توسعهای، و به لحاظ روش انجام تحقیق، توصیفی-تحلیلی میباشد. واحد تحلیل روستا بوده و جامعه آماری شامل 4 گروه: سرپرستان خانوارها در روستاهای مورد مطالعه با حجم 185 نفر، گردشگران منطقه با تعداد 196 نفر، کارشناسان روستا 10 نفر و هیأت امنای بقاع متبرکه 10 نفر میباشد. جهت تجزیه و تحلیل دادهها در نرم افزار spss از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی ساده و همچنین برای نمایش توزیع فضایی روستاهای مورد بررسی روی نقشه از نرم افزار gis استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان میدهد توسعه گردشگری مذهبی در روستاهای دارای بقاع متبرکه در ایجاد اشتغال، افزایش درآمد و رونق اقتصادی تأثیر مثبتی داشته که با آزمون رگرسیون خطی ساده تأیید شده است. همچنین موقعیت مکانی- فضایی بقاع متبرکه هم اثر مثبتی بر توسعه گردشگری مذهبی داشته است که این اثر هم با آزمون رگرسون خطی ساده تأیید شده است. در مجموع گردشگری مذهبی با ویژگیهای ساختاری و کارکردیاش پتانسیلی جهت احیاء اقتصاد روستاهای دارای این امتیاز و سایر روستاهای مجاور است.

کشور ایران به عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه برای تقویت ساختاری خود نیاز به توسعه صنایع کارخانه ای مرتبط با روستا دارد، زیرا که این دسته از صنایع در توسعه و رشد مناطق روستایی و تعادل بین شهر و روستا از اهمیت زیادی برخوردارند از این رو هدف پژوهش حاضر تحلیل اثرات اقتصادی-اجتماعی کارخانه های قند بر مناطق روستایی است .این تحقیق از نظر هدف، کاربردی که بر اساس روش توصیفی- تحلیلی و مقایسه ای انجام شده است. روش جمع آوری اطلاعات و داده های لازم به دو شیوه کتابخانه ای و میدانی انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش شامل دو گروه ، کارگران روستایی کارخانه قند فریمان و سرپرست خانوارهای سایر شاغلین روستایی دهستان فریمان است. برای تعیین حجم نمونه گروه اول، با استفاده از فرمولno، از مجموع 126 کارگرشاغل در کارخانه تعداد 65 نمونه در کل محاسبه شد که از طریق همین فرمول تعداد نمونه هر روستا بدست آمد و برای گروه دوم، از طریق فرمول کوکران ، تعداد 247سرپرست خانوار روستایی که به سایر فعالیت های اقتصادی اشتغال دارند به عنوان حجم نونه محاسبه شد. اطلاعات جمع آوری شده از طریق نرم افزارspss مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفته است و در اثبات و رد فرضیات از آزمون t.test، anova، tukey استفاده شده است.نتایج بدست آمده نشان می دهدکه کارخانه قند فریمان در ایجاد اشتغال و بهبود وضعیت اقتصادی (درآمد ماهانه و مسکن) کارگران روستایی در منطقه نقش موثری داشته است امادر نگه داشت جمعیت نواحی روستایی تاثیری نداشته است. و همچنین نتایج آزمون t بر شاخص های اجتماعی (بعد خانوار، سطح تحصیلات و ....) کارگران روستاییموثر نبوده است. .. با توجه به یافته ها ی پژوهش راهکارهایی همچون:: برگزاری دوره های آموزشی برای کارگران، ایجاد سالنهای غذاخوری، فراهم نمودن خدمات بیمه ای و وسایل ایاب و ذهاب و بالا بردن ظرفیت روزانه واسمی کارخانجات قند پیشنهاد شده است.

چکیده ندارد.

مشارکت روستاییان در برنامه های توسعه روستایی اکنون به عنوان کانون و مرکز راهبرد توسعه روستایی شناخته شده است. در کشور ما نیز مشارکت دادن اقشار گوناگون مردم روستایی در پیشبرد برنامه ها و فعالیت های اجتماعی، اقتصادی و عمرانی یکی از سیاستهای محوری توسعه روستایی بعد از انقلاب بوده است. در این تحقیق سعی شده تا درجه مشارکت روستاییان در فرایند طرح ها و برنامه های عمران روستایی و عوامل موثر بر آن بررسی گردد. در این مطالعه از دو روش اسنادی و پیمایشی استفاده شده است و مناطق روستایی بخش احمدآباد شهرستان مشهد، حوزه و جامعه آماری مورد مطالعه بوده است. با بهره گیری از فنون نمونه گیری، 10 روستا که 2502 خانوار را تحت پوشش داشتند انتخاب شدند. از این جامعه، نمونه ای به حجم 281 خانوار تعیین گردید و به روش پیمایشی با استفاده از تکنیک مصاحبه حضوری مستقیم از طریق پرسشنامه، اطلاعات مورد نیاز از سرپرست خانوارها به عنوان واحد تحلیل، جمع آوری گردید. نتایج به دست آمده حاکی از ضعف مشارکت واقعی روستاییان در فرایند طرح های عمران روستایی از مرحله مطالعه تا بهر ه برداری و حتی ارزیابی است. همچنین ضرایب استاندارد رگرسیونی تحقیق نشان می دهد که ، متغیر اعتماد اجتماعی با ضریب رگرسیونی 0.273، متغیر پایگاه اقتصادی- اجتماعی با ضریب رگرسیونی 0.143 و متغیر انسجام اجتماعی با ضریب رگرسیونی 0.117 به ترتیب بیشترین تاثیر را روی مشارکت روستاییان در طرح‏های عمرانی داشته اند. لذا در سیاست گذاریها باید به این عوامل توجه بیشتری شود

به دلیل افزایش اهمیت آب به ویژه در 50 سال گذشته در ابعاد مختلف زندگی انسان ها، بیشتر کشورها از جمله ایران برنامه ها و سرمایه گذاری های گسترده ای را به منظور کنترل و تنظیم آب از طریق ساخت سازه های مهندسی به ویژه سدها انجام داده اند. بهره برداری از سد کارده (مشهد) در سال 1367 و بیدواز (اسفراین) در سال 1382 در راستای همین هدف می باشد. مساله ی عمده ای که کمتر مورد توجه قرارگرفته است، پی آمدهای حاصل از اجرای این طرح ها و ارزیابی آثار اجتماعی ،اقتصادی و زیست محیطی آن ها است که این تحقیق جواب دادن به آن را وجه همت خود قرار داده است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و به کمک مطالعات پیمایشی و مقایسه ی داده های جدید با اسناد قبل از احداث سدها و همچنین سنجش نگرش بهره برداران به ارزیابی اثرات اقتصادی، اجتماعی و محیطی سدهای کارده وبیدواز پرداخته است. نتایج حاصل حاکی از کاهش سطح زیر کشت و بوجود آمدن اثرات منفی در پایاب سد کارده از نظر اقتصادی ، اجتماعی و محیطی است . در پایاب سد بیدواز به دلیل تخصیص تمام آب به بخش کشاورزی شرایط اقتصادی و زیست محیطی به صورت محدود بهبود یافته است. از نتایج مهم دیگر این تحقیق عدم رضایت بیش از 80 درصد بهره برداران پایاب سدها از مدیریت دولتی حاکم بر منابع آب و نحوه ی توزیع آن است که بهره برداری و مدیریت منابع آب در حوضه رودخانه های کارده و بیدواز را با رویکرد مشارکتی اجتناب ناپذیر می نماید.

رشد و توسعه کشاورزی از نمودهای بارز توسعه ملی و اقتصادی هر کشور محسوب می شود. در ایران، اگر چه دولت جمهوری اسلامی در برنامه های توسعه ای خود در دهه اول بعد از انقلاب اسلامی کشاورزی را محور توسعه قرار داده است، ولی با این حال این بخش هنوز با مشکلات زیادی از جمله کمبود اعتبارات مواجه است. بخش کشاورزی به دلیل ماهیت فصلی بودن ، بروز حوادث طبیعی، نیاز به ابزارآلات و نهاده های کشاورزی و ... به استفاده از اعتبارات نیاز دارد.در این تحقیق به بررسی و ارزیابی تاثیر اعتبارات خرد بانکی بر توسعه کشاورزی دهستان محمدیه اردکان براساس روشهای توصیفی –تحلیلی وهمبستگی پرداخته شوده است . در این تحقیق با مقایسه دو گروه از کشاورزانی که موفق به دریافت اعتبار شده اند(50نفر) و افرادی که از اعتبارات استفاده نکردند(140نفر) به ارزیابی موضوع پرداخته شده است. نتایج به دست آمده حاکی از تاثیر اعتبارات بر توسعه کشاورزی بوده است. زیراطبق مقدار آماره آزمونt برابر 5/66 و سطح معنی داری آن صفر شده است که از 0/05 کمتر است.

پایان نامه حاضر را با توجه به محتویات می توان تهیه طرحی مقدماتی و کلی جهت برنامه ریزی توسعه اقتصادی - اجتماعی شهرستان نیشابور دانست .مراحل کاری آن به ترتیب شامل گردآوری اطلاعات (منابع موجود عمدتا" خام - مراجعه به محل یا تحقیق میدانی-) طبقه بندی آمار و اطلاعات برحسب طبیعی، اجتماعی و اقتصادی - تجزیه و تحلیل مسائل - نتیجه گیری و ارائه خطوط کلی برنامه ریزی می باشد.درمجموع این رساله برآورنده اهداف زیر است -1 : ارائه تصویری از کارآیی جغرافیا به مفهوم کاربردی آن و الگویی مناسب جهت مطالعات جامع-2. تاکید بر عوامل طبیعی (بویژه اقلیم، آب و خاک) و انسانی (جمعیت و ویژگیهای آن) و نیز توانهای اقتصادی به عنوان عوامل اصلی برنامه ریزی-3. پیشنهاداتی جهت برنامه ریزی منقطه ای به منظور بهبود کیفیت زندگی انسانها از طریق ایجاد زمینه برای بهترین شکل استفاده از محیط و حفظ تعادل اکوسیستم .